185

ἐπανέρχεται δόξαν· καί τῆς γῆς κρατεῖ τοῦ Ἰούδα, καί τῆς Ἱερουσαλήμ βασιλεύει· καί τῇ ἁγίᾳ σκηνῇ τοῦ Θεοῦ λατρεύει, τήν ἀκήρατον καί ἄμωμον λατρείαν.

Ἀλλ᾿ ἐπανέλθωμεν πρός τόν ἀριθμόν τῶν ἡμιόνων, τῶν ἀπό τῆς αἰχμαλωσίας ἀπολυθέντων Ἰουδαίων, τόν ἐν αὐτῷ πνευματικόν κατά δύναμιν ἐποψόμενοι λόγον. Ἡμίονοι, φησίν, ὀκτακόσιοι τεσσαράκοντα πέντε. ∆ηλοῖ δέ ὁ παρών ἀριθμός, τήν τοῦ κατά τήν ἄγονον ἕξιν τῆς κακίας· τουτέστι, τήν μή τίκτουσαν κακίαν ἕξιν, πρός τε τά αἰσθητά καί τήν αἴσθησιν τελείαν ἀπάθειαν. Ὁ γάρ ὀκτακόσια, σημαίνει τήν χαρακτηριστικήν τοῦ μέλλοντος αἰῶνος ἀπάθειαν ἐπαινετῶς λαμβανόμενος· ὁ δέ τεσσαράκοντα, τά αἰσθητά· καί ὁ πέντε, τάς αἰσθήσεις.

Ὑποζύγια πεντακισχίλια πεντακόσια εἰκοσιπέντε, ὑποζύγιόν ἐστι, τό ὑποζευγμένον τῇ ψυχῇ σῶμα πρός ἀχθοφορίαν τῶν ὑπέρ ἀρετῆς κατά τήν πρᾶξιν καμάτων τε καί πόνων· ἤγουν ἡ κατ᾿ ἀρετήν τοῦ σώματος ἕξις· καί τάχα τοιούτους ὄνους ἔχοντες οἱ τοῦ μεγάλου Ἰακώβ υἱοί, πρός ἀποτροφήν τόν ἐξ Αἰγύπτου σῖτον μετέφερον πρός τήν γῆν τῆς ἐπαγγελίας· τήν ἐκ τῆς φυσικῆς θεωρίας, ὡς ἐξ Αἰγύπτου σῖτον τοῖς μαρσίποις τῶν διανοιῶν ἀποκλεισθεῖσαν πνευματικήν γνῶσιν· διά πράξεως ἐπιτιθέντες τοῖς σώμασι, καί πρός τήν μέλλουσαν ζωήν ματακομίζοντες.

Ὁ δέ τούτων ἀριθμός τῶν ὄνων σφαιρικός ὅλος ὑπάρχων, δηλοῖ τήν ὡσαύτως ἔχουσαν κίνησιν τῆς κατ᾿ ἀρετήν περί πρᾶξιν σωματικῆς ἕξεως, καί ἀτρέπτως τῷ λόγῳ τῆς γνώσεως συμφερομένην. Μόνην γάρ καλοῦσιν ἄτρεπτον τήν σφαιρικήν κίνησιν, ὡς ὁμαλότητα διά πάντων παρά τάς λοιπάς τῶν ὄντων κινήσεις ἔχουσαν, οἱ περί ταῦτα δεινοί.

Ταῦτα μέν κατά τόνδε τόν τρόπον ἡμῖν εἰρήσθω, τῆς ἡμῶν κατά τό νοεῖν τε καί λέγειν οὐκ ἀπολειπόμενα δυνάμεως· εἰ δέ τις βούλεται πάλιν τῆς (557) Ἐκκλησίας ἐν τούτοις προδιατυποῦσθαι λέγειν τούς διαφόρους βαθμούς τῶν πιστευόντων, καί οἷον εἰπεῖν, διαθέσεις, ἄνδρες εἰσίν, οἱ τό μέτρον ἐφθακότες, κατά τό ἐφικτόν, τῆς ἡλικίας τοῦ πληρώματος τοῦ Χριστοῦ, καί κατ᾿ ἀγάπην αὐθαιρέτῳ γνώμῃ τήν ἀρετήν κατορθοῦντες. Παῖδές εἰσι καί παιδίσκαι, οἱ φόβῳ τῶν ἠπειλημένων αἰωνίων κολάσεων, ὑπερχόμενοι τό βάρος τῆς πρακτικῆς φιλοσοφίας. Ψάλται δέ, οἱ καλῶς τόν περί πρακτικῆς ἐξηγούμενοι λόγον, καί τά πάθη τῶν ἄλλων ἐξιώμενοι. Ψαλτῳδοί δέ, οἱ τό κάλλος τῆς γνώσεως τῶν θείων λόγων διά θεωρίας ἐκφαίνοντες, καί τῶν ἄλλων ἀπελαύνοντες ὥσπερ ζόφον τήν ἄγνοιαν. Κάμηλοι δέ, οἱ τό σκολιόν τῆς γνώμης ἐξημεροῦντες τῷ λόγῳ πρός ἀρετήν. Ἵπποι δέ, οἱ τό στάδιον τοῦ κατά Θεόν βίου καλῶς διατρέχοντες. Ἡμίονοι δέ, οἱ μιγάδες τό ἦθος, καί ἐν τῷ κοινῷ τό φιλόσοφον ἀβλαβῶς ἐπιδεικνύμενοι. Ὄνοι ἤγουν ὑποζύγια, οἱ κατά τήν πρᾶξιν ἔχοντες τό μοχθεῖν, καί τόν λόγον ἐπιβαίνοντα διά θεωρίας δεχόμενοι. Τούτους γάρ τις συναγαγών, τῆς ἁγίας Ἐκκλησίας ἀθροίσει τό πλήρωμα, πολλοῖς καί διά πολλῶν ἀρετῆς ὡραϊσμένον κάλλεσι.

Τῆς μέν οὖν τῶν ἀπορηθέντων πνευματικῆς θεωρίας ὁ λόγος, ἐνταῦθα, κατ᾿ ἐμέ φάναι, τό πέρας εἴληφεν. Εἰ δέ τις εὑρεθῇ πλούτῳ κομῶν χάριτος γνωστικῆς, καί κατά τόν μέγαν Σαμουήλ, νοητῶς βλέπων τά ἔμπροσθεν, ἀποκαλύψει σαφῶς ἡμῖν τήν τῷ ῥητῷ τῶν γεγραμμένων κατακειμένην διάνοιαν, τό ὑψηλόν φῶς τῆς ἐν ὅλοις ἀληθείας γνωστικῶς ἀπαστράπτουσαν· πείθων τούς μαθεῖν δυναμένους, ὡς οὐδέν ἀκαίρως, οὐδέ μάτην τῷ ἁγίῳ Πνεύματι γέγραπται, κἄν ἡμεῖς χωρεῖν οὐ δυνάμεθα· πάντα δέ μυστικῶς καί εὐκαίρως, καί τῆς ἀνθρωπίνης ἕνεκεν σωτηρίας· ἧς ἀρχή καί τέλος ἐστίν ἡ σοφία· φόβον μέν ἀρχομένην πρῶτον δημιουργοῦσα, καί πόθον ὕστερον τελειουμένη συνιστῶσα. Μᾶλλον δέ φόβος αὐτή κατ᾿ ἀρχάς δι᾿ ἡμᾶς οἰκονομικῶς γινομένη, ἵνα παύσῃ κακίας τόν ἐραστήν· καί πόθος ὕστερον φυσικῶς