1

 2

 3

 4

 5

 6

 7

 8

 9

 10

 11

 12

 13

 14

 15

 16

 17

 18

 19

 20

 21

 22

 23

 24

 25

 26

 27

 28

 29

 30

 31

 32

 33

 34

 35

 36

 37

 38

 39

 40

 41

 42

 43

 44

 45

 46

 47

 48

 49

 50

 51

 52

 53

 54

 55

 56

 57

 58

 59

 60

 61

 62

 63

 64

 65

 66

 67

 68

 69

 70

 71

 72

 73

 74

 75

 76

 77

 78

 79

 80

 81

 82

 83

 84

 85

 86

 87

 88

 89

 90

 91

 92

 93

 94

 95

 96

 97

 98

 99

 100

 101

 102

 103

 104

 105

 106

 107

 108

 109

 110

 111

 112

 113

 114

 115

 116

 117

 118

 119

 120

 121

 122

 123

 124

 125

 126

 127

 128

 129

 130

 131

 132

 133

 134

 135

 136

 137

 138

 139

 140

 141

 142

 143

 144

 145

 146

 147

 148

 149

 150

 151

 152

 153

 154

 155

 156

 157

 158

 159

 160

 161

 162

 163

 164

 165

 166

 167

 168

 169

 170

 171

 172

 173

 174

 175

 176

 177

 178

 179

 180

 181

 182

 183

 184

 185

 186

 187

 188

 189

 190

 191

 192

 193

 194

 195

 196

 197

 198

 199

 200

 201

 202

 203

 204

 205

 206

 207

 208

 209

 210

 211

 212

 213

 214

 215

 216

 217

 218

 219

 220

 221

 222

 223

 224

 225

 226

 227

 228

 229

 230

 231

 232

 233

 234

 235

 236

 237

 238

 239

 240

 241

 242

 243

 244

 245

 246

 247

 248

 249

 250

 251

 252

 253

 254

 255

 256

 257

 258

 259

 260

 261

 262

 263

 264

 265

 266

 267

 268

 269

 270

 271

 272

 273

 274

 275

 276

 277

 278

 279

 280

 281

 282

 283

 284

 285

 286

 287

 288

 289

 290

 291

 292

 293

 294

 295

 296

 297

 298

 299

 300

 301

 302

 303

 304

 305

 306

 307

 308

 309

 310

 311

 312

 313

 314

 315

 316

 317

 318

 319

 320

 321

 322

 323

 324

 325

 326

 327

 328

 329

 330

 331

 332

 333

 334

 335

 336

 337

 338

 339

 340

 341

 342

 343

 344

 345

 346

 347

 348

 349

 350

 351

 352

 353

 354

 355

 356

 357

 358

 359

 360

 361

 362

 363

 364

 365

 366

 367

 368

 369

 370

 371

 372

 373

 374

 375

 376

 377

 378

 379

 380

 381

 382

 383

 384

 385

 386

 387

 388

 389

 390

 391

 392

 393

 394

 395

 396

 397

 398

 399

 400

 401

 402

 403

 404

 405

 406

 407

 408

 409

 410

 411

 412

 413

 414

 415

 416

 417

 418

 419

 420

 421

 422

 423

 424

 425

 426

 427

 428

 429

 430

 431

 432

 433

 434

 435

 436

 437

 438

 439

 440

 441

 442

 443

 444

 445

 446

 447

 448

 449

 450

 451

 452

 453

 454

 455

 456

 457

 458

 459

 460

 461

 462

 463

 464

 465

 466

 467

 468

 469

 470

 471

 472

 473

 474

 475

 476

 477

 478

 479

 480

 481

 482

 483

 484

 485

479

ρξθ΄. Θυμοῦ μέν κημός, ἡ εὔκαιρος γίνεται σιωπή· ἀλόγου δέ ἐπιθυμίας, ἡ σύμμετρος ἐδωδή. ∆υσκαθέκτου δέ λογισμοῦ, ἡ [μονολόγιστος] προσευχή.

ρο΄. Καί εἰς τόν κάτω βυθόν καί εἰς τόν ἄνω ὁ ὑποδῦναι βουλόμενος, ὁ μέν διά τόν αἰσθητόν, ὁ δέ διά τόν νοητόν μαργαρίτην, ἵνα αὐτόν ἀνιμήσηται, εἰ μή γυμνωθῇ οὗτος τῆς ἐσθῆτος, (1441) ἐκεῖνος δέ τῆς αἰσθήσεως, ἀμφότεροι τοῦ ἐπιζητουμένου διαμαρτήσονται.

ροα΄. Ὁ μέν ἔνδοθεν τῆς διανοίας αὐτοῦ γενόμενος νοῦς, ἐν τῷ εὔχεσθαι, ὡς μετά νύμφης νυμφίος ἐν τῷ νυμφῶνι διαλεγόμενος εὑρεθήσεται· ὁ δέ μή συγχωρούμενος εἰσελθεῖν, ἔξωθεν ἱστάμενος στενάζων βοᾷ· Τίς ἀπάξει με εἰς πόλιν περιοχῆς; ἤ τίς ὁδηγήσει με, ἕως τοῦ μή βλέπειν εἰς ματαιότητας καί μανίας ψευδεῖς ἐν τῷ εὔχεσθαι.

ροβ΄. Ὁποία ἡ χωρίς ἁλός τῷ φάρυγγι λογιζομένη τροφή, τοιαύτη καί ἡ ἐκτός κατανύξεως λογισθήσεται τῷ νῷ μετερχομένη εὐχή.

ρογ΄. Ἡ μέν ἔτι καταδιώκουσα ψυχή τήν εὐχήν, τῇ ὠδινούσῃ ὑπάρχει παρεμφερής· ἡ δέ καταλαβοῦσα, τῇ κυησάσῃ, καί πλήρει γενομένῃ διά τόν τόκον χαρᾶς.

ροδ΄. Πάλαι μέν ὁ Ἀμοῤῥαῖος ἐν τῷ ὄρει οἰκῶν, ἐτίτρωσκεν ἐξερχόμενος τούς παραβιαζομένους διέρχεσθαι· νυνί δέ ἡ πονηρά λήθη διώκει τούς πρό τῆς ἁγνείας ἐπί τήν ὑψηλοτέραν ἐπιχειροῦντας ἀναβαίνειν εὐχήν τῆς ἁπλότητος.

ροε΄. Τῆς καθαρᾶς εὐχῆς, ἐν ἔχθρᾳ πολλῇ πεφύκασιν εἶναι οἱ δαίμονες. Καταπλήττει δέ τούτους, οὐχί πλῆθος τῶν κακῶν [καλῶν], ὡς τούς ἔξωθεν πολεμίους τό στράτευμα· ἀλλ᾿ ἡ τριῶν συμφωνία, νοῦ πρός λόγον, καί λόγου πρός αἴσθησιν.

ροστ΄. Ἡ μέν ψιλή εὐχή, ὡς ἄρτος ὀφθήσεται ἀρχομένους στηρίζουσα· ἡ δέ μετά τινος θεωρίας, ