121

γνῶσιν· οὕς καί ἡ Σοφία διά τοῦ κρατῆρος, καί τῶν θυμάτων πόῤῥωθεν μυστικῶς διά τῶν Παροιμιῶν ἡτοιμάσατο. Τά δέ ὀστᾶ, τουτέστι τούς ὑπέρ νόησιν περί Θεότητος λόγους, πάσῃ γενητῇ φύσει κατά τό ἴσον ἀπείρως ἀπέχοντας, οὐ δίδωσιν· οὐκ ἐχούσης τῆς τῶν ὄντων φύσεως κατά τινα δύναμιν πρός τούτους τήν ἐπιδεχομένην σχέσιν.

Καί πάλιν, σάρξ ἐστι τοῦ Λόγου, ἡ ἀληθής ἀρετή· αἷμα δέ, ἡ ἄπταιστος γνῶσις· ὀστᾶ δέ, ἡ ἀπόῤῥητος θεολογία. Τρόπον γάρ αἵματος, κατ᾿ εἶδος εἰς σάρκα μεταβαλλομένου, καί ἡ γνῶσις διά τῆς πρακτικῆς, εἰς ἀρετήν μεταπλάττεται· καί ὀστέων δίκην συστατικῶν αἵματος καί σαρκός, καί οἱ πάσης (380) ἐπέκεινα νοήσεως περί θεότητος λόγοι τοῖς οὖσιν ἐνυπάρχοντες, τάς τῶν ὄντων ἀγνώστως καί ποιοῦσι καί πρός τό εἶναι συνέχουσιν, οὐσίας· καί πᾶσαν γνῶσιν, καί πᾶσαν ἀρετήν συνιστῶσιν.

Εἰ δέ καί τούς περί κρίσεως καί προνοίας λόγους εἶναι τήν σάρκα καί τό αἷμα, ὡς πάντως ποτέ βρωθησομένους καί ποθησομένους· τούς δέ τούτοις ἐγκεκρυμμένους ἀῤῥήτους περί θεότητος λόγους ὀστᾶ φήσειέ τις, οὐκ ἔξω βέβηκεν, ὡς οἶμαι, τοῦ εἰκότος.

Τυχόν δέ σάρξ ἐστι πάλιν τοῦ Λόγου, καί ἡ τῆς φύσεως τελεία πρός ἑαυτήν δι᾿ ἀρετῆς καί γνώσεως ἐπάνοδος καί ἀποκατάστασις· αἷμα δέ, ἡ ταύτην πρός τό ἀεί εὖ εἶναι χάριτι συνέχειν μέλλουσα θέωσις· ὀστᾶ δέ, αὐτή ἡ πρός τό ἀεί εὖ εἶναι διά θεώσεως συνέχουσα τήν φύσιν ἄγνωστος δύναμις.

Εἰ δέ καί τό λεπτότερον εἴποι τις, ὅτι σάρξ ἐστιν ἡ διά τῶν ἀρετῶν ἑκούσιος νέκρωσις· αἷμα δέ, ἡ κατά περίστασιν ὑπέρ τῆς ἀληθείας διά τοῦ θανάτου τελείωσις· ὀστᾶ δέ, τούς πρώτους ἡμῖν ἀνεφίκτους περί θεότητος λόγους, καλῶς καί οὗτος ἔφη, καί τῆς πρεπούσης ἐννοίας οὐδαμῶς διαπέπτωκεν.

ΣΧΟΛΙΑ. α΄. Cod. Fr. Τήν οὐσίαν λέγει καί τήν δύναμιν ἑκάστου τῶν ὄντων καί τήν

ἐνέργειαν, ἐφ᾿ οἷς θεωροῦνται πάντα τά ὄντα, καί δι᾿ ὧν γινώσκεται ἡμῖν ὁ Θεός δημιουργός καί προνοητής καί κριτής. Ἤ τήν δυάδα τῶν ὄντων, τῶν μέν αἰσθητῶν, τῶν τήν ὕλην καί τό εἶδος· τῶν δέ νοητῶν, τήν οὐσίαν καί τό συμβεβηκός· ἤ τήν ἀρετήν καί τήν γνῶσιν, δι᾿ ὧν τοῖς ἀξίοις ἐγνῶσθαι ὁ ὑπεράγνωστος.

β΄. Ἀπόῤῥητός ἐστι θεολογία, ἡ παντελής καθ᾿ ὑπεροχήν ἀγνωσία, ἥτις τοσοῦτον ἠγνόηται, ὅσον ἔγνωσται τά φυσικῶς γινωσκόμενα.

γ΄. Τό αἷμα εἰς τήν θέωσιν ἐλάμβανε, ὡς ζωήν ἐσομένην τῶν ἀξιωθησομένων αὐτῆς. Ζωῆς γάρ τό αἷμα σύμβολον.

ΕΡΩΤΗΣΙΣ Λστ΄.

Τί ἐστι τῶν ἀλόγων ζώων σώματα καί αἵματα, δι᾿ ὧν λατρεύοντες οἱ Ἰσραηλίται, τά μέν σώματα ἤσθιον, τά δέ αἵματα οὐκ ἔτι, πρός δέ τήν βάσιν κύκλῳ του θυσιαστηρίου προσέχεον;

Ἀπόκρισις. Τῶν εἰσαγομένων πρός εὐσέβειαν τύπον ἔφερον, τό πάλαι τῷ Θεῷ κατά νόμον

ἐν σκιᾷ λατρεύοντες, μόλις κἄν αὐτοί τά φαινόμενα τῶν τυπικῶν συμβόλων διατάγματα νοῆσαι δυνάμενοι. Ἐπειδή οὖν οὐκ ἐκείνοις προηγουμένως, ἀλλ᾿ ἡμῖν ὁ νόμος ἐδόθη, κατά Χριστόν πνευματικῶς δι᾿ ἡμῶν τελειούμενος, σκοπήσωμεν τῶν τότε θυμάτων μετ᾿ εὐσεβείας τόν λόγον.

Ὁ πρός εὐσέβειαν εἰσαγόμενος, περί τῶν ἔργων διδασκόμενος τῆς δικαιοσύνης, τήν πρᾶξιν μόνην ἐπιτελεῖ μετά πάσης ὑπακοῆς καί πίστεως, (381) καθάπερ σάρκας