180

φυσικῆς ὀρέξεως. Ἡδονήν γάρ ποιεῖ κατά φύσιν καί μή βουλομένων ἡμῶν, καί ἡ τυχοῦσα τροφή, προλαβοῦσαν ἔνδειαν παραμυθουμένη· καί πόσις ἀποκροουμένη τοῦ δίψους τήν ὄχλησιν· καί ὕπνος τήν ἐκ τῆς ἐγρηγόρεσεως δαπανηθεῖσαν ἀνανεούμενος δύναμιν· καί ὅσα τῶν καθ᾿ ἡμᾶς φυσικῶν ἕτερα τυγχάνει, πρός μέν σύστασιν φύσεως ἀναγκαῖα· πρός δέ κτῆσιν ἀρετῆς ὑπάρχοντα χρήσιμα τοῖς σπουδαίοις· ἅπερ κἄν μή συναριθμεῖται τοῖς ἀνδράσιν, ἀλλά συνεκβαίνει παντί νοΐ φεύγοντι τῆς ἁμαρτίας τήν σύγχυσιν· ἵνα μή δι᾿ αὐτά μείνῃ κρατούμενος εἰς δουλείαν τῶν ἐφ᾿ ἡμῖν καί διαβεβλημένων καί παρά φύσιν παθῶν· οὐκ ἐχόντων ἄλλην ἀρχήν ἐν ἡμῖν πλήν τῆς κινήσεως τῶν κατά φύσιν παθῶν.

Οὐ συναριθμεῖται δέ, ὅτι μή πέφυκε πρός τήν ἀθάνατον καί μακραίωνα ζωήν συμμεταβαίνειν ἡμῖν, τά τήν φύσιν πρός τήν παροῦσαν ζωήν συνέχοντα πάθη. Τέσσαρες δέ μυριάδες εἰσίν, ἡ τετράς τῶν γενικῶν ἀρετῶν· μεθ᾿ ὧν φύσιν καί χρόνον διαβάς ὁ νοῦς, πρός τήν μακαρίαν τῆς ἀπαθείας ἀποκαθίσταται λῆξιν. Ὡς γάρ ἡ μυριάς τῷ τῆς μονάδος στοιχείῳ μόνη γνωρίζεται· παντελῶς δι᾿ ἄλλου γράμματος σημανθῆναι μή δυναμένη, ὡς ταυτόν οὖσα κατά τό ὑποκείμενον τῇ μονάδι, κἄν δέχεται μόνῃ τῆ ἐπινοίᾳ διαφοράν, ὡς πρός ἀρχήν τέλος. Τέλος γάρ μονάδος ἐστίν ἡ μυριάς· καί ἀρχή μυριάδος ἐστίν ἡ μονάς· ἤ, κυριώτερον εἰπεῖν, κινουμένη μονάς, ἐστίν ἡ μυριάς· καί ἀκίνητος μυριάς, ἐστίν ἡ μονάς. Οὕτω καί πᾶσα τῶν γενικῶν ἀρετή, τήν θείαν καί ἄῤῤητον μονάδα φημί τόν Θεόν, ἀρχήν ἔχει καί τέλος, ὡς ἐξ αὐτοῦ καί εἰς αὐτόν ἀρχομένη καί λήγουσα· καί ταυτόν ὑπάρχουσα τῷ Θεῷ, κατά μόνον τῆς ἐπινοίας διαφέρουσα τόν λόγον· παρ᾿ οὗ, καί εἰς ὅν πᾶσα γένεσις ἀρετῆς προδήλως ὑφέστηκεν.

