184

παντελῶς μήτε τίκτουσαν· ἐφ᾿ ἧς αὐτόν δεῖ περί θεωρίαν κινούμενον φέρεσθαι· μήπως πνευματικήν ποιούμενος τήν τῶν ὄντων διάσκεψιν, λαθών περιπέσῃ τινί τῶν παραφθείρειν διά τινος τῶν αἰσθητῶν πεφυκότων πονηρῶν πνευμάτων τήν ἁγνήν τῆς καρδίας διάθεσιν.

Οἴδαμεν δέ καί ἐπί ψόγῳ κειμένην τῇ Γραφῇ τήν ἡμίονον, ὡς τό, Μή γένεσθε ὡς ἵππος καί ἡμίονος, οἷς οὐκ ἔστι σύνεσις· ἵππον καλέσαντος τοῦ λόγου τήν χρηματίζουσαν ἕξιν ταῖς τῶν παθῶν ἡδοναῖς· καί ἡμίονον, τήν τό καλόν μήτε συλλαμβάνουσαν, μήτε τίκτουσαν ἕξιν· ἅς ἀπηγόρευσεν ὁ λόγος ἰσοτίμως τοῖς σωτηρίας ἐφιεμένοις· τήν μέν, ὡς ἐνεργητικήν κακίας· τήν δέ, ὡς ἀρετῆς ἀπραξίαν ἔχουσαν. Καί ἡ Ἀβεσαλώμ δέ ἡμίονος ἐπί ψόγῳ λαμβάνεται, (553) ἐφ᾿ ἧς καθήσας ἐξῆλθε τόν θάνατον ἐπιζητῶν τοῦ γεννήσαντος· δηλοῦντος ἐν τούτοις τοῦ Πνεύματος, ὡς ὁ κενοδοξίᾳ τινί δι᾿ ἀρετήν ἤ γνῶσιν τρωθείς, τήν κόμην ματαίως διατρέφει τοῖς οἰήσεως ἐπιτετεχνασμένην τε καί μικτήν, ὥσπερ ἡμίονον πρός ἀπάτην τῶν θεωμένων τήν ἠθικήν ἐπιδείκνυται πολιτείαν· ἐφ᾿ ἧς αἰωρούμενος οἴεται τόν γεννήσαντα διά τῆς διδασκαλίας τοῦ λόγου πατέρα χειρώσαθαι, πᾶσαν βουλόμενος τήν τῷ πατρί προσοῦσαν θεόθε δόξαν τῆς ἀρετῆς καί τῆς γνώσεως, ὡς ὑπερήφανον εἰς ἑαυτόν τυραννικῶς ἐφελκύσασθαι.

Ἀλλ᾿ ὁ τοιοῦτος ἐξελθών εἰς τό πλάτος τῆς ἐν πνεύματι φυσικῆς θεωρίας πρός τόν ὑπέρ ἀληθείας λογικόν πόλεμον, διά τήν ζῶσαν αἴσθησιν, τῷ δάσει τῆς δρυός τῶν ὑλικῶν θεαμάτων, κρατεῖται τῆς κόμης, αὐτήν ἔχων δεσμοῦσαν τόν νοῦν πρός θάνατον τήν διάκονον οἴησιν· τήν κρεμνοῦσαν αὐτόν ἀναμέσον τοῦ οὐρανοῦ καί ἀναμέσον τῆς γῆς. Οὐ γάρ ἔχει γνῶσιν ὁ κενόδοξος καθάπερ οὐρανόν ἀνέλκουσαν αὐτόν τῆς κατασπώσης οἰήσεως· οὐδ᾿ αὖ πάλιν γῆν· τήν ἐν τῇ ταπεινώσει λέγω βάσιν τῆς πράξεως, καθέλκουσαν αὐτόν τῆς ἀνασπώσης αὐτόν φυσιώσεως· ὅν πενθεῖ καί θανόντα διά φιλανθρωπίαν ὡς φιλόθεος ὁ γεννήσας διδάσκαλος, μιμήσει Θεοῦ, μή βουλόμενος τόν θάνατον τοῦ ἁμαρτωλοῦ, ὡς τό ἐπιστρέψαι καί ζῇν αὐτόν.

