70
Σελ. 244 Τόμ. Β΄.
Πρός Θαλάσσιον τόν ὁσιώτατον πρεσβύτερον καί ἡγούμενον Περί ∆ιαφόρων ἀπόρων τῆς θείας Γραφῆς.
Τῷ ὁσιωτάτῳ δούλῳ τοῦ Θεοῦ, κυρίῳ Θαλασσίῳ πρεσβυτέρῳ καί ἡγουμένῳ, Μάξιμος ταπεινός μονάζων, χαίρειν.
Τῆς σαρκός κατά τήν σχέσιν λογικῶς τήν ψυχήν ἀποχωρήσας, καί τῆς
αἰσθήσεως ὁλικῶς διά τοῦ πνεύματος ἐκσπάσας τόν νοῦν, ἄνθρωπε τοῦ Θεοῦ· τήν μέν, ἀρετῶν κατέστησας μητέρα πολύτιμον, τήν δέ, θείας πηγήν ἀένναον ἀνέδειξας γνώσεως, εἰς χρῆσιν μόνον τῆς τῶν κρειττόνων (248) οἰκονομίας, τήν πρός τήν σάρκα τῆς ψυχῆς συζυγίαν ποιούμενος, καί πρός κατανόησν τῆς τῶν ὁρωμένων μεγαλουργίας ὄργανον κεκτημένος τήν αἴσθησιν. Τήν μέν πρακτικῶς διά τοῦ ἤθους πρός εἶδος τυπούμενον τό κατ᾿ ἀρετήν τῆς ψυχῆς δεχομένην κλέος, καί τοῖς ἔξω προφαίνουσαν, ἵνα ἔχωμεν ἀρετῆς εἰκόνα, πρός μίμησιν προβεβλημένον τόν ὑμέτερον βίον· τήν δέ, τοῖς τῶν ὁρομένων σχήμασι τούς λόγους τῶν νοητῶν συμβολικῶς ἐγχαράττουσαν, καί δι αὐτῶν πρός τήν ἁπλότητα τῶν νοητῶν θεαμάτων τόν νοῦν ἀναβιβάζουσαν, πάσης καθαρῶς ἀπολυθέντα τῆς ἐν τοῖς ὁρωμένοις ποικιλίας τε καί συνθέσεως· ἵν᾿ ἔχωμεν ἀληθείας ὁδόν ἀπλανῆ τήν ὑμετέραν γνῶσιν τῆς πρός τά νοητά διαβάσεως. Ἐντεῦθεν μετά τήν τελείαν τῆς πρός αἴσθησίν τε καί σάρκα σχετικῆς προσπαθείας ἀπόθεσιν, τῷ ἀπείρῳ πελάγει τῶν λογίων τοῦ πνεύματος μετ᾿ ἐπιστήμης κατά νοῦν εὐτόνως διανηχόμενος, ἐρευνᾷς μετά τοῦ πνεύματος τά τοῦ Πνεύματος· παρ᾿ οὗ δεξάμενος τήν τῶν κεκρυμμένων μυστηρίων φανέρωσιν, διά πολλήν, ὡς ἔοικεν, ταπεινοφροσύνην, πολλῶν τῆς ἁγίας Γραφῆς ἀπορουμένων κεφαλαίων χάρτην πληρώσας ἀπέστειλας, ζητῶν καί παρ᾿ ἐμοῦ τοῦ πάσης ἀρετῆς ἐρήμου καί γνώσεως, ἑκάστου κεφαλαίου κατά τήν ἀναγωγικήν θεωρίαν τήν ἀπόκρισιν ἔγγραφον.
Ὅν δεξάμενος, καί ἀναγνούς, καταπλαγείς καί νοῦν καί ἀκοήν καί διάνοιαν, ᾔτουν ὑμᾶς ἐκλιπαρῶν περί τούτου συγνώμην τῆς παραιτήσεως· μόλις εἶναι λέγων προσιτά τά ζητούμενα, καί τοῖς ἄγαν ἐπί πλεῖστον ἐν θεωρίᾳ διαβεβηκόσι, καί περί τό τέλος που τῆς ὑψηλοτάτης καί ἀνεφίκτου τοῖς ἄλλοις ἐφθακόσι γνώσεως· μή ὅτι γε ἐμοί τῷ κατά γῆν ἐῤῥιμμένῳ· καί κατά τόν ὄφιν, ἄλλην, ὡς ἡ παλαιά κατάρα, μετά τήν γῆν τῶν παθῶν βρῶσιν οὐκ ἔχοντι, καί σκώληκος δίκην ἱλυσπωμένῳ τῇ σήψει τῶν ἡδονῶν. Καί τοῦτο πολλάκις καί ἐπί πολύ ποιήσας, ὡς εὗρον μή δεχομένους ὑμᾶς τήν ἐμήν περί τούτου παράκλησιν, δείσας μή τι πάθῃ το χρῆμα τῆς ἀγάπης, καθ᾿ ἥν ἀλλήλοις συγκραθέντες, μίαν ἔχομεν ψυχήν, κἄν δύο σώματα φέρωμεν, εἰς πρόφασιν ἀπειθείας ὡς εἰκός νομισθείσης ὑμῖν τῆς παραιτήσεως, κατετόλμησα καί μή θέλων τῶν ὑπέρ δύναμιν· κατηγορηθῆναι μᾶλλον προπέτειαν, καί γελᾶσθαι κρεῖττον ἡγούμενος παρά τῶν βουλομένων, ἤ τήν ἀγάπην κατά τι δέξασθαι σάλον καί μείωσιν· ἧς οὐδέν τῶν μετά Θεόν ἐστί τοῖς νοῦν ἔχουσι τιμιώτερον· μᾶλλον δέ, τῷ Θεῷ προσφιλέστερον· ὡς τούς διῃρημένους, εἰς ἕν συναγούσης, καί μίαν ἐν τοῖς πολλοῖς, ἤ τοῖς πᾶσιν ἀστασίαστον κατά τήν γνώμην δημιουργῆσαι δυναμένης ταυτότητα.