205
Πνεῦμα τό ἅγιον· οὐκ ἐῶν ἀκίνητον ἐν αὐτοῖς μένειν καί ἀνενέργητον, τήν δι᾿ ἧς ἐκζητεῖν τά θεῖα πεφύκασι δύναμιν.
Πρῶτον μέν αὐτούς διδάσκον ζητῆσαι τήν κατά (612) τήν ἁμαρτίαν τῆς προαιρέσεως, ἤ τήν κατά τήν προαίρεσιν τῆς ἁμαρτίας νέκρωσιν· καί τήν κατά τήν ἀρετήν τῆς προαιρέσεως, ἤ τήν κατά τήν προαίρεσιν τῆς ἀρετῆς ἀναβίωσιν· ἐρευνῆσαι δέ, τῆς κατά τήν ἁμαρτίαν τῆς προαιρέσεως, ἤ τῆς κατά τήν προαίρεσιν τῆς ἁμαρτίας νεκρώσεως τούς τρόπους· ὡσαύτως δέ καί τῆς κατά τήν ἀρετήν τῆς προαιρέσεως, ἤ τῆς ἀρετῆς κατά τήν προαίρεσιν ἀναστάσεως τούς λόγους· δι᾿ ὧν τρόπων τέ φημι καί λόγων, ἡ κατά τήν προαίρεσιν τῆς ἁμαρτίας, ἤ ἡ κατά τήν ἁμαρτίαν τῆς προαιρέσεως νέκρωσις· καί ἡ κατά τήν προαίρεσιν τῆς ἀρετῆς, ἤ τῆς προαιρέσεως κατά τήν ἀρετήν ἀνάστασις πέφυκε γίνεσθαι· ἔχουσα προδήλως κατά τόν αἰῶνα τοῦτον (ὅν καιρόν προσηγόρευσεν ὁ λόγος) τά εἰς Χριστόν, ἤτοι ὑπέρ Χριστοῦ περί φύσιν παθήματα· ἅπερ αὐτοῖς προεμαρτύρετο τό Πνεῦμα τό ἅγιον· ἵνα γένωνται σύμφυτοι τῷ ὁμοιώματι τοῦ θανάτου τοῦ Χριστοῦ κατά τήν νέκρωσιν τῆς ἁμαρτίας, καί τῆς ἀναστάσεως κατά τήν ἐνέργειαν τῆς ἀρετῆς.
∆εῖ γάρ ὡς ἀληθῶς τόν σωθησόμενον, μή μόνον τῇ προαιρέσει νεκρῶσαι τήν ἁμαρτίαν, ἀλλά καί αὐτήν τήν προαίρεσιν τῇ ἁμαρτίᾳ· καί μή μόνον ἀναστῆσαι τῇ ἀρετῇ τήν προαίρεσιν, ἀλλά καί αὐτήν [al. αὐτῇ] τῇ προαιρέσει τήν ἀρετήν· ἵνα νεκρά νεκρᾶς ὅλη ὅλης διαιρεθεῖσα τῆς ἁμαρτίας, μή αἰσθάνηται· καί ζῶσα ζώσης ὅλη ὅλης τῆς ἀρετῆς ἐπαισθάνηται καθ᾿ ἕνωσιν ἀδιάσπαστον [al. ἀδιάστατον], ἡ προαίρεσις.
