81

παντός μολυσμοῦ τήν φύσιν ἀποκαθαίρων· ὁ δέ, διά τῆς θεωρητικῆς μυσταγωγίας, ἀπό τῶν σωματικῶν πρός τά συγγενῆ τῶν νοητῶν θεάματα τόν νοῦν γνωστικῶς ἀναβιβάζων· καί τούτου τεκμήριον, τό τούς πεμφθέντας μαθητάς εἶναι Πέτρον καί Ἰωάννην. Ἔστι γάρ ὁ μέν Πέτρος, πράξεως, ὁ δέ Ἰωάννης, θεωρίας σύμβολον.

∆ιό προσφόρως ὑπαντᾷ πρῶτος αὐτοῖς ὁ τό κεράμιον βαστάζων τοῦ ὕδατος· σημαίνων δι᾿ αὐτοῦ πάντας τούς κατά τήν πρακτικήν φιλοσοφίαν τοῖς ὤμοις τῶν ἀρετῶν, ὡς ἐν κεραμίῳ τῇ νεκρώσει τῶν ἐπί γῆς μελῶν τοῦ σώματος, φρουρουμένην βαστάζοντας τήν διά τῆς πίστεως τῶν μολυσμῶν αὐτούς ἐκκαθαίρουσαν χάριν τοῦ Πνεύματος. Εἶτα μετά τοῦτον δεύτερος, ὁ τό ἀνώγεω ἐστρωμένον δεικνύς οἰκοδεσπότης· διδάσκων ὡσαύτως δι᾿ αὐτοῦ, πάντας τούς κατά θεωρίαν τό ὕψος τῆς ἑαυτῶν καθαρᾶς καί μεγαλοφυοῦς διανοίας, ὥσπερ ἀνώγεων πρός ὑποδοχήν τοῦ μεγάλου Λόγου θεοπρεπῶς, γνωστικοῖς νοήμασί τε καί δόγμασι καταστρώσαντας. Ἡ δέ οἰκία ἐστίν ἡ κατ᾿ εὐσέβειαν ἕξις· πρός ἥν μέν πρακτικός ὁδεύει νοῦς τήν ἀρετήν διέπων· δεσπόζει δέ ταύτης, ὡς ἰδίαν φύσει λοιπόν κτησάμενος, ὁ τῷ θείῳ φωτί τῆς μυστικῆς γνώσεως καταλαμπόμενος νοῦς· καί διά τοῦτο σύν τῷ πρακτικῷ, τῆς ὑπερφυοῦς τοῦ Σωτῆρος Λόγου παρουσίας τε καί εὐωχίας ἀξιούμενος.

Εἷς μέν οὖν ὁ ἄνθρωπος εἴρηται, καί δύο· εἴπερ ὁ μέν, κεράμιον βαστάζων γέγραπται, ὁ δέ, οἰκοδεσπότης ἀναγορεύεται. Εἷς μέν, ὡς ἔφην, τυχόν, διά τήν μίαν φύσιν· δύο δέ, διά τό ταύτην τήν φύσιν τοῖς πρακτικοῖς κατ᾿ εὐσέβειαν διῃρῆσθαι, καί θεωρητικοῖς· οὕς πάλιν διά τοῦ πνεύματος μιγνύς ὁ λόγος, ἕνα καλεῖ τε καί ποιεῖ.

Εἰ δέ καί εἰς τόν καθέκαστον ἄνθρωπον θέλοι τις τά εἰρημένα θεωρῆσαι, τῆς ἀληθείας οὐκ ἐκβέβηκε. Πόλις γάρ ἐστιν ἡ τοῦ καθέκαστον ψυχή, εἰς ἥν διαπαντός ἀποστέλλονται ὡς μαθηταί τοῦ Λόγου καί Θεοῦ, οἱ περί ἀρετῆς καί γνώσεως λόγοι. Ὁ δέ τό κεράμιον βαστάζων τοῦ ὕδατός ἐστιν ὁ ἀνέχων τοῖς ὤμοις τῆς ἐγκρατείας ἀκαθαίρετον τήν ἐν βαπτίσματι δοθεῖσαν χάριν τῆς πίστεως καρτερικός τρόπος τε καί λογισμός. Ἡ δέ οἰκία ἐστίν ἡ ἐκ πολλῶν καί διαφόρων, ὥσπερ λίθων στεῤῥῶν τε καί ἀνδρικῶν ἠθῶν τε καί λογισμῶν οἰκοδομηθεῖσα κατάστασίς τε (276) καί ἕξις τῶν ἀρετῶν. Τό δέ ἀνώγεων, ἡ πλατεία καί εὐρύχωρός ἐστι διάνοιά τε καί ἀπόῤῥήτων δογμάτων κατακοσμηθεῖσα θεάμασιν. Ὁ δέ οἰκοδεσπότης ἐστίν ὁ νοῦς, ὁ τῷ λαμπρῷ τῆς κατ᾿ ἀρετήν οἰκίας, καί τῷ ὕψει, κάλλει τε καί μεγέθει τῆς γνώσεως ἐμπλατυνόμενος· πρός ὅν μετά τῶν αὐτοῦ μαθητῶν, τουτέστι τῶν περί φύσεως καί χρόνου πρώτων καί πνευματικῶν νοσημάτων, ἐνδημῶν ὁ Λόγος, ἑαυτόν μεταδίδωσι. Πάσχα γάρ ἀληθῶς ἐστιν ἡ πρός τόν ἀνθρώπινον νοῦν τοῦ Λόγου διάβασις, καθ᾿ ἥν τό πλῆρες ἅπασι χαρίζεται τοῖς ἀξίοις διά τῆς τῶν οἰκείων ἀγαθῶν μετοχῆς, παραγενόμενος μυστικῶς ὁ τοῦ Θεοῦ Λόγος.

ΣΧΟΛΙΟΝ. Ἐν οἷς κρυπτόμενος φαίνεται. Ἐκ γάρ τῶν ὄντων, τόν τῶν ὄντων γινώσκομεν

Ποιητήν, ὄντα κυρίως οἱ λόγοι τῶν γεγονότων. Χρόνον δέ καί φύσιν, οἷς περιέχεται τό ὑπό χρόνον καί φύσιν φησί, καί ὑφ᾿ ἅ πᾶν κτιστόν, νοητόν τε καί αἰσθητόν· μεθ᾿ ὧν ὁ Λόγος καί Θεός τοῖς ἀξίοις ἐπιδημῶν. Ἐκ γάρ τῶν περί αὐτόν γινώσκεται, ὅλον τε αὐτόν ἐμπαρέχει, κατ᾿ ἀναλογίαν ἑκάστῳ συμμορφαζόμενος. Πνευματικά δέ νοήματα περί χρόνου καί φύσεως, τό τούς λόγους τούτων εἰδέναι, διά τοῦ ἔξω ὕλης καί εἴδους γενέσθαι, ἤτοι σαρκός καί κόσμου, διά τόν ταῦτα δι᾿ ἡμᾶς γενόμενον.