156
γ΄. Ὁ τήν εἰκόνα φορέσας τοῦ ἐπουρανίου, φησίν, τῷ πνεύματι διά πάντων ἕπεσθαι σπεύδει τῆς ἁγίας Γραφῆς· ἐν ᾧ δι᾿ ἀρετῆς καί γνώσεως ἡ τῆς ψυχῆς ὑπάρχει συντήρησις· ὁ δέ τήν εἰκόνα φέρων τοῦ χοϊκοῦ, τό γράμμα μόνον περιέπει· ἐν ᾧ ἡ κατ᾿ αἴσθησιν πρός σῶμα λατρεία συνέστηκε, τά πάθη δημιουργοῦσα.
δ΄. Ἡ πρᾶξις γεννᾷ τήν ἀρετήν, φησίν, ὡς Ἄχας τόν Ἐζεκίαν. ε΄. Ἡ θεωρία, φησί, γεννᾷ τήν γνῶσιν, ὡς Ἀμώς τόν Ἡσαΐαν. στ΄. Ὁ μετά πράξεως γινώσκων, φησί, καί μετά γνώσεως πράττων, θρόνος καί
ὑποπόδιόν ἐστι τοῦ (476) Θεοῦ. Θρόνος μέν, διά τήν γνῶσιν· ὑποπόδιον δέ, διά τήν πρᾶξιν.
ζ΄ Παρεμβολή βασιλέως Ἀσσούρ, ἐστίν ἡ συναγωγή τῶν πονηρῶν λογισμῶν, ἐν ᾗ δυνατός ἐστιν, ὁ πρός ἡδονήν τάς φυσικάς ὀρέξεις κινῶν· πολεμιστής δέ ἐστιν. Ὁ το θυμικόν εἰς τήν τῶν ἡδονῶν φυλακήν διεγείρων· ἄρχων δέ, ὁ ταῖς ἐπιφανείαις τῶν ὁρατῶν τάς αἰσθήσεις διερεθίζων· στρατηγός δέ, ὁ εἰδοποιός τῶν παθῶν, καί τῶν ὕλων καί τρόπων τῆς αὐτῶν ἐνεργείας ἐπινοητικός.
η΄. Ὅτι χωρίς αἰσθητοῦ πράγματος, φησίν, οὐ συνίσταται πάθος. Μή γάρ οὔσης γυναικός, οὐκ ἔστι πορνεία· καί βρωμάτων οὐκ ὄντων, οὐκ ἔσται γαστριμαργία· καί χρυσίου μή ὄντος, φιλαργυρίας οὐκ ἔσται πάθος. Οὐκοῦν πάσης ἐμπαθοῦς κινήσεως τῶν ἐν ἡμῖν φυσικῶν δυνάμεων, ἄρχει τό αἰσθητόν, ἤγουν ὁ δι᾿ αὐτοῦ τήν ψυχήν διερεθίζων πρός ἁμαρτίαν δαίμων.
θ΄. Ἡ τρίψις, φησί, τήν ἐνέργειαν· ἡ ἔκτριψις δέ, καί αὐτήν ἀφανίζει τῆς κακίας τήν ἐνθύμησιν.
ι΄. Ὡς γάρ ὁ βοῤῥᾶς, φησίν, ἥλιον οὐκ ἔχει διοδεύοντα· οὕτως οὔτε ἡ κακή ἕξις, ἥν οἰκεῖ ὁ διάβολος, γνώσεως φωτισμόν ἐπιδέχεται.
ΕΡΩΤΗΣΙΣ ΝΑ΄ .
"Καί πολλοί ἔφερον δῶρα τῷ Κυρίῳ εἰς Ἱερουσαλήμ, καί δόματα τῷ Ἐζεκίᾳ βασιλεῖ Ἰούδα. Καί ὑπερήρθη κατ᾿ ὀφθαλμούς πάντων τῶν ἐθνῶν". Τί τά δῶρα, καί τί τά δόματα; καί τί τό ὑπεραρθῆναι κατ᾿ ὀφθαλμούς πάντων τῶν ἐθνῶν.
Ἀπόκρισις. Τήν ὁρωμένην ἅπασαν φύσιν ὁ Θεός ὑποστήσας, οὐκ ἀφῆκεν αὐτήν κατά μόνην
κινεῖσθαι τήν αἴσθησιν· ἀλλ᾿ ἐγκατέσπειρεν ἑκάστῳ τῶν αὐτήν συμπληρούντων εἰδῶν, καί σοφίας λόγους πνευματικούς, καί ἀγωγῆς ἀστείας τρόπους· ὥστε μή μόνον διά τῶν σιγώντων κτισμάτων μεγαλοφώνως κηρύττεσθαι τόν Ποιητήν τῶν κτισμάτων τοῖς τῶν γεγονότων μηνυόμενον λόγοις· ἀλλά καί τόνἄνθρωπον τοῖς κατά φύσιν τῶν ὁρωμένων θεσμοῖς τε καί τρόποις παιδαγωγούμενον, εὐμαρῶς τήν πρός αὐτόν ἄγουσαν ὁδόν τῆς διδασκαλίας εὑρεῖν. Τοῦτο γάρ τῆς ἄκρας ἦν ἀγαθότητος ἴδιον, μή μόνον τάς θείας καί ἀσωμάτους τῶν νοητῶν οὐσίας, τῆς ἀποῤῥήτου καί θείας ἀπεικονίσματα καταστῆσαι δόξης, ὅλην κατά τό θεμιτόν ἀναλόγως αὐταῖς εἰσδεχομένας τήν ἀπερινόητον ὡραιότητα τοῦ ἀπροσίτου κάλλους· ἀλλά καί τοῖς αἰσθητοῖς καί τῶν νοητῶν οὐσιῶν κατά πολύ ἀποδέουσιν, ἀπηχήματα τῆς οἰκείας ἐγκαταμίξαι μεγαλειότητος, δυνάμενα τόν ἀνθρώπινον νοῦν ἐποχούμενον αὐτοῖς πρός τόν Θεόν ἀπλανῶς διαπορθμεύειν, ὑπεράνω τῶν πάντων τῶν ὁρωμένων γενόμενον, καί τά μέσα πάντα, δι᾿ ὧν τήν τοιαύτην τεμών ἐξήνυσε πορείαν, κατόπιν ἑαυτοῦ ποιησάμενον.