154

ἀρετῶν ἱδρῶτες, πόνου πατέρες γινόμενοι· δι᾿ ἧς τήν ἀντικειμένην τῇ ἀληθείᾳ τοῦ ψεύδους δύναμιν (469) παντελῶς ἐξαφανίζομεν· πᾶν ὕψωμα τῶν ἐπαιρομένων κατά τῆς γνώσεως τοῦ Θεοῦ πονηρῶν πνευμάτων ταπεινοῦντές τε καί καταβάλλοντες.

Προσευχή δέ ἐστιν αἴτησις ὧν πέφυκε Θεός ἀνθρώποις δωρεῖσθαι πρός σωτηρίαν· καί μάλα γε εἰκότως. Εἰ γάρ εὐχή ἐστιν, ὑπόσχεσις τῶν ἐξ ἀνθρώπων Θεῷ κατ᾿ ἐπαγγελίαν προσαγομένων καλῶν· προσευχή κατά τόν εἰκότα λόγον ἔσται σαφῶς, ἡ τῶν ἐκ Θεοῦ πρός σωτηρίαν χορηγουμένων τοῖς ἀνθρώποις ἀγαθῶν ἐξαίτησις, ἀντίδοσιν φέρουσα τῆς τῶν προηυγμένων διαθέσεως.

Βοή δέ ἐστιν, ἡ τῶν κατά τήν πρᾶξιν ἐναρέτων τρόπων, καί τῶν κατά τήν θεωρίαν γνωστικῶς θεωρημάτων ἐν τῷ καιρῷ τῆς τῶν πονηρῶν δαιμόνων ἐπαναστάσεως, ἐπίδοσίς τε καί ἐπαύξησις,ἧς πάντων οὐχ ἥκιστα φυσικῶς ἀκούει Θεός, ἀντί μεγάλης φωνῆς, τήν τῶν ἀρετῆς καί γνώσεως ἐπιμελουμένων λαμβάνων διάθεσιν.

Οὐρανός δέ πολλάκις λέγεται κατά τήν ἁγίαν Γραφήν, αὐτός ὁ Θεός· ὥς που ὁ μέγας τῆς ἀληθείας κήρυξ Ἰωάννης ὁ πρόδρομός φησιν, Οὐ δύναται ἄνθρωπος λαμβάνειν ἀφ᾿ ἑαυτοῦ, ἐάν μή ᾗ δεδομένον αὐτῷ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ· ἀντί τοῦ, ἐκ Θεοῦ· διότι, Πᾶσα δόσις ἀγαθή, καί πᾶν δώρημα τέλειον, ἄνωθέν ἐστι καταβαῖνον ἀπό τοῦ Πατρός τῶν φώτων. Καθ᾿ ὅ σημαινόμενον, ἐπί τοῦ προκειμένου κεφαλαίου, τόν τῆς Γραφῆς τόπον ἐκληπτέον: Οἶδε δέ πάλιν ἡ Γραφή καλεῖν οὐρανόν καί τάς οὐρανίου ∆υνάμεις, κατά τό, Οὐρανός μοι θρόνος· ὡς ταῖς ἁγίαις δηλονότι καί ἀσωμάτοις ἐπαναπαυομένῳ φύσεσιν. Εἰ δέ καί τόν νοοῦν τόν ἀνθρώπινον πάσης μέν ὑλικῆς καθαιρόμενον φαντασίας, τοῖς δέ θείοις τῶν νοητῶν κατακοσμούμενον λόγοις, φαίη τις εἶναι οὐρανόν, οὐκ ἔξω γε τῆς ἀληθείας, ὡς ἔμοιγε δοξεῖ, βέβηκεν. Εἰ δέ τό ὕψος τῆς ἐν ἀνθρώποις νοερᾶς γνώσεως, οὐρανόν εἴποι τις, οὐκ ἄν ἁμάρτοι τοῦ πρεπόντος. Τῷ ὄντι γάρ ὡς οὐρανός, θρόνος γίνεται τοῦ Θεοῦ ἡ ἀληθής γνῶσις, δεχομένη τόν Θεόν ἐνθρονιζόμενον κατά τήν ἀμετάθετον ἕξιν τῆς περί τό καλόν παγίας καί ὑψηλῆς ἐφέσεως· ὥσπερ καί ὑποπόδιον, ἡ καθαρά λέγεται πρᾶξις τῶν ἀρετῶν, ἐφ᾿ ἑαυτῆς δεχομένη τάς θείας βάσεις, καί οὐκ ἐῶσα τό σύνολον τοῖς ἀπό τοῦ σώματος καθάπερ γῆς μολύνεσθαι ῥύποις.

