253

Οὐκοῦν ὁ μόνου τοῦ γράμματος τῆς γραφῆς ἀντεχόμενος κατά τόν Σαούλ, καί τούς κατά φύσιν ἀποπέμπεται λόγους, καί τήν μυστικῶς προκεκηρυγμένην τῶν ἐθνῶν οὐ προσδέχεται κλῆσιν, πρός μόνην κεχῃνώς κατά νόμον, ὡς οἴτεται, τῆς σαρκός τήν ἀπόλαυσιν. Ταύτης οὖν κρατούσης τῶν κατά μόνην τήν αἴσθησιν ζώντων, τῆς κατά νόμον σωματικῆς διαθέσεως, ὁ λιμός οὐ διαδείκνυται τῆς θείας ἐν πνεύματι γνώσεως. Λιμός γάρ ἐστιν, ὡς ἀληθῶς, ἔκλειψις τῶν κατ᾿ αὐτήν τήν πεῖραν ἐγνωσμένων ἀγαθῶν, καί ἀπορία καί σπάνις παντελής τῶν τήν ψυχήν συγκρατούντων πνευματικῶν βρωμάτων. Πῶς γάρ λιμόν ἡγήσεταί τις ἤ ζημίαν, τήν τῶν καθάπαξ αὐτῷ μηδαμῶς ἐγνωσμένων ἀφαίρεσιν; Ὅθεν ζῶντος Σαούλ, οὐ γίνεται λιμός· ὅτι μηδέ πέφυκε ζῶντος τοῦ κατά νόμον γράμματος, καί βασιλεύοντος τῶν ὑλικῶν τήν διάνοιαν Ἰουδαίων, τῆς πνευματικῆς γνώσεως διαγνωσθῆναι τήν ἔνδειαν· ὁπηνίκα δέ τῆς εὐαγγελικῆς χάριτος διαλάμψῃ τό σέλας, καί λάβῃ τήν βασιλείαν τῶν πνευματικῶν τήν διάνοιαν ∆αβίδ ὁ πανεύφημος, ὅς ἐστιν ὁ κατά πνεῦμα νόμος, μετά τόν θάνατον Σαούλ, ἤγουν μετά τήν τοῦ γράμματος τελευτήν· ἑρμηνεύτεται γάρ ὁ ∆αβίδ, ἐξουδένωσις, καί ἰσχυρός ὁράσει· τό μέν γάρ λέγεται κατ᾿ Ἰουδαίους πλεονεκτοῦντος τό πνεῦμα τοῦ γράμματος· τό δέ, κατά Χριστιανούς προσαγορεύεται, νικήσαντος τό γράμμα τοῦ πνεύματος· τηνικαῦτα διαγινώσκεται τῆς ἐν πνεύματι γνώσεως ὁ λιμός· κοινῶς μέν ἐν τῷ πιστῷ λαῷ, καί τῇ ψυχῇ τοῦ καθ᾿ ἕκαστον ἰδικῶς, ὅταν τῆς ἐν πνεύματι μυστικῆς θεωρίας τήν ἐκτός προφαινομένην τοῦ γράμματος προκρίνει προβολήν· καί οἷον εἰπεῖν, τήν ψυχήν τῆς Γραφῆς ἀτιμωτέραν ποιεῖται τοῦ σώματος. Λιμώττει γάρ ἐπ᾿ ἀληθείας τῶν πιστῶν καί ἐπεγνωκότων τήν ἀλήθειαν ὁ λαός, καί ἡ ψυχή τοῦ καθ᾿ ἕκαστον ἀφεμένη τῆς ἐν τῇ χάριτι πνευματικῆς θεωρίας, καί γενομένη τῆς τυπικῆς ἐν τῶ γράμματι δουλείας, μή διατρέφουσα τόν νοῦν ταῖς τῶν νοημάτων μεγαλονοΐαις· ἀλλά πληροῦσα τήν αἴσθησιν ἐμπαθοῦς φαντασίας ταῖς σωματικαῖς τῶν γραφικῶν συμβόλων διατυπώσεσι. ∆ιό θείας γνώσεως μάλιστα γίνεται λιμός, τρία ἔτη, ἐνιαυτός ἐχόμενος ἐνιαυτοῦ. Πᾶς γάρ τήν πνευματικήν τῆς θείας Γραφῆς θεωρίαν μή προσιέμενος, τόν τε φυσικόν ταύτῃ κατά τούς Ἰουδαίους συναπώσατο νόμον· καί τόν ἐν τῇ χάριτι νόμον ἠγνόησε, καθ᾿ ὅν δίδοται τοῖς κατ᾿ αὐτόν ἀγομένοις ἡ θέωσις.

