394

β΄. Τούτοις μάλιστα ἐλεγχόμεθα, τήν φιλαργυρίαν νοσοῦντες, καί μαμωνᾷ καταθύοντες.

γ΄. Καί ταῦτα κατά τῶν Εἰκονομάχων ἄντικρυς. Ὅρα δέ ὅτι γνῶσις ἡ ἐνταῦθα λέγεται μερική· ἡ δέ τοῦ Θεοῦ σοφία, ὅλη ἐν τῷ κόσμῳ ἐστί, καθ᾿ ὅ Θεολόγος φησίν· Ἐν τῷ κόσμῳ γάρ ἦν, καί κόσμος δι᾿ αὐτοῦ ἐγένετο.

δ΄. Ἔτι καί ἡμῶν ἕκαστος τοῖς αἰσθητοῖς προσκείμενος ἐξ ἀγνοίας, τόν Καίσαρα βασιλέα ἐπιγράφεται· καί τῷ Πιλάτῳ, τῇ αἰσθήσει, προδίδωσι τόν Λόγον εἰς θάνατον. Πάντως δέ μετά Καίσαρος καί τῷ Ἡρώδη ὑπόκεινται, ὁ κατ᾿ ἐνέργειαν ἁμαρτάνων, καί ἐν ἕξει γενόμενος τοῦ κακοῦ. Ἱουδαῖός ἐστι τήν ἀρετήν προδιδούς τῇ ἕξει τῆς κακίας ὑποχείριον· καί τήν μέν τοῦ Θεοῦ βασιλείαν ἀρνούμενος, τοῦ διαβόλου δέ τῇ τυραννίδι προσκείμενος.

ε΄. Ὅτι ἐκ τῆς τοῦ Θεοῦ ἀγνοίας, ἡ φιλαυτία καί τό γαστρίμαργον· δι᾿ ἅ τήν σάρκα καί τόν κόσμον εὐθύς ἠγαπήσαμεν· καί εἰ μή τούτων ἔξω γενώμεθα διά τῆς πρός Θεόν ἀγάπης, τῆς εἰς τόν πλησίον διά τῆς φυλακῆς τῶν ἐντολῶν ἐνεργουμένης, ἄλλως ἄτρεπτοι μένειν ἐν τῷ καλῷ οὐ δυνάμεθα.

στ΄. Πάροικοι πάντες οἱ ἅγιοι, ὡς ἐν ἐσόπτροις καί αἰνίγμασι βλέποντες τήν ἀλήθειαν. Οἱ δέ Εἰκονομάχοι μή παραδεχόμενοι κατιδεῖν ἐν ἐσόπτροις, παντάπασι τῆς ἀληθείας ἀποπεπτώκασι.

ζ΄. Ὁ Θεός ἔστη ἐν συναγωγῇ θεῶν. Καί ὅρα τήν δύναμιν τῶν ἀγγέλων· καί ὅτι ὁ μή πιστεύων χρῆναι πρός τήν κεφαλήν συνῆφθαι τά μέλη, ἄπιστός ἐστι, καί ἐντεῦθεν ἤδη κέκριται.

η΄. Τίς οἰκεῖ τῶν Χαλδαίων τήν γῆν· τίς τήν Χαῤῥάν τῆς Μεσοποταμίας; Τίς πρός τήν γῆν μετάγεται τήν ἀγαθήν, ἥν ἐπαγγέλεται δώσειν τοῖς ἀγαπῶσιν αὐτόν ὁ Θεός;

θ΄. Fr. Ὅτι καί πάλαι πρό τῆς ἐπιδημίας, καί νῦν μετά τήν ἐπιδημίαν, νοητῶς ἐν ἡμῖν ἐνδημεῖ ὁ τοῦ Θεοῦ Λόγος, κρυφίως ἀναφέρων πρός τά θειότερα.

ι΄. (1176) Ὅτι καί ἡμεῖς ἀμελοῦντες τῆς θείας γνώσεως, ὡς ἐκεῖνοι πρός δουλείαν παθῶν καθελκόμεθα. Τήν τελευταίαν γάρ Ἰσραήλ αἰχμαλωσίαν, κατά Χριστοῦ λυττήσας, ὑπέστη.

ια΄. Ὅτι πᾶς ἅγιος, πυῤῥάκης ἐστί μετά κάλλους ὀφθαλμῶν, ἤτοι, τήν ἔμπρακτον γνῶσιν πλουτῶν.

ιβ΄. Καί τότε, καί πρότερον, καί μέχρι σήμερον οὕτω γίνεται. Ἄλλως γάρ πρός τά πάθη ὁ νοῦς οὐκ αὐτομολεῖ, εἰ μή τοῦ λόγου δίχα πράττειν τι βούλοιτο.

ΚΕΦΑΛΑΙΑ ∆ΙΑΦΟΡΑ ΘΕΟΛΟΓΙΚΑ ΤΕ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ

Καί περί ἀρετῆς καί κακίας. (1177)

ΕΚΑΤΟΝΤΑΣ ΠΡΩΤΗ. α΄. Ἕν ἐστι τό ὑπεράναρχον καί ὑπερούσιον ἀγαθόν, ἡ ἁγία τρισυπόστατος

Μονάς, Πατήρ καί Υἱός καί ἅγιον Πνεῦμα· τριῶν ἀπείρων ἄπειρος συμφυΐα τόν τε τοῦ εἶναι, καί πῶς, καί τί, καί ποῖον εἶναι λόγου ..... Πᾶσαν γάρ, .....τῶν νοούντων τῆς κατά φύσιν οὐδαμῶς .....ἐξιοῦσα, καί πάσης πασῶν γνώσεων ἀπείρως ὑπερεκτείνεται γνώσεως.

β΄. Τό κατ᾿ οὐσίαν κυρίως ὅν ἀγαθόν, ἐστί τό μήτε ἀρχήν, μήτε τέλος, μήτε αἰτίαν τοῦ εἶναι τινά κίνησιν ἔχον. Τό δέ μή οὕτως ἔχον, οὐδέ κυρίως ὄν, ὡς ἀρχήν καί