477

ρμβ΄. Οὐκ ἔστιν οὔτε πρᾶξις ἀσφαλής θεωρίας ἐκτός, οὔτε θεωρία ἀληθής πράξεως ἄνευ. Χρή γάρ καί πρᾶξιν ἐλλόγιμον εἶναι, καί θεωρίαν ἔμπρακτον· ἵνα τῇ μέν, ἀνίσχυρον εὑρίσκηται ἡ κακία· τῇ δέ, δυνατή ἡ ἀρετή ἐν εὐδοκίαις χρηστότητος.

ρμγ΄. Πέρας μέν πρακτικῶν, ἡ νέκρωσις τῶν παθῶν· τέλος δέ γνωστικῆς, ἡ θεωρία τῶν ἀρετῶν.

ρμδ΄. Ὡς ὕλη τῷ εἴδει, οὕτω πρᾶξις τῇ θεωρίᾳ· καί ὡς ὀφθαλμός προσώπῳ, οὕτω θεωρία τῇ πράξει ὀφθήσεται.

ρμε΄. Ἐν τῷ κατά τήν πρακτικήν ἀρετήν σταδίῳ, πολλοί μεν τρέχουσιν· εἷς δέ λαμβάνει τό βραβεῖον, ὁ πρός τό πέρας αὐτῆς ἐλθεῖν τῇ θεωρίᾳ ἐπιθυμῶν.

ρμστ΄. Κατανύξεως μέν πόμα πίνει ὁ πρακτικός ἐν εὐχῇ· ποτηρίῳ δέ κρατίστῳ μεθύσκεται, ὁ θεωριτικός. Ὁ μέν ἐν τοῖς κατά φύσιν φιλοσοφῶν· ὁ δέ, καί ἑαυτόν ἀγνοῶν ἐν τῷ εὔχεσθαι.

ρμζ΄. (1436) Οὐ συγχωρεῖται ὁ πρακτικός εἰς πνευματικήν ἐπί πολύ θεωρίαν ἐγκαρτερεῖν. Εὑρίσκεται γάρ ὡς ἐπιξενωθείς τινι, καί τῆς ἐκείνου ταχέως οἰκίας ὑπεξερχόμενος.

ρμη΄. Ἐν πύλαις μέν εἰσέρχονται οἱ πρακτικοί τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ ἐν τῷ εὔχεσθαι· ὡς ἐν αὐλαῖς δέ ἀρετῶν ἐν ὕμνοις θεωρητικοί· οἱ μέν εὐχαριστοῦντες, ὅτι ἐλύληθαν τῶν δεσμῶν· οἱ δέ, ὅτι καί αἰχμαλώτους εἰλήφασι τούς πολεμοῦντας αὐτούς.

ρμθ΄. Χρή κατά τό τῆς πρακτικῆς κράτος, καί τό τῆς θεωρίας εὑρίσκεσθαι, ἵνα μή καθ᾿ ὁμοιότητα πλοίου τοῦ μή κατάλληλα τά ἱστία ἐπιφερομένου, ἤ κίνδυνον ὑπομείνῃ ἐν ἀνέμων σφοδρότησιν διά τήν ἀμετρίαν αὐτῶν, ἤ ζημίαν πνευμάτων διά τήν πρός τό σκάφος σμικρότητα.

ρν΄. Ἐρέτας μέν τοῦ λογικοῦ πλοίου, νόει τούς εὐσεβεῖς λογισμούς· κώπας δέ, τάς ζωτικάς δυνάμεις τῆς ψυχῆς, θυμόν καί ἐπιθυμίαν, βούλησιν καί προαίρεσιν. Τούτων ὁ μέν πρακτικός, ἐν χρείᾳ ἐστί πάντοτε· οὐ πάντοτε δέ ὁ θεωρητικός. Ἐν γάρ τῷ καιρῷ τῆς εὐχῆς χαίρειν οὗτος πᾶσιν εἰπών, αὐτός ἑαυτόν ἐπί τῶν τῆς διαγνώσεως οἰάκων καθίζων, διά πάσης ἐγρήγορε τῆς κατά θεωρίαν νυκτός, αἰνέσεις προσάγων τῷ συνοχεῖ τοῦ παντός. Καί πού τι καί μέλος ἐρωτικόν ἀναλαβόμενος, τῇ ἑαυτοῦ προσεπᾴδει ψυχῇ, τούς τῆς ἄλλης θαλάσσης ἀποσκοπῶν μετεωρισμούς, καί ὡς ῥοθίζας κινήσεις, τά θεῖα καταπληττόμενος ῥήματά τε καί δικαιώματα.

ρνα΄. Ὁ μέσως ἔχων περί πρᾶξιν καί θεωρίαν, οὔτε πάντη ταῖς κώπαις κατά τούς ναυτικούς ποιεῖται τόν πλοῦν, οὔθ᾿ ὅλως, τοῖς νοητοῖς ἱστέοις· ἀλλά δι᾿ ἀμφοτέρων τήν χρείαν τῆς εὐπλοΐας ἐργάζεται· ἡδέως φέρων καί τούς πόνους τῆς πράξεως, διά τό μέτριον τῆς θεωρίας· καί τούς λόγους τῆς ἀτελοῦς θεωρίας, διά τό βοηθεῖσθαι ὑπό τῆς πράξεως.

ρνβ΄. Ὁ μέν θεωρητικός, τῇ γνώμῃ τήν φύσιν ἔχων συντρέχουσαν, ὡς οἷόν τι ῥεῦμα, ἀπόνως ποιεῖται τό πλώϊμον· ὁ δέ πρακτικός, ἐναντιουμένην εὑρίσκων τῇ προαιρέσει τήν σχέσιν, πολύν λογισμῶν ὑφίσταται κλύδωνα, ὡς εἰς ἀπευδοκίας μικροῦ δεῖν διά τό βάρος ἐλθεῖν.

ρνγ΄. Οὔτε χώρα μή καλῶς κατεργασθεῖσα, πολύχουν καί καθαρόν ἀντιπαρέχειν τῶ σπείροντι εἴωθεν, οὔτε ὁ τήν πρακτικήν μετερχόμενος, εἰ μή ἐπιμελῶς ταύτην καί φανητίας ἄνευ μετέρχεται, τόν ἐξ εὐχῆς ὄψεται καρπόν πολύν τε καί καθαρόν.

ρνδ΄. (1437) Ἐπί μέν τῶν ἐνύλων, ὁ νοῦς συνεργόν ἔχει τόν λογισμόν· ἐπί δέ τῶν ἀΰλων, εἰ μή αὐτόν παραιτήσηται, ὡς σκώλωπα [alii, σκόλοπα] ἕξει κολαφίζοντα.

ρνε΄. Κάλυμμα μέν ἔχει ὁ πρακτικός ἐπί τήν καρδίαν αὐτοῦ ἐν εὐχῆ, τήν γνῶσιν τῶν αἰσθητῶν, ἀνακαλυφθῆναι διά τήν σχέσιν μή δυνάμενον· μόνος δέ ὁ