219

μυστηρίῳ διαφοράν σαρκός καί θεότητος. Εἰ δέ σαρκός ἐν Χριστῷ καί θεότητος μετά τήν ἕνωσιν ὑπάρχει κατά φύσιν διαφορά· οὐ γάρ ταυτόν κατ᾿ οὐσίαν ποτέ θεότης καί σάρξ· πρός φύσεως μιᾶς γένεσιν ἡ τῶν συνελθόντων οὐδαμῶς γέγονεν ἕνωσις· ἀλλά πρός μίαν ὑπόστασιν· καθ᾿ ἥν οὐδεμίαν ἐν Χριστῷ οἱονδήποτε τρόπον εὑρίσκομεν διαφοράν. Ταυτόν γάρ τῇ οἰκείᾳ σαρκί κατά τήν ὑπόστασιν ὁ Λόγος. Καθ᾿ ὅ γάρ ὁ Χριστός τήν οἱανδήποτε ἐπιδέχεται διαφοράν, ἕν εἶναι κατά πάντα τρόπον οὐ δύναται. Καθ᾿ ὅ δέ τήν οἱανοῦν παντελῶς οὐκ ἐπιδέχεται διαφοράν, κατά πάντα τρόπον τό ἕν ἐπ᾿ αὐτοῦ διά παντός εὐσεβῶς ἔχει καί ὅν καί λεγόμενον.

Οὐκοῦν ἐπειδή πᾶσα μέν διαφορά καθ᾿ ὅ διαφορά πάντως ὑποκείμενον ἔχει ποσόν τῶν διαφερόντων· ποσοῦ γάρ χωρίς, οὐκ ἄν εἴη ποτέ διαφορά· τό δέ ποσόν, ἀριθμοῦ χωρίς οὐ δέχεται δήλωσιν· καλῶς ἄν πρός μόνην τήν δήλωσιν τῆς διαφορᾶς τῶν ἐξ ὧν ἔστι φύσεων ὁ Χριστός μετά τήν ἕνωσιν, τόν ἀριθμόν παραλαμβάνομεν, σημαίνοντες ἀτρέπτους σώζεσθαι τάς φύσεις μετά τήν ἕνωσιν· ἀλλ᾿ οὐ διαιροῦντες τῷ ἀριθμῷ τῶν εἰς ὑπόστασιν μίαν συνδεδραμηκότων τήν ἕνωσιν· καί δηλοῦμεν τοῦτο φρονοῦντες, τῷ τῆς ὑποστάσεως λόγῳ, καθοτιοῦν ἀριθμόν οὐκ ἐπάγοντες. ᾯ γάρ οὐκ ἐπιθεωρεῖται διαφορά παντελῶς, οὐδέ ποσόν συνεισάγεται. Τό δέ ποσόν οὐκ ἔχον συνεισαγόμενον, οὔτε τόν δηλωτικόν τῆς διαφορᾶς ἀριθμόν ἐπιδέχεται. Σύνθετον οὖν κατά τήν ὑπόστασιν, καθ᾿ ἥν ἡ ταυτότης καί τό πάντη θεωρεῖται μοναδικόν· ἵνα καί τό ταυτόν καί μοναδικόν φυλάξωμεν τῆς ὑποστάσεως, καί τήν διαφοράν τῶν πρός ὑπόστασιν μίαν συνδραμουσῶν ὁμολογήσωμεν φύσεων. Οὗτός ἐστιν ὅν ἴδε σχήματι δρεπάνου πετόμενον ὁ θαυμαστός Ζαχαρίας. Ἐκθεριστικός γάρ πάσης κακίας τε καί ἀγνωσίας ἐστίν ὁ τοῦ Θεοῦ Λόγος.

