469
κθ΄. Ἔξωθεν μέν, ἡ ὑγεία δοκεῖ τῆς ψυχῆς· ἔνδοθεν δέ, ἐν τῷ τῆς αἰσθήσεως πυθμένι πέφυκε κρύπτεσθαι ἡ ἀῤῥωστία αὐτῆς. Εἰ δέ δεῖ πάντως ἔξωθεν μέν ἐκείνην τῷ ἀναθερισμῷ τῶν ἐλέγχων γενέσθαι, ἔνδοθεν δέ ταύτην τῷ ἀνακαινισμῷ τοῦ νοός· ἄφρων ὁ τούς ἐλέγχους ἀποσειόμενος, καί ἐν τῷ τῆς ἀναλγησίας πάντοτε ἀνακεῖσθαι νοσοκομείῳ μή αἰσχυνόμενος.
λ΄. Μή τραχυνθῆς κατά τοῦ ἀκουσίως σε χειρουργήσαντος· ἀλλά πρός τήν κενωθεῖσαν ἀηδίαν ἀποβλεψάμενος, ταλάνισον μέν ἑαυτόν· μακάρισον δέ, τόν αἴτιόν σοι ταύτης γενόμενον οἰκονομίας Θεόν.
λα΄. Μή πρός τό δεινόν ἀπευδοκήσῃς τῆς ἀῤῥωστίας σου· ἀλλά διά τῶν τῆς φιλοπονίας δραστικωτέρων φαρμάκων, πόῤῥω γενοῦ ταύτης, ὁ τῆς κατά ψυχήν ὑγείας ἐπιμελούμενος.
λβ΄. Μή συσταλῇς ἀπό τοῦ καιρίως σε πλήττοντος· πρόσει δέ τούτῳ, καί ὑποδείξει σοι, ὅσον τό ὑποσμῆχον τήν αἴσθησίν σου κακόν, καί φάγῃ ὄψον ἡδύ τό ἐκ τῆς ὑγείας, μετά τό ἀναλωθῆναι τό ἐκ τῆς πικρίας ἀπόβλητον.
λγ΄. Ὅσον αἰσθάνῃ τῶν πόνων, τοσοῦτον ἀποδέχου τόν τούτους διά τῶν ἐλέγχων ὑποδεικνῦντά σοι. Καθάρσεως γάρ τελείας αἴτιός σοι καθίσταται· ἧς ἄνευ ἐν καθαρῷ χωρίῳ τῆς εὐχῆς οὐ δύναται γενέσθαι ὁ νοῦς.
λδ΄. (1409) Ἐν τῷ ἐλέγχεσθαι, ἤ σιωπᾷν δεῖ, ἤ ἡπίως ἀπολογεῖσθαι τῷ καταλέγοντι· οὐ διά τό συστῆσαι τά οἰκεῖα τόν ἐλεγχόμενον· διά δέ τό ἀναστῆσαι προσκόψαντα ἴσως, τόν ἐν ἀγνοίᾳ ἐλέγχοντα.
λε΄. Ὁ τῷ λυπήσαντι ἀδίκως πρό τοῦ προσκληθῆναι ὑπ᾿ αὐτοῦ εὐνοῶν, ἐζημίωται τῶν ἀνηκόντων οὐδέν. Ὁ δέ μετά τήν πρόσκλησιν, τῆς εὐφορίας τό ἥμισυ. Κερδαίνει δέ ὅλον τό προκαταβληθέν, ὁ μήποτε διά λύπην ἀποσυνάγωγος εὑρισκόμενος· προστίθησι δέ καί μισθόν ἑαυτῶ, ὁ τό σφάλμα βάλλων ἐπάνω ἑαυτοῦ ἐν παντί.
λστ΄. Οὔτε ὁ ὑψηλόφρων ἐπιγινώσκει οἷα τά ἑαυτοῦ ἐλαττώματα, οὔτε ὁ ταπεινόφρων τά οἰκεῖα καλά. Καλύπτει γάρ, τόν μέν, ἄγνοια φαύλη· τόν δέ, θεάρεστος.
λζ΄. Τοῖς ἰσοτίμοις ὁ ὑπερήφανος ἐν καλοῖς παραμετρεῖσθαι οὐ βούλεται· ἐν δέ τοῖς ἐναντίοις, πρός τούς ὑπερέχοντας, φορητόν τό ἑαυτοῦ παραβαλλόμενον ἡγεῖται ἐλάττωμα.
λη΄. Ὁ μέν ψόγος στεῤῥάν· ὁ δέ ἔπαινος, ἔκλυτον τήν ψυχήν ἀπεργάζεται καί νωθροτέραν πρός τά καλά.
λθ΄. Ὑπόστασις μέν πλούτου, χρυσός· ἀρετῆς δέ, ταπείνωσις. Ὡς οὖν ὁ χρυσοῦ ἀπορῶν πένης ἐστί, κἄν μή τοῖς ἔξωθεν φαίνηται· οὕτω παπεινώσεως ἄνευ, ἐνάρετος οὐκ ἔσται ὁ ἀγωνιζόμενος.
μ΄. Χρυσοῦ δίχα, ὥσπερ ἔμπορος οὐ πέφυκεν ἔμπορος, κἄν λίαν πρός ἐμπορίαν ἐστίν ἐπιτήδειος· οὕτως οὐδέ ταπεινοφροσύνης χωρίς, ἐν κατασχέσει τῶν τῆς ἀρετῆς ἡδέων εὑρεθήσεται ὁ ἀσκούμενος, κἄν πάντη τῇ ἑαυτοῦ νουνεχείᾳ θαῤῥῇ.
μα΄. Τῇ ταπεινοφροσύνῃ ὁ ἀνιών, κατώτερος τοῦ ἑαυτοῦ φρονήματος γίνεται· ἀνώτερος δέ, ὁ ἐκείνης χωρίς, ὅς οὐδέ παραμετρεῖσθαι τοῖς ἐλαχίστοις ἑκουσίως ἀνέχεται· καί διά τοῦτο ἐν ταῖς πρωτοκλισίαις τό λυπηρόν ἐπιδείκνυται.
μβ΄. Καλόν τῷ ἀγωνιστῇ φρονεῖν μέν ἥττονα τῆς ἐργασίας αὐτοῦ, πράττειν δέ κρείττονα τῆς δειλίας αὐτοῦ. Οὕτω γάρ ἄν καί ἀνθρώποις αἰδέσιμος, καί Θεῷ ἐργάτης εὑρίσκεται ἀνεπαίσχυντος.
μγ΄. Ἤ κατορθοῦσθαι δεῖ πρός πάσας τάς ἐντολάς τοῦ Θεοῦ, (1412) ἤ μιᾶς ἀντιποιεῖσθαι τῆς ταπεινοφροσύνης, τόν δεδοιότα μή ξενόν τῶν τῷ νυμφῶνι ἀνακειμένων ὀφθῆναι.