417

συγγίνεται τοῖς μέλλουσιν ὁ πιστός. Καί δίχα τῆς κατ᾿ ἐπιθυμίαν δυνάμεως, οὐ συνίστατι πόθος, οὗ τέλος ἐστίν ἡ ἀγάπη· τό γάρ ἐρᾷν τινος, ἴδιόν ἐστιν ἐπιθυμίας. Καί δίχα θυμικῆς δυνάμεως νευρούσης τήν ἐπιθυμίαν πρός τήν τοῦ ἡδέος ἕνωσιν, οὐδαμῶς γίνεσθαι πέφυκεν εἰρήνη· εἴπερ ἀληθῶς εἰρήνη ἐστίν ἡ ἀνενόχλητος καί παντελής τοῦ καταθυμίου κατάσχεσις.

οε΄. Οὐ δεῖ τόν μή πρότερον καθαρθέντα παθῶν, φυσικῆς ἅπτεσθαι θεωρίας, διά τάς εἰκόνας τῶν αἰσθητῶν, δυναμένας τυπῶσαι πρός πάθος τόν νοῦν τοῦ μή τελείως ἀπαλλαγέντος παθῶν. Ὁ γάρ κατά φαντασίαν ταῖς ἐπιφανείαις τῶν αἰσθητῶν ἐναπομένων διά τήν αἴσθησιν νοῦς, ἀκαθάρτων γίνεται παθῶν δημιουργός, διά θεωρίας πρός τά συγγενῆ νοητά μή δυνάμενος διαβῆναι.

οστ΄. Ὁ ἐν καιρῷ τῆς τῶν παθῶν ἐπανστάσεως (1249) γενναίως μύσας τάς αἰσθήσεις, καί τήν τῶν αἰσθητῶν φαντασίαν τε καί μνήμην παντελῶς ἀπωσάμενος, καί συστείλας πάντη τάς τοῦ νοῦ περί τήν τῶν ἐκτός ἔρευναν φυσικάς κινήσεις, κατῄσχυνε νικήσας διά τῆς θείας χειρός, τήν ἐπαναστᾶσαν αὐτῷ πονηράν καί τυραννικήν δυναστείαν.

οζ΄. Ὅταν ἄνους ὁ λόγος γένηται, καί προπετής ὁ θυμός καί ἄλογος ἡ ἐπιθυμία, καί ἄγνοια καί τυραννίς καί ἀκολασία κρατῶσι τῆς ψυχῆς, τότε ἡ τῆς κακίας ἕξις ἔμπρακτος γίνεσθαι πέφυκε, συμπλακεῖσα τῇ διαφόρῳ τῶν αἰσθήσεων ἡδονῇ.

οη΄. Χρή τόν γνωστικῶς τάς ἀοράτους συμπλοκάς, ὑπαλύσκειν ἐπιστάμενον νοῦν, μήτε φυσικήν μετιέναι θεωρίαν, μηδ᾿ ἄλλο τι ποιεῖν ἐν τῷ καιρῷ τῆς τῶν πονηρῶν δυνάμεων προσβολῆς, ἤ μόνον προσεύχεσθαι, καί τό σῶμα πόνοις δαμάζειν, καί τήν τοῦ χοϊκοῦ φρονήματος διά πάσης σπουδῆς ποιεῖσθαι καθαίρεσιν, καί φυλάττειν τά τείχη τῆς πόλεως· λέγω δέ τάς φρουρητικάς τῆς ψυχῆς ἀρετάς, ἤ τάς τῶν ἀρετῶν φυλακτικάς μεθόδους· ἐγκράτειαν λέγω καί ὑπομονήν· μήπως διά τῶν δεξιῶν ἀπατήσας, ἀποστήσῃ Θεοῦ κλέψας τήν ἔφεσιν, ὁ τήν ψυχήν ποτίζων ἀνατραπήν θολεράν, καί διά τῶν νομιζομένων καλῶν, πρός τά χείρονα τήν τά καλά ζητοῦσαν ὑποσύρῃ διάνοιαν.

οθ΄. Ὁ γενναίως διά τῆς λελογισμένης καί περιεκτικῆς ἐγκρατείας καί ὑπομονῆς μύσας τάς αἰσθήσεις, καί διά τῶν κατά ψυχήν δυνάμεων τάς πρός τόν νοῦν τῶν αἰσθητῶν σχημάτων ἀποτειχίσας εἰσόδους, εὐχερῶς τοῦ διαβόλου τάς πονηράς διόλλυσι μηχανάς, ὑποστρέφων αὐτόν μετ᾿ αἰσχύνης τῇ ὁδῷ ᾗ ἦλθεν. Ὁδός δέ δι᾿ ἧς ὁ διάβολος ἔρχεται, ἐστί τά πρός σύστασιν τοῦ σώματος εἶναι δοκοῦντα ὑλικά.

π΄. Νοῦς ἑαυτῷ κατά φύσιν διά μέσου λόγου συνάψας τήν αἴσθησιν, τήν ἐκ τῆς φυσικῆς θεωρίας ἀληθῆ συλλέγεται γνῶσιν.

πα΄. Πηγαί εἰσιν ἔξω τῆς πόλεως· τουτέστι τῆς ψυχῆς· ἅς Ἐζεκίας ἐμφράττει· τά αἰσθητά πάντα· ὕδατα δέ τούτων τυγχάνουσι τῶν πηγῶν, τά τῶν αἰσθητῶν νοήματα· ποταμός δέ διορίζων διά μέσης τῆς πόλεώς ἐστιν, ἡ κατά φυσικήν θεωρίαν ἐκ τῶν (1252) αἰσθητῶν νοημάτων συναγομένη γνῶσις, διά μέσης διερχομένη τῆς ψυχῆς, ὡς νοῦ καί αἰσθήσεως οὖσα μεθόριος. Ἡ γάρ γνῶσις τῶν αἰσθητῶν, οὔτε πάντη νοερᾶς ἀπεξένωται δυνάμεως, οὔτε διόλου προσνενέμηται τῇ κατ᾿ αἴσθησιν ἐνεργείᾳ· ἀλλ᾿ οἷον τῆς τε τοῦ νοῦ πρός τήν αἴσθησιν, καί πρός τόν νοῦν τῆς αἰσθήσεως συνόδου, μέση τυγχάνουσα, δι᾿ ἑαυτῆς ποιεῖται τήν πρός ἄλληλα τούτων συνάφειαν· κατά μέν τήν αἴσθησιν, κατ᾿ εἶδος τυπουμένη τοῖς σχήμασι τῶν αἰσθητῶν· κατά δέ τόν νοῦν, εἰς λόγους τῶν σχημάτων τούς τύπους μεταβιβάζουσα. ∆ιό ποταμός διορίζων διά μέσης τῆς πόλεως, εἰκότως προσηγορεύθη τῶν ὁρωμένων ἡ γνῶσις, ὡς τῶν ἄκρων, λέγω δέ νοῦ καί αἰσθήσεως, οὖσα μεταίχμιος.

πβ΄. Ὁ κατά τόν καιρόν τῆς τῶν πειρασμῶν ἐπαναστάσεως, τῆς μετά φυσικῆς ἀπεχόμενος θεωρίας, τῆς δέ προσευχῆς κατά τήν ἐκ πάντων πρός ἑαυτόν τε καί τόν Θεόν τοῦ νοῦ συστολήν ἀντεχόμενος, ἀποκτείνει τήν ποιητικήν τῆς κακίας ἕξιν, καί