Μῆκος αὐτοῦ, φησί, πήχεων εἴκοσι· καί πλάτος αὐτοῦ, πήχεων δέκα. Ὡς μέν οὖν Θεός καί Λόγος ὁ Χριστός, εἰς δέκα πήχεις, τάς ἐμπράκτους λέγω καί θείας ἐντολάς, τῷ τῆς Προνοίας τρόπῳ κατά πρόοδον πλατύνεσθαι πέφυκεν. Εἰς δεκάδα γάρ ἐντολῶν ὁ τοῦ Θεοῦ πλατύνεται λόγος· δι᾿ ὧν τήν τε τῶν δεόντων ἐνέργειαν, καί τῶν οὐ δεόντων τήν ἀργίαν νομοθετήσας, πᾶσαν περιέσχεν τῶν προνοουμένων τῆς αὐθαιρέτου γνώμης τήν κίνησιν. Ὡς δέ γενόμενος σάρξ ὁ αὐτός, καί τελείως ἐνανθρωπήσας, εἰς εἴκοσι πήχεις μηκύνεται· διά τήν ἐπ᾿ αἰσθήσεσι τῶν στοιχείων πρός γένεσιν σώματος σύνθεσιν. Πέντε γάρ αἰσθήσεις ὑπάρχουσι, καί τέσσαρα τυγχάνει τά στοιχεῖα· ἐξ ὧν κατά σύνοδον ἡ τῶν ἀνθρώπων συνέστηκε φύσις. Πέντε δέ ἐπί τέσσαρα συντιθέμενα, ποιεῖ τόν εἴκοσι σαφῶς ἀριθμόν. Μῆκος δέ τόν τῆς οἰκονομίας ἡ Γραφή προσηγόρευσε τρόπον, (652) διά τε τό ὕψος, καί τό ὑπέρ πᾶσαν εἶναι φύσιν τό μυστήριον τῆς θείας ἐνανθρωπήσεως.

Πετόμενον δέ, διά τε τό μηδέν ἔχειν ἐπίγειον διά τε τό ταχύ καί ὀξυκίνητον· καί συνελόντα φάναι, συντετμημένον τοῦ λόγου, καί πᾶσαν τήν τῶν ἀνθρώπων σωτηρίαν μόνῃ περιγράφον τῇ καρδίᾳ τῶν σωζομένων· κατά μόνην τήν πίστιν καί τήν ἀγαθήν συνείδησιν συνεχομένην. Οὐδέν γάρ τοῦ πιστεύειν ταχύτερον· καί τοῦ, διά στόματος ὁμολογεῖν τοῦ πιστευθέντος τήν χάριν, ἐστίν εὐκολώτερον. Τό μέν γάρ δηλοῖ τήν ἔμψυχον πρός τόν πεποιηκότα τοῦ πεπιστευκότος ἀγάπην· τό δέ, τήν θεοφιλῆ πρός τόν πλησίον διάθεσιν. Ἀγάπη δέ, καί γνησία διάθεσις· ἤγουν πίστις, καί ἀγαθή συνείδησις· ἔργον προδήλως τοῦ κατά καρδίαν ἀφανοῦς ὑπάρχει κινήματος, τῆς ἐκτός ὕλης πρός γένεσιν παντελῶς οὐ δεόμενος. Λόγον γάρ συντετμημένον, φησί, ποιήσει Κύριος ἐπί τῆς γῆς.

Οὗτός ἐστιν ἡ ἀρά, ἥν ἐξέπεμψεν ἐπί πρόσωπον πάσης τῆς γῆς ὁ Θεός καί Πατήρ· ἡ ὄντως ἀρά τῆς ἀληθινῆς. Ἐπειδή γάρ γέγονεν ἀρά διά τῆς παραβάσεως, ἡ παρακοή τοῦ Ἀδάμ, μή συγχωρήσασα πρός γένεσιν καρπῶν δικαιοσύνης αὐξηθῆναι τήν ἐντολή, ἵνα λάβῃ τήν εὐλογίαν ἡ κτίσις, ἐν τῇ ἀρᾷ γίνεται τοῦ Ἀδάμ, ἡ κατά φύσιν