Οὐκοῦν ἐπειδή τῆς ἀρετῆς ὑποτύπωσιν φέρει, κατά τήν ἑρμηνείαν τοῦ οἰκείου ὀνόματος Ἐζεκίας ὁ βασιλεύς, κράτος Θεοῦ κατά τήν Ἑλλάδα φωνήν λεγόμενον τοῦτο σημαίνει τό ὄνομα· Θεοῦ δέ κράτος μόνη κατά τῶν ἐναντίων δυνάμεων εἶναι καθέστηκεν ἡ ἀρετή. Ἄχας δέ ὁ τοῦ Ἐζεκίου πατήρ, ἱσχύς ἑρμηνεύεται, ἥν εἰς τήν πρᾶξιν προλαβών ὁ λόγος ἐξέδωκεν, ἐξ ἧς γεννᾶσθαι τό κατ᾿ ἀρετήν θεῖον πέφυκε κράτος. Ὁ δέ προφήτης Ἡσαΐας, τήν τῶν (472) ὑψηλῶν γνῶσιν σημαίνει· ὕψος γάρ Θεοῦ ἑρμηνευόμενος λέγεται, δι᾿ ἑαυτοῦ τό ὕψος τῆς κατά Θεόν γνώσεως δηλῶν, τῆς γεννωμένης ἐκ τοῦ πόνου τῶν περί τά ὄντα διαφόρων θεωρημάτων. Ἀμώς γάρ, λαοῦ πόνος [Al…λαός πόνου], λέγεται, καθώς προαπεδόθη.

Ἐπειδή τοίνυν καθώς εἴρηται, ταύτην ἔχει τῶν ὀνομάτων ἡ σημασία τήν δύναμιν, πᾶς δῆλον ὅτι φιλόσοφος καί εὐσεβής, ἀρετῇ καί γνώσει, ἤ πράξει καί θεωρίᾳ φρουρούμενος, ἐπειδάν ἴδῃ διά τῶν παθῶν ἐπαναστᾶσαν αὐτῷ τήν πονηράν δύναμιν, καθάπερ τῷ Ἐζεκίᾳ τῶν Ἀσσυρίων ὁ βασιλεύς, μίαν ἔχει πρός τήν τῶν κακῶν λύσιν βοήθειαν, τόν Θεόν, ὅν ἱλεοῦται βοῶν ἀλαλήτως διά τῆς κατά τήν ἀρετήν καί τήν γνῶσιν πλείονος ἐπιτάσεως· καί δέχεται πρός συμμαχίαν, μᾶλλον δέ πρός σωτηρίαν, ἄγγελον· δηλονότι μείζονα σοφίας καί γνώσεως λόγον, ἐκτρίβοντα πάντα δυνατόν καί πολεμιστήν καί ἄρχοντα καί στρατηγόν ἐκ τῆς παρεμβολῆς βασιλέως Ἀσσούρ, καί ἀποστρέφοντα αὐτόν μετ᾿ αἰσχύνης προσώπου εἰς τήν γῆν αὐτοῦ. Ἡ γάρ πονηρά καί ὀλέθριος τοῦ διαβόλου βασιλεία, διά τῆς Ἀσσυρίων τυπουμένη βασιλείας, τόν κατά τῆς ἀρετῆς καί τῆς γνώσεως πρός ἀνθρώπους