148

τῆς κακίας ἕξιν, τήν παραλόγως ταῖς τρισί τῆς ψυχῆς διά τῶν αἰσθητῶν ἐπιφυομένην δυνάμεσι, καί τήν ἐπ᾿ αὐταῖς ἐνέργειαν τῶν αἰσθήσεων.

Χρή τοιγαροῦν μήτε φυσικήν μετιέναι θεωρίαν, τόν γνωστικῶς τάς ἀοράτους συμπλοκάς ὑπαναλίσκειν ἐσπιστάμενον νοῦν· μηδ᾿ ἄλλο τι ποιεῖν ἐν τῷ καιρῷ τῆς τῶν πονηρῶν δαιμόνων προσβολῆς, ἤ μόνον προεύχεσθαι, καί τό σῶμα πόνοις καταδαμάζειν, καί τήν τοῦ χοϊκοῦ φρονήματος διά πάσης σπουδῆς ποιεῖσθαι καθαίρεσιν, καί φυλάττειν τά τείχη τῆς πόλεως (λέγω δέ τάς φρουρητικάς τῆς ψυχῆς ἀρετάς, ἤ τάς τῶν ἀρετῶν φυλακτικάς μεθόδους, ἐγκράτειαν λέγω καί ὑπομονήν) διά τῶν ἐμφύτων ἀγαθῶν λογισμῶν· μηδενός τό σύνολον λογισμοῦ ἀντιῤῥητικῶς τινι τῶν ἐκτός νοητῶν πολεμίων ἀποκρινομένου· μήπως διά τῶν δεξιῶν ἀπατήσας, ἀποστήσῃ Θεοῦ, κλέψας τήν ἔφεσιν, ὁ τήν ψυχήν ποτίζων ἀνατροπήν θολεράν [Argent. etc. δολεράν], καί διά τῶν νομιζομένων καλῶν, πρός τά χείρονα τήν τά καλά ζητοῦσαν ὑποσύρῃ διάνοιαν, λαλῶν Ἰουδαϊστί Ῥαψάκης ὁ ἀρχιστράτηγος Σενναχειρίμ βασιλέως (453) Ἀσσούρ. Ῥαψάκης δέ ἑρμηνεύεται, πολύς ποτισμῷ μετά φιλημάτων, ἤ, μεγάλα ἔχων φιλήματα. Ὁ πονηρός γάρ δαίμων, ὁ διά τῶν δεξιῶν τόν νοῦν εἰωθώς πολεμεῖν, Ἰουδαϊστί λαλεῖ, διά τῆς νομιζομένης, ἀλλ᾿ οὐκ οὔσης ἀρετῆς, τήν θολεράν ἀνατροπήν τήν ψυχήν ποτίζων· δεικνύς αὐτῇ τήν ἠπατημένην καί ὀλέθριον φιλίαν· ἧς τοῦ πλήττοντος μᾶλλον φίλου καθέστηκε τά τραύματα κρείττονα. Φησί γάρ· Ἀξιοπιστότερα τραύματα φίλου ὑπέρ φιλήματα ἐχθροῦ. Σεναχειρίμ δέ, πειρασμός ξηρασίας ἑρμηενύεται, ἤ, ὀδόντες ἠκονημένοι, ὅς ἐστιν ὁ διάβολος, ὁ κατ᾿ ἀλήθειαν διά τῶν πρός κακίαν ἠκονημένων λογισμῶν (τοῦτο γάρ μοι νοεῖται ὀδόντες ἠκονημένοι) τήν ἐν ἡμῖν τῶν θείων ναμάτων τῆς γνώσεως καταξηραίνων ἀποῤῥοήν, κατά τήν ἐνέργειαν ἥν πέφυκε τοῖς αὐτήν παραδεχομένοις ἐμποιεῖν, λαχών τήν κλῆσιν τοῦ ὀνόματος πρόσφορον· πειρασμός ὄντως ξηρασίας καί ὤν καί καλούμενος, ὡς ἐρήμους καθιστῶν πάσης τῆς ἐν πνεύματι ζωτικῆς διαδόσεως τούς ὑποπεσόντας τοῖς δόλοις αὐτοῦ.

