98

ὀφθαλμούς ὑμῶν ἀξιωθῆναι, τήν ἀποστολικήν διάνοιαν ἅμα φιλομαθῶς ἐξετάζομεν.

ΣΧΟΛΙΑ. α΄ . Γένεσιν λέγει τήν ἐκ Θεοῦ πρώτην τοῦ ἀνθρώπου διάπλασιν· γέννησιν δέ,

τήν ἐκ καταδίκης (317) ὕστερον διά τήν παράβασιν ἐξ ἀλλήλων διαδοχήν. β΄ . Τήν ἡμῶν καθ᾿ ἡδονήν, οἰκειοῦσαι πεῖραν εἰς πρόκλησιν τοῦ πειράζοντος,

φύσει καθ᾿ ἡδονήν καί ὡς ἄνθρωπος, ἀπαθής ὑπάρχων· παθητός γάρ ἦν σαρκί κατά φύσιν, ὡς ἄνθρωπος, διά τό θνητόν, ἀλλ᾿ οὐκ ἐμπαθής κατά γνώμην ὡς ἀναμάρτητος.

γ΄ . Φύσεως ἴδιον κέκληκε, τό κατά γνώμην μετά παράβασιν πρός ἁμαρτίαν ἐξ ἀσθενείας ὀλισθηρόν· ὅπερ οὔτε κατά σάρκα φυσικῶς εἶχεν ὁ Κύριος, καί σαρκί κατ᾿ οὐσίαν ἀναμάρτητος ὤν.

ΕΡΩΤΗΣΙΣ ΚΒ΄ .

Εἰ ἐν τοῖς αἰῶσι τοῖς ἐπερχομένοις δείξει τόν πλοῦτο αὐτοῦ ὁ Θεός, πῶς εἰς ἡμᾶς τά τέλη τῶν αἰώνων κατήντησεν;

Ἀπόκρισις. Ὁ πάσης κτίσεως ὁρατῆς τε καί ἀοράτου κατά μόνην τοῦ θελήματος τήν ῥοπήν

ὑποστήσας τήν γένεσιν, πρό πάντων τῶν αἰώνων, καί αὐτῆς τῆς τῶν γεγονότων γενέσεως, τήν ἐπ᾿ αὐτοῖς ἀφράστως ὑπεράγαθον εἶχε βουλήν· ἡ δέ ἦν αὐτόν μέν ἀτρέπτως ἐγκραθῆναι τῇ φύσει τῶν ἀνθρώπων διά τῆς καθ᾿ ὑπόστασιν ἀληθοῦς ἑνώσεως· ἑαυτῷ δέ τήν φύσιν ἀναλλοιώτως ἑνῶσαι τήν ἀνθρωπίνην· ἵνα αὐτός μέν ἄνθρωπος γένηται, καθώς οἶδεν αὐτός, Θεόν δέ ποιήσειε τῇ πρός ἑαυτόν ἑνώσει τόν ἄνθρωπον, μερίσας δηλονότι σοφῶς τούς αἰῶνας καί διορίσας· τούς μέν, ἐπ᾿ ἐνεργείᾳ τοῦ αὐτόν γενέσθαι ἄνθρωπον· τούς δέ, ἐπ᾿ ἐνεργείᾳ τοῦ τόν ἄνθρωπον ποιῆσαι Θεόν. Τῶν οὖν ἐπ᾿ ἐνεργείᾳ τοῦ αὐτόν γενέσθαι ἄνθρωπον προωρισμένων αἰώνων, εἰς ἡμᾶς τά τέλη κατήντησε, τῆς θείας προθέσεως κατά τήν σάρκωσιν δι᾿ αὐτῶν τῶν πραγμάτων λαβούσης τήν ἔκβασιν. Ὅπερ ὁ θεῖος διασκοπήσας Ἀπόστολος, τῆς κατά πρόθεσιν τῶν αἰώνων πρός τό γενέσθαι τόν Θεόν ἄνθρωπον βουλῆς ἐνιδών τό τέλος, δι᾿ αὐτῆς τοῦ Θεοῦ καί Λόγου σαρκώσεως, φησίν, εἰς ἡμᾶς κατηντηκέναι τά τέλη τῶν αἰώνων· οὐχ ἁπλῶς παρ᾿ ἡμῶν νοουμένων τῶν αἰώνων, ἀλλά τῶν, ἐπ᾿ ἐνεργείᾳ δηλονότι τοῦ τῆς ἐνσωματώσεως μυστηρίου, τό οἰκεῖον κατά πρόθεσιν τοῦ Θεοῦ πέρας εἰληφότων.

Ἐπεί οὖν οἱ κατά πρόθεσιν ἐπ᾿ ἐνεργείᾳ τοῦ γενέσθαι τόν Θεόν ἄνθρωπον προορισθέντες αἰῶνες εἰς ἡμᾶς τό τέλος εἰλήφασιν, ἐνεργήσαντος κατ᾿ ἀλήθειαν τοῦ Θεοῦ τήν ἑαυτοῦ τελείαν ἐνανθρώπησιν καί πληρώσαντος· τούς ἄλλους ἐκδέχεσθαι χρή λοιπόν αἰῶνας ἐλευσομένους, ἐπ᾿ ἐνεργείᾳ τῆς τῶν ἀνθρώπων μυστικῆς καί ἀποῤῥήτου θεώσεως· καθ᾿ οὕς τόν ὑπερβάλλοντα πλοῦτον τῆς χρηστότητος αὐτοῦ εἰς ἡμᾶς δείξει ὁ Θεός, ἐνεργήσας τελείως ἐν τοῖς ἀξίοις τήν θέωσιν. Εἰ γάρ αὐτός τῆς ἐπί τῷ (320) ἀνθρωπισθῆναι μυστικῆς ἐνεργείας εἴληφε πέρας, κατά πάντα τρόπον χωρίς μόνης ἁμαρτίας ἡμῖν ὁμοιωθείς, καί εἰς τά κατώτερα μέρη τῆς γῆς καταβάς, ἔνθα τόν ἄνθρωπον ἀπεώσατο τῆς ἁμαρτίας ἡ τυραννίς· πάντως καί τῆς ἐπί τῷ θεωθῆναι τόν ἄνθρωπον μυστικῆς ἐνεργείας λήψεται πέρας, κατά πάντα τρόπον, χωρίς μόνης δηλονότι τῆς πρός αὐτόν κατ᾿ οὐσίαν ταυτότητος, ὁμοιώσας ἑαυτῷ τόν ἄνθρωπον, καί ὑπεράνω πάντων τῶν οὐρανῶν ἀναβιβάσας· ἔνθα τό τῆς χάριτος φύσει μέγεθος ὑπάρχον προκαλεῖται διά τήν ἀπειρίαν τῆς ἀγαθότητος τόν κάτω κείμενον ἄνθρωπον. Ὅπερ μυστικῶς διδάσκων ὁ μέγας Ἀπόστολος φησίν ἐν τοῖς