Ἤ τυχόν τάς τέσσαρας προκοπάς τῶν ἐν τῇ δεκάδι τῶν θείων ἐντολῶν, εἰς μῆκος θεωρίας καί γνώσεως προβαινόντων, φησίν εἶναι τάς τέσσαρας μυριάδας ὁ λόγος. Οἷον πρώτη προκοπή ἐστιν, ἡ ἁπλῶς ἐν τοῖς εἰσαγομένοις μετά τήν ἀποφυγήν τῆς κακίας, πρᾶξις τῶν ἐντολῶν· πλήρη ποιοῦσα τήν πρώτην δεκάδα, τήν αὐτήν καί μονάδα. ∆ευτέρα προκοπή ἐστιν, ἡ δι᾿ ἑκάστης ἐντολῆς ἐνεργουμένη τῶν λοιπῶν συμπερίληψις, τήν αὐτήν δεκάδα ποιουμένη καί ἑκατοντάδα, τῇ δι' ἀλλήλων ἑκάστης ἐντολῆς ἐνεργείᾳ συμπληρουμένην· ἡ γάρ δεκάς δεκαχῶς ἐνεργηθεῖσα, ποιεῖ τήν ἑκατοντάδα. Τρίτη προκοπή ἐστιν, ἡ κατά τόν νόμον τῆς φύσεως ταύτης τῆς ἑκατοντάδος δεκάπλωσις· δεκαδικός γάρ καί ὁ τῆς φύσεως νόμος ἐστιν, ὡς ἐκ δέκα συνεστηκώς· (544) λέγω δέ, τῶν τριῶν τῆς ψυχῆς δυνάμεων, καί τῶν πέντε αἰσθήσεων, καί τῆς φωνητικῆς ἐνεργείας, καί τῆς φυσικῆς γονιμότητος· κέχρηται γάρ, τῷ μέν λογιστικῷ πρός τήν τῆς αἰτίας, καί τῶν περί τήν αἰτίαν τῶν καλῶν ζήτησιν· τῷ ἐπιθυμητικῷ δέ, πρός πόθον τῶν ζητουμένων· τῷ δέ θυμικῷ, πρός φυλακήν καί στοργήν· ταῖς αἰσθήσεσι δέ, πρός διάκρισιν, πενταχῶς καί αὐτήν διαιρουμένην, ἐξ ἧς ἐπιστήμη γενέσθαι πέφυκε. ∆ιαιρεῖται γάρ ἡ καθόλου διάκρισις, τοῖς ἠργμένοις, καί οὐκ ἠργμένοις· τοῖς νοητέοις, καί οὐ νοητέοις· τοῖς ῥητέοις καί οὐ ῥητέοις· τοῖς ποιητέοις, καί οὐ ποιητέοις· τοῖς φθαρτοῖς, καί τοῖς ἀφθάρτοις. Τῷ δέ φωνητικῷ πρός ἐκφώνησιν· καί τῇ γονιμότητι, πρός αὔξησιν τῶν ζητηθέντων καί ἐπιθυμηθέντων καί στερχθέντων καί γνωσθέντων καί ἐκφανθέντων καλῶν. Γίνεται οὖν ἡ ἑκατοντάς, κατά τόν νόμον δεκαπλουμένη τῆς φύσεως, χιλιάς. Τετάρτη δέ προκοπή ἐστιν, ἡ διά θεωρίας καί γνώσεως τοῦ φυσικοῦ νόμου κατά τήν ἀποδοθεῖσαν διαίρεσιν, πρός τόν ἑκάστης ἐντολῆς ἀρχικώτερον λόγον ἀνάβασις· καθ᾿ ἥν ἡ μυριάς συναγομένη θεωρεῖται, τῷ τῆς πρώτης μονάδος στοιχείῳ γνωριζομένη. Ὁ γάρ ἁπλῶς ἐνεργήσας τάς ἐντολάς· καί πάλιν κατά τήν ἑκάστην ἐνέργειαν τάς ἄλλας συμπαραλαβών· καί αὖθις τῇ περιλήψει τούτων, τήν τοῦ φυσικοῦ νόμου συζεύξας διάκρισιν· καί τοῦτον πάλιν πρός τόν ἑκάστης ἐντολῆς λόγον γνωστικῶς ἀναβιβάσας, τάς τέσσαρας μυριάδας συνήγαγε· καθ᾿ ἑκάστην