142

διάκρισιν δόγματα, πρός τό φυλαχθῆναι τῆς σαρκός πρός τήν ψυχήν ἀδιάλυτον γωνίας ἕνωσιν.

Καί ἐπί τῶν γωνιῶν ᾠκοδόμησε πύργους. Γωνίας τυχόν εἶπεν ὁ λόγος, τάς διά Χριστοῦ γεγενημένας διαφόρους τῶν διῃρημένων κτισμάτων ἑνώσεις· Ἥνωσε γάρ τόν ἄνθρωπον, τήν κατά τό ἄῤῥεν καί θῆλυ διαφοράν τῷ πνεύματι μυστικῶς ἀφελόμενος, καί τῶν ἐν τοῖς πάθεσιν ἰδιωμάτων καταστήσας ἐπ᾿ ἀμφοῖς ἐλεύθερον τόν λόγον τῆς φύσεως. Ἥνωσεν δέ καί τήν γῆν τήν κατά τόν αἰσθητόν παράδεισον καί τήν οἰκουμένην διώσας ἐξαλλαγήν. Ἥνωσεν καί τήν γῆν καί τόν οὐρανόν, μίαν ἀποδείξας πρός ἑαυτήν νεύουσαν τήν φύσιν τῶν αἰσθητῶν. Ἥνωσεν δέ καί τά αἰσθητά καί νοητά, καί μίαν ἀπέδειξεν οὖσαν τήν τῶν γεγονότων φύσιν, κατά τινα λόγον μυστικόν συναπτομένην. Ἥνωσεν δέ κατά τόν ὑπέρ φύσιν λόγον καί τρόπον, καί τήν κτιστήν φύσιν τῇ ἀκτίστῳ· καί ἐφ᾿ ἑκάστης ἑνώσεως, ἤγουν γωνίας, τούς συνεκτικούς τε καί συνδετικούς τῶν θείων δογμάτων ὀχυρώσας, ᾠκοδόμησεν πύργους.

Καί ᾠκοδόμησεν πύργους ἐν τῇ ἐρήμῳ. Ἔρημός ἐστιν ἡ τῶν φαινομένων φύσις, ἤγουν ὁ κόσμος οὗτος· ἐν ᾧ πύργους οἰκοδομεῖν πέφυκεν Λόγος, τάς εὐσεβεῖς περί τῶν ὄντων δόξας τοῖς αἰτοῦσι δωρούμενος· τουτέστι τούς τῶν περί τῆς φυσικῆς θεωρίας δογμάτων ὀρθούς ἐν πνεύματι λόγους.

Καί ἐλατόμησε λάκκους πολλούς, ὅτι κτήνη πολλά ὑπῆρχε αὐτῷ ἐν Σεφιλᾷ, καί ἐν τῇ πεδεινῇ· καί ἀμπελουργοί ἐν τῇ ὀρεινῇ, καί ἐν τῷ Καρμήλῳ, ὅτι γεωργός ἦν. Λάκκους ἐλατόμησεν ἐν τῇ ἐρήμῳ· λέγω δέ τῷ κόσμῳ, καί τῇ φύσει τῶν ἀνθρώπων, τάς τῶν ἀξίων καρδίας ἐκχοΐζων, καί ἀποκαθαίρων τοῦ ὑλικοῦ βάρους τε καί φρονήματος, καί ποιῶν εὐρυχώρους πρός ὑποδοχήν τῶν θείων τῆς σοφίας καί τῆς γνώσεως ὑετῶν, ἵνα ποτίζωσιν τά κτήνη τοῦ Χριστοῦ, τούς δεομένους λέγω, διά ψυχῆς νηπιότητα, τῆς ἠθικῆς διδασκαλίας.

Τά τε ἐν Σεφιλᾷ κτήνη. Σεφιλά ἑρμηνεύεται λεκάνη στενή· δηλοῖ δέ, τούς διά τῶν ἀκουσίων καθαιρομένους πειρασμῶν, καί λευκαινομένους τῶν κατά ψυχήν καί σῶμα μολυσμῶν· δεομένους ποτισθῆναι καθάπερ ὕδωρ τόν περί καρτερίας καί ὑπομονῆς λόγον.

Καί ἐν τῇ πεδεινῇ. Τούς τῷ πλάτει δῆλον ὅτι (437) τῶν δεξιῶν πραγμάτων κατά ῥοῦν αὐτοῖς φερομένων εὐθηνουμένους· ἤ τούς ἐν ἀρεταῖς εὐδρομοῦντας, καί τῇ ὁδῷ, τῷ νόμῳ, τῶν ἐντολῶν ἀπαθῶς πλατυνουμένους· δεομένους καί αὐτούς ποτισθῆναι τόν περί ταπεινοφροσύνης, μεταδόσεώς τε καί συμπαθείας τῶν ἀσθενεστέρων, καί τῆς τῶν δοθέντων αὐτοῖς εὐχαριστίας λόγον.

Καί ἀμπελουργοί μέν εἰσιν ἐν τῇ ὀρεινῇ, οἱ τόν θεῖον καί ἐκστατικόν τῆς γνώσεως, καί τῆς καρδίας εὐφραντικόν ἐν τῷ ὕψει τῆς θεωρίας φιλοπονοῦντες λόγον. Οἱ δέ ἐν τῷ Καρμήλῳ ἀμπελουργοί τυγχάνουσιν, οἱ κατά θεωρίαν ὑψηλῶς τόν περί τῆς τελείας καθάρσεως, καί τῆς τῶν ὄντων παντελοῦς ἀφαιρέσεως ἀσκούμενοι λόγον· ἐπίγνωσις γάρ περιτομῆς ὁ Κάρμηλος ἑρμηνεύεται ἐφ᾿ ὅν ὁ γεωργῶν ἄμπελον, τόν τῆς περιτομῆς μυστικόν λόγον γεωργεῖ, κατ᾿ ἐπίγνωσιν τόν νοῦν περιτέμνων τῆς ὕλης, καί τῶν ὑλικῶν· ἀλλ᾿ οὐκ Ἰουδαϊκῶς τήν αἰσχύνην δόξαν ἡγούμενος. Χρῄζειν δέ καί τούτους φησίν ὁ λόγος, τοῦ ἐκ τῶν λατομηθέντων ἐν τῇ ἐρήμῳ λάκκων, θείου τῆς σοφίας νάματος· ἵνα κατά τήν ἀναλογίαν τῆς πίστεως, ἕκαστος τόν ἐπιτήδειον δέχηται λόγον ἐκ τῶν πεπιστευμένων, τήν χάριν τῆς τοῦ σωτηρίου λόγου διδασκαλίας· δι᾿ οὗ μεγαλοφυῶς τῆς τοῦ καθ᾿ ἕκαστον ἐπιμελεῖται ψυχῆς ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός, ὁ καλός καί ἐπιστήμων γεωργός καί ὤν, καί ἀεί γινόμενος, καί πάντα τά προειρημένα τῆς ἡμῶν ἕνεκεν σωτηρίας διαπραξάμενος.