80

ΕΡΩΤΗΣΙΣ Β΄ . (272) Εἰ πάντα τά εἴδη τά συμπληροῦντα τό κόσμον, ἐν ταῖς ἑξ ἡμέραις ὁ ∆ημιουργός ἐποίησεν, τί μετά ταῦτα ὁ Πατήρ ἐργάζεται; Ἔφη γάρ ὁ Κύριος· " Ὁ Πατήρ μου ἕως ἄρτι ἐργάζεται, κἀγώ ἐργάζομαι." Μή τι ἄρα τῶν ἅπαξ γεγονότων εἰδῶν συντήρησιν λέγει;

Ἀπόκρισις. Τούς μέν πρώτους τῶν γεγονότων λόγους Θεός, καί τάς καθ᾿ ὅλου τῶν ὄντων

οὐσίας ἅπαξ, ὡς οἶδεν αὐτός, συμπληρώσας, ἕως ἔτι ἐργάζεται, οὐ μόνον τήν τούτων αὐτῶν πρός τό εἶναι συντήρησιν, ἀλλά καί τήν κατ᾿ ἐνέργειαν τῶν ἐν αὐτοῖς δυνάμει μερῶν δημιουργίαν, πρόοδόν τε καί σύστασιν· ἔτι μήν καί τήν διά τῆς προνοίας πρός τά καθ᾿ ὅλου τῶν μερικῶν ἐξομοίωσιν· ἕως ἄν τῷ κατά φύσιν γενικωτέρῳ λόγῳ τῆς λογικῆς οὐσίας, διά τῆς πρός τό εὖ εἶναι κινήσεως τῶν μερικῶν, τήν αὐθαίρετον ἑνώσας ὁρμήν, ποιήσειεν ἀλλήλοις τε καί τῷ ὅλῳ σύμφωνα καί ταὐτοκίνητα, μή ἐχόντων τήν γνωμικήν πρός τά καθ᾿ ὅλου τῶν ἐπί μέρους διαφοράν· ἀλλ᾿ εἷς καί ὁ αὐτός ἐφ᾿ ὅλων θεωρηθήσεται λόγος, μή διαιρούμενος τοῖς τῶν καθ᾿ ὧν ἴσως κατηγορεῖται τρόποις· καί οὕτως ἐνεργουμένην τήν ἐκθεωτικήν τῶν ὅλων ἐπιδείξηται χάριν· δι᾿ ἥν γενόμενος ἄνθρωπος ὁ Θεός καί Λόγος φησίν· Ὁ Πατήρ μου ἕως ἄρτοι ἐργάζεται, κἀγώ ἐργάζομαι· ὁ μέν, εὐδοκῶν· ὁ δέ, αὐτουργῶν, καί τοῦ ἁγίου Πνεύματος οὐσιωδῶς τήν τε τοῦ Πατρός ἐπί πᾶσιν εὐδοκίαν καί τήν αὐτουργίαν τοῦ Υἱοῦ συμπληροῦντος, ἵνα γένηται διά πάντων καί ἐν πᾶσι εἷς ὁ ἐν Τριάδι Θεός, ἀναλόγως ἑκάστῳ κατά χάριν τῶν ἀξιουμένων, καί ὅλοις ἐνθεωρούμενος, ὡς ὅλῳ καί ἑκάστῳ μέλει τοῦ σώματος δίχα μειώσεως ἐνυπάρχει φυσικῶς ἡ ψυχή.

ΣΧΟΛΙΑ. α ΄ . Ἐν τῇ ὕλῃ· τουτέστι, τῇ καθόλου τῶν ὄντων οὐσίᾳ δυνάμει τυγχάνουσι, τά

κατά μέρος ἐκ τῆς ὕλης φινόμενα μερικά, ὧν τήν γένεσίν φησιν ὁ Θεός προδήλως ἐργάζεται.

β ΄ . Τήν πρός τά καθόλου τῶν μερικῶν ἐξομοίωσιν λέγει, τήν πάντων τῶν ἀνθρώπων κατά μίαν τῆς γνώμης κίνησιν πρός τόν λόγον τῆς φύσεως ἕνωσιν, ἥν ἐργάζεται διά τῆς προνοίας ὁ Θεός, ἵνα γένηται πάντων ὥσπερ μία φύσις, οὕτω καί γνώμη, πάντων Θεῷ τε καί ἀλλήλοις συναφθέντων διά τοῦ Πνεύματος.

γ ΄. Τό ἴσως, ἄνθ᾿ ὁμοίως.

ΕΡΩΤΗΣΙΣ Γ ΄ .

Τίς ἐστι κατά τό Εὐαγγέλιον ὁ ἐν πόλει τό κεράμιον βαστάζων τοῦ ὕδατος, ᾧ οἱ ὑπό Χριστοῦ πεμπόμενοι μαθηταί ἀπαντῶσι, καί κελεύονται ἀκολουθεῖν; Τίς τε ὁ οἰκοδεσπότης; πῶς τοῖς (καί διά τί παρά τοῖς) εὐαγγελισταῖς σιωπᾶται τό ὄνομα; καί τί τό ἀνώγεων τό μέγα καί ἐστρωμένον, ἐν ᾧ τό φρικτόν τοῦ θείου δείπνου τελεῖται μυστήριον;

Ἀπόκρισις. (273) Η Γραφή παρεσιώπησε τοῦ ἀνθρώπου τό ὄνομα, πρός ὅν ἀπέστειλεν ὁ Σωτήρ

τούς δύο μαθητάς εἰς τήν τοῦ Πάσχα παρασκευή· ἀλλά καί τῆς πόλεως εἰς ἥν ἀπεστάλησαν. Ὅθεν κατά πρώτην ἐπιβολήν, ὑπονοῶ τοῦτον δηλοῦσθαι διά τῆς πόλεως τόν αἰσθητόν κόσμον· τόν ἄνθρωπον δέ, τήν καθόλου φύσιν τῶν ἀνθρώπων, πρός ἥν ἀποστέλλονται ὡς μαθηταί τοῦ Θεοῦ καί Λόγου, καί πρόδρομοι τῆς αὐτοῦ πρός τήν φύσιν τῶν ἀνθρώπων μυστικοῖς εὐωχίας ἑτοιμασταί, ὁ τῆς πρώτης διαθήκης νόμος, καί ὁ τῆς καινῆς· ὁ μέν, διά τῆς πρακτικῆς φιλοσοφίας