271
ΕΡΩΤΗΣΙΣ ΙΓ΄.
Ἐπειδή Γρηγόριος ὁ Νύσσης ἐν τοῖς ἑαυτοῦ συγγράμμασι, φαίνεται τοῖς μή τό βάθος ἐπισταμένοις τῆς ὑψηλῆς αὐτοῦ θεωρίας πανταχοῦ [R. πολλαχοῦ] ἀποκατάστασιν ὑπεμφαίνειν, παρακαλῶ ὅπερ ἐπίστασαι περί τούτου εἰπέ.
Ἀπόκρισις. Τρεῖς ἀποκαταστάσεις οἶδεν ἡ Ἐκκλησία. Μίαν μέν, τήν ἑκάστου κατά τόν τῆς
ἀρετῆς λόγον· ἐν ᾗ ἀποκαθίσταται, τόν ἐπ᾿ αὐτῷ λόγον τῆς ἀρετῆς ἐκπληρώσας. ∆ευτέραν δέ, τήν τῆς ὅλης φύσεως ἐν τῇ ἀναστάσει. Τήν εἰς ἀφθαρσίαν καί ἀθανασίαν ἀποκατάστασιν. Τρίτην δέ, ᾗ καί μάλιστα κατακέχρηται ἐν τοῖς ἑαυτοῦ λόγοις ὁ Νύσσης Γρηγόριος, ἔστιν αὕτη, ἡ τῶν ψυχικῶν δυνάμεων τῇ ἁμαρτίᾳ ὑποπεσουσῶν, εἰς ὅπερ ἐκτίσθησαν πάλιν ἀποκατάστασις. ∆εῖ γάρ, ὥσπερ τήν ὅλην φύσιν ἐν τῇ ἀναστάσει τῆς σαρκός ἀφθαρσίαν χρόνῳ ἐλπιζομένῳ ἀπολαβεῖν· οὕτως καί τάς παρατραπείσας τῆς ψυχῆς δυνάμεις, τῇ παρατάσει τῶν αἰώνων ἀπολαβεῖν τάς ἐντεθείσας αὐτῆς τῆς κακίας μνήμας· καί περάσασαν τούς πάντας αἰῶνας, καί μή εὑρίσκουσαν στάσιν, εἰς τόν Θεόν ἐλθεῖν τόν μή ἔχοντα πέρας. Καί οὕτως τῇ ἐπιγνώσει, οὐ τῇ μεθέξει τῶν ἀγαθῶν, ἀπολαβεῖν τάς δυνάμεις, καί εἰς τό ἀρχαῖον ἀποκαταστῆναι, καί δειχθῆναι τόν δημιουργόν ἀναίτιον τῆς ἁμαρτίας.
ΕΡΩΤΗΣΙΣ Ι∆΄.
Τί δήποτε πολλῶν οὐσῶν βαρυτέρων ὕβρεων, ὁ Κύριος ἐν Εὐαγγελίοις, τόν λέγοντα τόν ἀδελφόν αὐτοῦ Μωρόν, τῆς γεέννης ὑπεύθυνον ὁρίζεται· τόν δέ λέγοντα Ῥακά, τῷ συνεδρίῳ ὑποκεῖσθαι λέγει.
Ἀπόκρισις. Τό Μωρόν ὄνομα λέγουσιν, ἐπί τοῦ ἄφρονος (797) λαμβάνεσθαι καί ἀνοήτου· τό
δέ Ῥακά Ἑβραίων φωνῇ, κατάπτυστον ἑρμηνεύεται. Ἐπεί οὖν ἐπί τοῦ ἀθέου καί ἀπίστου τό μωρός ὄνομα εἴρηται, κατά τό· Εἶπεν ἄφρων ἐν καρδίᾳ αὐτοῦ, Οὐκ ἔστι Θεός. Καί κατά τόν Μωϋσῆν λέγοντα, Οὗτος λαός μωρός, καί οὐχί σοφός· ὅστις τόν ἀδελφόν αὐτοῦ τόν ὁμόπιστον, ἄθεον καί εἰδωλολάτρην, ἤ αἱρετικόν καί ἄπιστον ἀποκαλεῖ, οὗτος λέγει μωρόν, καί τῆς γεέννης δικαίως ὑπεύθυνος γίνεται. Ὅστις δέ λέγει Ῥακά, τουτέστιν ἐμπτυσμένε [Cort. ἔμπτυστε] καί ἀκάθαρτε, οὗτος τόν βίον διαβάλλει τοῦ ἀδελφοῦ αὐτοῦ, καί εἰκότως κουφοτέρῳ ἐπιτιμίῳ ὑπόκειται.
ΕΡΩΤΗΣΙΣ ΙΕ΄.
Πῶς χρή νοεῖν τό ἐν τῷ συμβόλῳ λεγόμενον, " Σαρκωθέντα ἐκ Πνεύματος ἁγίου, καί Μαρίας τῆς Παρθένου."
Ἀπόκρισις. Φασί τινες τῶν ἁγίων, ὅτι ἐκ Πνεύματος ἁγίου δίκην γονῆς ἀνδρός τήν ψυχήν
καταβληθῆναι· τήν δέ σάρκα διαπλασθῆναι ἐκ τῶν παρθενικῶν αἱμάτων.