Ἤ τυχόν πειρασμός κέκληται ξηρασίας ὁ Σενναχειρίμ, τουτέστιν ὁ διάβολος, ὡς ἄπορος καί πένης, καί πάσης ἐστερημένος πρός τήν καθ᾿ ἡμῶν ἐπανάστασιν ἰδικῆς δυναστείας· καί χωρίς τῶν αἰσθητῶν, δι᾿ ὧν εἴωθε τήν ψυχήν πολεμεῖν, οὐδέν ἡμᾶς βλάψαι δυνάμενος, καί διά τοῦτι δεόμενος τῆς καθ᾿ ἡμῶν περινενοημένης τυραννίδος, τῶν ἔξω τῆς πόλεως πηγῶν, τουτέστι, τῶν ὑλικῶν νοημάτων, οἷς πέφυκεν εἰσβάλλειν τῇ ψυχῇ τά σχήματα καί τά εἴδη τῶν αἰσθητῶν· δι᾿ ὧν τυπουμένη φυσικῶς διά τήν σχέσιν ἡ αἴσθησις, πολλάκις γίνεται τῷ διαβόλῳ πρός καθαίρεσιν τῆς κατά ψυχήν θείας εὐπρεπείας ὅπλον πονηρόν καί ὀλέθριον, ὅλην προδιδοῦσα τῷ ἐχθρῷ, διά τῆς καθ᾿ ἡδονήν θωπείας, τοῦ ἐν ἡμῖν λόγου τήν δύναμιν.

Ἀλλ᾿ ὁ γενναίως διά τῆς λεγομένης ἐγκρατείας μύσας τάς αἰσθήσεις, καί διά τῶν κατά ψυχήν δυνάμεων τάς πρός τόν νοῦν αἰσθητῶν σχημάτων ἀποτειχίσας εἰσόδους, εὐχερῶς τοῦ διαβόλου τάς πονηράς διόλλυσι μηχανάς, ὑποστρέφων αὐτόν μετ᾿ αἰσχύνης τῇ ὁδῷ ᾗ ἦλθεν. Ὁδός δέ δι᾿ ἧς ὁ διάβολος ἔρχεται, ἐστί τά πρός σύστασιν τοῦ σώματος εἶναι δοκοῦντα ὑλικά, εἰς τήν ἑαυτοῦ γῆν, φημί δέ τήν σύγχυσιν, σύν τοῖς ἐξ αὐτοῦ γεννηθεῖσι πονηρούς λογισμοῖς αὐτόν ἀποκτένων, μεταφέρων αὐτοῖς πρός τήν παράθεσιν τῆς ἀναπαύσεως. Ὁ γάρ δυνηθείς τόν διάβολον τοῖς αὐτοῦ χειρώσασθαι λογισμοῖς, διά τῆς πρός τό κρεῖττον κατά τήν θεωρίαν συγχρήσεως, τόν Σενναχειρίμ ἀπέκτεινε διά τῶν αὐτοῦ υἱῶν, καί πρός τήν γῆν αὐτοῦ ἐφυγάδευσεν Ἀρμενίας· καταθέμενος δηλονότι πρός τήν παράθεσιν τῆς ἀναπαύσεως, τούς τήν ψυχήν διά τῆς αἰσθήσεως συγχέοντας λογισμούς. Παράθεσις γάρ ἀναπαύσεως Ἀρμενία ἑρμηνεύεται. Παράθεσις δέ τῆς ἀναπαύσεώς ἐστιν ἡ προσβολή τῶν θείων ἀρετῶν, (456) πρός ὅν μεταφέρων ὁ νοῦς ποτε πρός τά κατ᾿