174

μέν, τῶν ἀπιστούντων· ἀνάστασιν δέ, τῶν πιστευόντων. Φασί γάρ τινες ἐξ ἀργύρου καί μολίβδου σύνθετον εἶναι τόν κασσίτερον. Οὐκοῦν ὁ μέν μόλυβδος, παιδείας καί τιμωρίας καί κολάσεως, καί τοῦ βάρους τῆς κατακρίσεως φέρει σύμβολον· ὁ δέ ἄργυρος, λαμπρότητός τε καί δόξης καί περηφανείας, (525) τύπος ἐστίν. Εἰ δέ τοῦτο, καί ἡ πίστις ἡ διά τοῦ κασσιτέρου σημαινομένη, καί παιδεύει καί τιμωρεῖται καί κολάζει καί κατακρίνει τούς ἀδοκίμους ἐν αὐτῇ γενομένους διά τῆς ἀργίας τῶν ἐντολῶν· ὡς μόλιβδον ἔχουσα τυχόν, τῆς σαρκός τήν ἀσθένειαν, ἐν τῷ Λόγῳ δυναμωθεῖσαν κατά τήν ἕνωσιν· καί λαμπρύνει πάλιν καί δοξάζει καί φωτίζει, καί πρός ἐκθέωσιν ἄγει τούς ἐν αὐτῇ γενομένους δοκίμους διά τῆς ἐργασίας τῶν ἐντολῶν· ὡς ἀργύριον ἔχουσα τάχα τήν τοῦ Λόγου θεότητα, τοῖς ἀξίοις ὁλικῶς κατά τό δυνατόν ἐναστράπτουσαν.

Ἔλαβον δέ τινες τόν κασσιτέρινον λίθον, εἰς τόν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, ὡς ἐκ δύο συγκείμενον φύσεων, θεότητός τε καί ἀνθρωπότητος· εἰ δέ τις τοῦ Χριστοῦ πίστιν, ἤ τόν Χριστόν αὐτόν θεωρῆσαι βούλεται γνωστικώτερον· μόλιβδός ἐστιν ἡ πίστις, καί αὐτός ὁ Χριστός, ὡς παιδεύων ψυχήν, καί κολάζων σάρκα, καί τιμωρούμενος πάθη, καί κατακρίνων δαίμονας· ἄργυρος δέ, ὡς νοῦν λαμπρύνων ταῖς ἀρεταῖς, καί δοξάζων ταῖς γνώσεσι, καί τῇ θεώσει ποιῶν αὐτόν φῶς, τοῦ πρώτου φωτός ἀπεικόνισμα. Κατά ταύτην τήν ἔννοιαν ἐκληπτέον καί τήν ἐξ αὐτοῦ γινομένην πτῶσιν καί ἀνάστασιν· πτῶσιν γάρ ποιεῖται σαρκός, ἤγουν σαρκικοῦ φρονήματος· καί φυσικῶν δυνάμεων καί ἀρετῆς καί τῶν συνεκτικῶν τῆς γνώσεως λογισμῶν, ἀνάστασιν. Καί ἁπλῶς, ὅλου τοῦ παλαιοῦ κατά τόν Ἀδάμ ἀνθρώπου, καί τοῦ γράμματος τοῦ νόμου ἐν τοῖς ἀξίοις ποιεῖται πτῶσιν ὁ Λόγος, καί τοῦ νέου κατ᾿ αὐτόν ἀνθρώπου, καί τοῦ πνεύματος τοῦ νόμου ἀνάστασιν.

Τυχόν δέ καί διά τοῦτο κασσιτερίνῳ λίθῳ κατά τήν Γραφήν παρεικάζεται ἡ πίστις, τῶν ἐν τοῖς μελαίνουσιν αὐτῆς τήν ἀρετήν ἤ τήν γνῶσιν, δυναμένων πάλιν διά μετανοίας κατά πρᾶξιν καί θεωρίαν λαμπρύνεσθαι, καί τήν οἰκείαν αὖθις ἀπολαμβάνειν φωτεινήν τοῦ βίου διαύγειαν.

ΣΧΟΛΙΑ. α΄. Ποσαχῶς ἑρμηνεύεται Ζοροβάβελ, πρός τήν Ἑλλάδα φωνήν μεταφερόμενος. β΄. Ἀρετῆς τέλος εἶναί φησι τό ἀγαθόν· τοῦτο δέ, θείας ἐνεργείας ὑπάρχει

συμπλήρωσις· πρός ἥν ἄγει τό λογικόν τῆς ψυχῆς, τῷ τε θυμῷ καί τῇ ἐπιθυμίᾳ κατά φύσιν χρώμενον· ἐν ᾗ τό καθ᾿ ὁμοίωσιν πέφυκεν ἀναφαίνεσθαι κάλλος. Θεωρητικῆς δέ φιλοσοφίας τέλος εἶναί φησι τήν ἀλήθειαν, ἥτις ἀμερῶς τῶν περί Θεόν ἁπάντων ἑνοειδής ἐστι γνῶσις· πρός ἥν ὁ καθαρός φέρεται νοῦς, ἀποσκευάσας ἑαυτοῦ παντελῶς τήν κατ᾿ αἴσθησιν κρίσιν· ἐν ᾗ γνώσει δῆλον ἀκίβδηλον τό τῆς θείας εἰκόνος ἀξίωμα δείκνυται.

γ΄. Τάς μέν γυναῖκας εἰς ἀρετάς, ὧν ἡ ἀγάπη τέλος ἐστίν ἐθεώρησε· τήν ἀλήθειαν δέ, πρός τήν ἄποσον ἀνήγαγε γνῶσιν· ὧν, ἀγάπης τέ φημι καί γνώσεως, ὁ βασιλεύων τῆς φύσεως ἐπιγνούς τόν χαρακτῆρα νόμος, ἀποβάλλεται καθάπερ οἶνον, τήν τῶν παθῶν τῆς σαρκός ἡδονήν· καί ὥσπερ βασιλεία, τήν πάντων ἀσχέτως κατοιομένων δοξομανίαν.

δ΄. (528) Ἡ κατ᾿ ἀρετήν διάθεσις, φησίν, πρόσωπόν ἐστι τοῦ θεωρητικοῦ νοός, ὡς εἰς οὐρανόν, πρός τό ὕψος τῆς ἀληθινῆς ἀπαιρόμενον γνώσεως.

ε΄. Ἄλλη περί τοῦ αὐτοῦ θεωρία· καθ᾿ ἥν τήν ἐν οὐρανοῖς ἀπογραφήν λέγει μόνων ἐκείνων εἶναι, τῶν κατά πρόθεσιν ὅλους ἑαυτούς ἀπογράφεσθαι τῷ καλάμῳ παρεχόντων τοῦ Πνεύματος. Βουλομένους γάρ, ἀλλ᾿ οὐκ ἀναγκαζομένους ἐν οὐρανοῖς ἀπογράφεται τό Πνεῦμα τό ἅγιον.