255

γνώσεως εἰκότως ἀπορίαν οὐ παραμυθεῖται· τῆς Γραφῆς τήν γῆν, ἤγουν τό σῶμα, κατά τόν ἀπατηλόν ὄφιν ἐσθίειν ἑαυτόν καταδικάσας· ἀλλ᾿ οὐ κατά Χριστόν τόν νοῦν, ἤγουν τῆς Γραφῆς τό πνεῦμα καί τήν ψυχήν, τουτέστι τόν οὐράνιον καί ἀγγελικόν ἄρτον (λέγω δή, τήν ἐν Χριστῷ τῶν Γραφῶν πνευματικήν θεωρίαν καί γνῶσιν) [ἄλλ. βρῶσιν] βρωματιζόμενος· ἥν δίδωσι δαψιλῶς ἐποιχορηγουμένην τοῖς ἀγαπῶσιν αὐτόν ὁ Θεός, κατά τό γεγραμμένον· Ἄρτον οὐρανοῦ ἔδωκεν αὐτοῖς· ἄρτον ἀγγέλων ἔφαγεν ἄνθρωπος.

Χρή τοιγαροῦν τήν κατ᾿ αἴσθησιν πρός σῶμα τῆς Γραφῆς ἐκδοχήν, ὡς παθῶν προδήλως καί τῆς πρός τά χρονικά καί ῥέοντα σχετικῆς διαθέσεως οὖσαν γεννητικήν (ἤγουν τῆς πρός τά αἰσθητά τῶν αἰσθήσεων ἐμπαθοῦς ἐνεργείας), ὡς Σαούλ τέκνα καί ἔκγονα, διά τῆς φυσικῆς, ὡς ἐν ὄρει τῇ τῶν θείων ἀναγωγῇ λογίων [ἄλλ. λόγων], ἀφανίσας θεωρίας, εἴπερ ἐμφορηθῆναι θείας ἐφιέμεθα χάριτος. Εἰ γάρ ἐπί (752) Σαούλ ἡ ἀδικία, κατά τόν θεῖον χρησμόν, καί ἐπί τόν οἶκον αὐτοῦ, ὑπέρ οὗ ἐθανάτωσε τούς Γαβαωνίτας, δῆλον ὡς ἀδικεῖ τήν ἀλήθειαν, ὅ τε νόμος κατά μόνον τό γράμμα νοούμενος, καί ὁ τῶν Ἰουδαίων λαός, καί εἴ τις ἐκείνων μιμητής ὑπάρχει κατά διάνοιαν (τοῦτον γάρ οἶδεν ὁ λόγος οἶκον Σαούλ εἶναι), μόνῳ τῷ γράμματι περιγράφων τοῦ νόμου τήν δύναμιν, καί μή δεχόμενος πρός τήν φανέρωσιν τῆς μυστικῶς ἐγκεκρυμμένης τῷ γράμματι γνώσεως, τήν φυσικήν θεωρίαν, μέσην ὑπάρχουσαν τύπων καί ἀληθείας· τῶν μέν τούς ἀγομένους ἀπάγουσαν· πρός δέ τήν, ἐπανάγουσαν· ἀλλ᾿ οἷον ταύτην πάμπαν ἀρνούμενος, καί τῆς τῶν θείων αὐτήν ἔξω ποιούμενος μυσταγωγίας.