Ταῦτα μέν τυχόν πρῶτον ζητήσαντες, καί ἐρευνήσαντες οἱ ἅγιοι διά τοῦ Πνεύματος ἁγίου, τήν πρακτικήν κατώρθωσαν φιλοσοφίαν· μεθ᾿ ἥν οἷα δή καθαροί γεγονότες, καί παντός ἐλεύθεροι μολυσμοῦ, πρός τό τέλος τῶν ὄντων ὑπό τοῦ αὐτοῦ Πνεύματος τό νοερόν ἐκίνησαν ὄμμα τῆς ψυχῆς· ἐκζητοῦντες μετά τήν προαιρετικήν ἀνάστασιν, καί τήν τῆς φύσεως ἀφθαρσίαν· καί ἐξερευνῶντες τούς τε τρόπους καί τούς λόγους τῆς κατ᾿ αὐτήν θεοπρεποῦς ἀθανασίας. Οὐ γάρ ἐζήτουν ἔτι τήν ἀνάστασιν τῆς προαιρέσεως, ἥν ἤδη κατά τήν πρακτικήν λαβόντες εἶχον παρά τοῦ Πνεύματος· οὐδέ τούς κατ᾿ αὐτήν ἠρεύνων τρόπους· ἀλλ᾿ ἥν οὐκ εἶχον τῆς φύσεως ἐξεζήτουν ἀφθαρσίαν· καί τούς τρόπους καί τούς λόγους τῆς κατ᾿ αὐτήν ἐξηρεύνων θεώσεως· πρός ἥν ἠπείγοντο, τῆς κατ᾿ αὐτήν ἐν Χριστῶ δόξης ἐπιθυμοῦντες· ἵνα ὥσπερ συνέπαθον αὐτῷ κατά τόν αἰῶνα τοῦτον· ὅν, ὡς ἔφην, καιρόν ὠνόμασεν ὁ Λόγος· οὕτω καί συνδοξασθῶσι κατά τόν αἰῶνα τόν μέλλοντα, κληρονόμοι μέν ὑπέρ φύσιν Θεοῦ, κατά τήν χάριν, συγκληρονόμοι δέ Χριστοῦ κατ᾿ οἰκονομίαν, τῇ δυνάμει τῆς ἐνανθρωπήσεως, τήν ὅλην οἰκειουμένου φύσιν, γινόμενοι.
Θεός γάρ ὑπάρχων φύσει καί ἄνθρωπος ὁ Χριστός, ὑφ᾿ ἡμῶν ὡς Θεός ὑπέρ φύσιν χάριτι κληρονομεῖται, κατά τήν ἄῤῥητον μέθεξιν· καί δι᾿ ἡμᾶς ἐν εἰδει τῷ καθ᾿ ἡμᾶς ὡς ἄνθρωπος ἡμᾶς οἰκειούμενος, ἑαυτόν κληρονομεῖ σύν ἡμῖν, κατά τήν ἀνεννόητον συγκατάβασιν· ὅν τῷ Πνεύματι μυστικῶς οἱ ἅγιοι προθεωρήσαντες, ἐδιδάχθησαν ὡς χρή τῆς κατά τό (613) μέλλον φανησομένης διά τήν ἀρετήν ἐν Χριστῶ δόξης, τά εἰς αὐτόν ὑπέρ ἀρετῆς κατά τό παρόν προκαθηγεῖσθαι παθήματα. Ἐρευνῶντες γάρ, φησίν· Εἰς τίνα ἤ ποῖον καιρόν ἐδήλου, τό ἐν αὐτοῖς Πνεῦμα Χριστοῦ, προμαρτυρούμενον [Fr. προμαρτυρόμενον] τά εἰς Χριστόν παθήματα, καί τάς μετά ταῦτα δόξας.
Οὐκοῦν καί ἐξεζήτουν καί ἐξηρεύνων, οὐ μόνον τήν ἀφθαρσίαν τῆς φύσεως, καί τούς λόγους τῆς κατ᾿ αὐτήν ἐκθεώσεως, ἀλλά δή καί τόν καιρόν, καθ᾿ ὅν ἡ διά παθημάτων ὑπέρ αὐτῆς δοκιμασία γενήσεται· φανεράν ποιουμένη τῶν τε κατά ἀλήθειαν αὐτῆς ἐφιεμένων τήνδιάθεσιν [Marg. κατά χάριν θεώσεως δηλονότι], καί τῶν καθ᾿ ὑπόκρισιν αὐτῆς ἐφιεμένων τήν πρόθεσιν. Καί τόν ἄλλον καιρόν ἤγουν