476
ρκθ΄. Ἡ ἐμφαγούσα μέν ἔλαφος ὄφεις, ἰόν τοῦ σβέσαι, πρός ὑδάτων τρέχει πηγάς· ψυχή δέ ἡ βέλεσι θείοις τρωθεῖσα, ἄπαυστον ἕλκει τόν τρώσαντα ἔρωτα.
ρλ΄. Ψιλοί μέν λογισμοί τῇ μοναδικῇ ζωή ἐπιφύονται· ἐπιλογισμοί δέ τῇ δυαδικῇ· τῇ δέ πολυσχιδεῖ ψυχῇ, (1432) λογισμοί μέν ἀπελήλανται· νόες δέ μόνοι γυμνοί σωμάτων αὐτῇ προσπελάζοντες, τούς περί Προνοίας καί κρίσεως λόγους, ὥς τινα θεμέλια γῆς ἀνακαλύπτοντες, αὐτῇ ἐμφανίζουσιν.
ρλα΄. Οἱ λογισμοί, οὔτε τοῦ ἀλόγου μέρους εἰσί τῆς ψυχῆς· οὐδέ γάρ ἐστι λογισμός ἐν τοῖς ἀλόγοις· οὔτε τοῦ νοεροῦ· ἐπεί μηδέ ἐν ἀγγέλοις· αὐτῆς δέ τῆς λογικῆς ὄντες γεννήματα, ὡς κλίμακι τῇ φαντασίᾳ χρώμενοι, ἀναβαίνουσι μέν πρός τόν νοῦν ἀπό τῆς αἰσθήσεως, τά ἐκείνης αὐτῷ ἀπαγγέλοντες· καταβαίνουσι δέ πρός αὐτήν ἐξ αὐτοῦ τά ἐκείνου ὑποτιθέμενοι.
ρλβ΄. Ὥς τινες ἐκ βυθοῦ ἀναφερόμενοι, καί τινος εἰς βοήθειαν ἐπιλαβέσθαι πειρώμενοι, οἱ πονηροί λογισμοί εὑρεθήσονται, ὁλκάδα καθάπερ, κινδυνευούσης τῆς κακίας δακρύων κατακλυσμῷ.
ρλγ΄. Κατά τήν ὑποκειμένην ποιότητα τῆς ψυχῆς, ἤ ὡς πειραταί καταποντίζειν, ἤ ὡς ἐρέται συμβοηθεῖν κινδυνευούσῃ, οἱ περί αὐτήν συνάγονται λογισμοί· οἱ μέν πρός πέλαγος ἐννοιῶν ἕλκοντες τῶν ἀπρεπῶν λογισμῶν· οἱ δέ τήν ἆσσον παρεκλεγόμενοι, καί πρός γαληνίους ἀκτάς τόν νοῦν ἐποκείλουσιν.
ρλδ΄. Ἕβδομον τόν τῆς κενοδοξίας λογισμόν ὄντα, ἡ ἐφεμένη ὡς ἔσχατον ἀποβαλέσθαι χιτῶνα ψυχή, εἰ μή τούς πρό αὐτοῦ ἀπεκδύσηται, οὐ δυνήσεται μετ᾿ αὐτούς ὄγδοον ἐπενδύσασθαι. Ὅν καί οἰκητήριον οὐράνιον καλεῖν οἶδεν ὁ θεῖος Ἀπόστολος, καί διά στεναγμῶν ἐπενδύεσθαι τούς δι᾿ αὐτό τῶν ὑλικῶν γυμνητεύοντας.
ρλε΄. Τῇ μέν τελείᾳ εὐχῇ, ἄγγελοι παραβάλλειν πεφύκασι λογισμοί· τῇ δέ μέσῃ, πνευματικοί· τῇ δέ εἰσαγωγικῇ, οἱ φυσιολόγοι.
ρλστ΄. Ὥσπερ τό εὐγενές τοῦ κόκκου διά τοῦ στάχυος, οὕτω καί τό εἰλικρινές τῆς θεωρίας διά προσευχῆς εἴωθεν ἐμφανίζεσθαι· κέκτηται δέ ὁ μέν, εἰς ἀποτροπήν τῶν σπερμολόγων ὀρνέων, οἷά τινα δόρατα, τούς περιστοιχοῦντας ἀνθέρικας· τό δέ, τούς φιλοσοφοῦντας ἐν πειρασμοῖς λογισμούς, πρός τήν ἐκείνων ἀναίρεσιν.
ρλζ΄. Τά μέν ὁρώμενα τῆς ψυχῆς, διά τήν πρᾶξιν, περιστερᾶς περιηργυρωμένα καθάπερ εἰσί πτερά· (1433) τά δέ νοουμένα, φημί δή τά μετάφρενα, διά τήν θεωρίαν ὡς ἐν χλωρότητι χρυσίου καθίσταται· ἡ γάρ μή οὕτως ὡραιωθεῖσα ψυχή, πετασθῆναι καί καταπαῦσαι οὐ δύναται, ἔνθα πάντων εὐφραινομένων ἡ κατοικία ἐστίν.
Λειμών ἐνθάδε καρπῶν πεπληρωμένος, Πνευματικῆς πράξεως καί θεωρίας. λρη΄. Ἀπαρχάς ἅλωνος καί ληνοῦ, πάλαι μέν τοῖς παλαιοῖς προσφέρειν ἐν τῷ
ναῷ προσετέτακτο. Νυνί δέ ἡμᾶς, πρακτικῆς μέν ἀπαρχάς, ἐγκράτειαν δεῖ Θεῷ προσφέρειν καί τήν ἀλήθειαν· θεωρητικῆς δέ ἀρετῆς, ἀγάπην καί προσευχήν· δι᾿ ἐκείνων μέν, ἀλόγου ἐπιθυμίας καί τοῦ θυμοῦ τάς ὁρμάς ἀνακόπτοντας· διά τούτων δέ, ἐννοίας κενάς, καί τάς ἐκ τούτων ἐπιβουλάς.
ρλθ΄. Πρακτικῆς ἀρχή μέν, ἐγκράτεια καί ταπείνωσις, ἀλήθεια, σωφροσύνη καί ταπεινοφροσύνη· τέλος δέ αὐτῆς, λογισμῶν εἰρήνη καί ἁγιασμός σώματος.
ρμ΄. Πρᾶξίς ἐστιν, οὐ τό πράττειν καλῶς δύνασθαι μόνον τά καλά, ἀλλά καί τό ὡς δεῖ πράττειν αὐτά, τόν καιρόν καί τό μέτρον πρός τά πρακτέα συνεπιφερομένου τοῦ πράττοντος.
ρμα΄. Θεωρία ἐστίν, οὐ τό θεωρεῖν μόνον ὡς ἔχουσι τά σώματα φύσεως, ἀλλά καί τούς λόγους αὐτῶν πρός τί βλέπουσιν.