Ταύτην τοιγαροῦν χρή τήν σωματικήν τοῦ νόμου καί πρόσκαιρον ἐκδοχήν, ὡς ὑπό χρόνον καί ῥέουσαν ἀποκτένειν διά τῆς φυσικῆς θεωρίας, ὡς ἐν ὄρει τῷ ὕψει τῆς γνώσεως, τούς τῶν θείων ἐπιμελητάς θεαμάτων. Καί ἐκάλεσε γάρ, φησί, ∆αβίδ τούς Γαβαωνίτας, καί εἶπεν αὐτοῖς· Τί ποιήσω ὑμῖν, καί ἐν τίνι ἐξιλάσομαι, καί εὐλογήσετε τήν κληρονομίαν Κυρίου; Καί εἶπον πρός τόν βασιλέα· Ὁ ἀνήρ ὅς συνετέλεσεν ἡμᾶς, καί ἐδίωξεν ἡμᾶς, καί ἐλογίσατο ἐξολοθρεῦσαι ἡμᾶς, ἀφανίσομεν αὐτόν τοῦ μή ἑστάναι αὐτόν ἐν παντί ὁρίῳ Ἰσραήλ. ∆ότε ἡμῖν ἑπτά ἄνδρας, ἐκ τῶν υἱῶν αὐτοῦ, καί ἐξηλιάσομεν αὐτούς τῷ Κυρίῳ ἐν τῷ βουνῷ Σαούλ. Καί ἔλαβεν ὁ βασιλεύς τούς δύο υἱούς Ῥεσφῶς θυγατρός Ἀϊᾶ, παλλακής Σαούλ, τόν Ἐρμονθί, καί τόν Μεμφιβοσθέ, καί τούς πέντε υἱούς Μερώβ θυγατρός Σαούλ οὕς ἔτεκε τῷ Ἐσδιήλ. Καί ἔδωκεν αὐτούς ἐν χειρί τῶν Γαβαωνιτῶν, καί ἐξηλίασαν αὐτούς ἐν τῷ ὄρει ἔναντι Κυρίου. Καί ἔπεσιν ἐκεῖ οἱ ἑπτά ἐπιτοαυτό, καί ἐθανατώθησαν ἐν ἡμέραις θερισμοῦ, ἐν ἀρχῇ θερισμοῦ κριθῶν. Ποῦ κατά τήν ἱστορίαν εὑρίσκομεν, ὡς ἠφάνισαν τόν Σαούλ οἱ Γαβαωνῖται, τοῦ μή ἑστάναι αὐτόν ἐν παντί ὁρίῳ Ἰσραήλ· τοῦ υἱοῦ Ἰωνάθαν υἱοῦ Σαούλ Μαριβαάλ παρά τῷ βασιλεῖ ∆αβίδ διασωθέντος, καί ἄλλων πολλῶν τῆς συγγενείας Σαούλ ὡς ἐν τῇ βίβλῳ φέρεται τῶν Παραλειπομένων; (753) Πῶς δέ τούς ἐκ τοῦ σπέρματος αὐτοῦ λαβόντες ἑπτά ἄνδρας, Αὐτόν, εἶπον ἀφανίσομεν, τοῦ μή ἑστάναι αὐτόν ἐν παντί ὁρίῳ Ἰσραήλ, πρό τούτου πολλούς ἀποθανόντα χρόνους; Ἀλλ᾿, ὡς ἔοικε, παρεμίγη τῷ ῥητῷ τῆς ἱστορίας τό παράλογον, ἵνα τό τῆς διανοίας ἀληθές τῶν γεγραμμένων ζητήσωμεν. Οὐκοῦν τόν σωματικόν νοῦν τῆς Γραφῆς, τουτέστι τόν Σαούλ, ἀφανίζει παντελῶς ἐκ παντός ὁρίου Ἰσραήλ, ὁ πράξει διά τῆς φυσικῆς θεωρίας, ὡς διά τινων Γαβανιτῶν, ἀποκτένων τήν γεννωμένην ἐκ τοῦ γραπτοῦ νόμου πρός τήν ἄστατον ὕλην, καί ῥέουσαν τῇ ψυχῇ, φιλήδονον σχέσιν καί φιλοσώματον· κατασφάττων ὡς τέκνα Σαούλ καί ἔκγονα, τήν χαμαίζηλον τοῦ νόμου διάνοιαν, διά μέσης τῆς φυσικῆς θεωρίας, ὡς ἐν ὄρει τῷ ὕψει τῆς γνώσεως, καί φανεράν ποιούμενος ἐνώπιον Κυρίου, δι᾿ ἐξομολογήσεως δηλαδή, τήν πρός σῶμα τοῦ νόμου προτέραν ἐκδοχήν. Τοῦτο γάρ ἐξηλιάσαι νοεῖσθαι δύναται τοῖς φιλομαθέσιν ἔναντι Κυρίου· εἰς φῶς ἀγαγόντες, διά