Ἵνα δέ καί κατ᾿ ἄλλον τρόπον θεωρήσωμεν τόν τόπον, ∆αβίδ τόν πρακτικόν νοῦν σαφῶς παραδείκνυσιν· Ἀβεσσαλώμ δέ, τήν ἐκ τοῦ πρακτικοῦ κατά τήν τοῦ νοῦ πρός αἴσθησιν συνουσίαν τικτομένην οἴησιν. Αἴσθησις γάρ ἐστιν ἡ θυγάτηρ τοῦ βασιλέως Γεσούρ, ἥν λαβών ὁ ∆αβίδ, τόν Ἀβεσαλώμ ἐγέννησεν. Ἑρμηνεύεται δέ Γεσούρ, ὁδηγία τοίχου. Τοῖχος δέ, τό σῶμα προδήλως καθέστηκεν. Ὁδηγία δέ τοῦ σωμάτός ἐστιν, ὁ νόμος τοῦ σώματος, ἤγουν ἡ αἴσθησις· ἐξ ἧς γεννᾶται Ἀβεσαλώμ, πατρός εἰρήνη νομιζομένη ἑρμηνευόμενος· ὅπερ ἐστί σαφῶς ἡ οἴησις. Νομίζοντες γάρ εἰρηνεύειν παθῶν, συνιστῶμεν τόν οἴησιν· ἥν ἐπαναστᾶσαν αὐτῷ γνούς ὁ μέγας ∆αβίδ, ἅτε γνώσει τήν πρᾶξιν διατεμών, καί τήν σκηνήν καί τήν Ἱερουσαλήμ καί τήν Ἰουδαίαν ἀφείς, φεύγει πέραν τοῦ Ἰορδάνου πρός τήν γῆν Γαλάδ· τουτέστιν, εἰς τήν μετοικίαν τῆς μαρτυρίας, ἤ τήν ἀποκάλυψιν αὐτῶν, ἀνάξιον ἑαυτόν κρίνας διά ( 556) τήν ἐπαναστᾶσαν οἴησιν, τῆς ἁγίας σκηνῆς· τουτέστι, τῆς μυστικῆς θεολογίας· καί τῆς Ἱερουσαλήμ, τουτέστι, τῆς εἰρηνικῆς καί τῶν θείων ἑποπτικῆς γνώσεως· καί τῆς Ἰουδαίας, τουτέστι, τῆς ἐπί χαρᾷ τῆς πράξεως ἐξομολογήσεως.

Πρός γάρ τό πένθος μετοικίσας ὁ νοῦς τάς οἰκείας δυνάμεις, καί τήν τῶν πρώην πεπραγμένων καθάπερ μαρτυρίαν συνείδησιν· καί τήν μνήμην τῶν κατ᾿ εἶδος πλημμεληθέντων· τοῦτο γάρ ἐστι ἀποκάλυψις αὐτῶν· καί, ἁπλῶς εἰπεῖν, εἰς τόν πρό τῆς χάριτος χρόνον τῇ διανοίᾳ γενόμενος· τοῦτο γάρ ἐστι πέραν τοῦ Ἰορδάνου γενέσθαι· καθ᾿ ὅν τῆς κατ᾿ ἀρετήν καί γνῶσιν ἠλλοτρίωτο χάριτος· καί τήν ἰδίαν ἐπιγνούς ἀσθένειαν, καί τήν ἰσχυράν καί ἀντίθετον τῆς οἰήσεως κτησάμενος ταπεινοφροσύνην, διά τῆς τῶν οἰκείων συναισθήσεως, διαπερῶσαν πρός αὐτόν ὄντα ἐν πένθει καλῷ, τόν τύραννον οἴησιν ἀποκτενεῖ, καί πρός τήν οἰκίαν πάλιν