Οὐκοῦν ὁ λιμός τῶν τριῶν ἐτῶν δηλοῖ τόν ἐν τοῖς τρισί νόμοις, τῷ τε φυσικῷ λέγω, καί τῷ γραπτῷ, καί τῷ τῆς χάριτος, ἀναλόγως ἑκάστῳ γενομένην τῆς γνώσεως ἔνδειαν, τοῖς οὐκ ἐπιμελουμένοις τῆς αὐτῶν κατά τήν θεωρίαν ἀναγωγῆς. Ἐπιμελεῖσθαι γάρ παντελῶς οὐ δύναται τῆς τῶν Γραφῶν ἐπιστήμης, ὁ τούς μέν φυσικούς τῶν ὄντων κατά τήν θεωρίαν ἀπωθούμενος λόγους· ἀντεχόμενος δέ μόνων τῶν ὑλικῶν συμβόλων, καί μηδεμίαν αὐτοῖς ἐπινοῶν ὑψηγορίαν πνευματικήν. Κρατούσης γάρ μόνης τῆς (748) ἱστοριώδους τῶν Γραφῶν ἀφηγήσεως, τό τῶν προσκαίρων καί χρονικῶν τῆς διανοίας οὐκ ἀπεγένετο κράτος· ἀλλ᾿ ἔτι ζῶσι τά τέκνα τοῦ ἀποθανόντος Σαούλ, καί τά ἔκγονα, ἑπτά ὄντα τόν ἀριθμόν· τουτέστιν ἡ σωματική τοῦ νόμου λατρεία καί πρόσκαιρος, ἐξ ἧς ἡ ἐμπαθής εἴωθεν ἀπογεννᾶσθαι τοῖς φιλοσωμάτοις κατά τήν ἀποδοθεῖσαν αἰτίαν διάθεσις, ἐπίκουρον ἔχουσα τῆς πλάνης τήν πρόδηλον ἐν τοῖς συμβόλοις διαταγήν. ∆ιά ταύτην οἶμαι τήν αἰτίαν μή γίνεσθαι λιμόν ἐν ταῖς ἡμέραις Σαούλ· τουτέστιν, ἐν τῷ χρόνῳ τῆς νομικῆς κατά σάρκα λατρείας, τήν ἔνδειαν μή διαγνωσθῆναι τῆς ἐν πνεύματι γνώσεως· ἀλλ᾿ ἐν τῷ χρόνῳ τῆς εὐαγγελικῆς χάριτος· καθ᾿ ὅν, ὅταν μή πᾶσαν πνευματικῶς τήν Γραφήν ἐκλαμβάνωμεν, μετά τήν πάροδον τῆς τοῦ γράμματος δυναστείας, λιμώττομεν πάντως, τῆς Χριστιανοῖς πρεπούσης μυστικῆς κατά πνεῦμα λατρείας οὐκ ἀπολαύοντες. Ἐπάν δέ λαβόντες αἴσθησιν κατά τόν ∆αβίδ, ζητήσωμεν τό πρόσωπον Κυρίου, διδασκόμεθα σαφῶς, ὅτι διά τό μή παραδέξασθαι τούς κατά φύσιν λόγους πρός ἐπίβασιν τῆς ἐν πνεύματι μυστικῆς θεωρίας, ἀλλ᾿ ἔτι τῶν ἐν τῷ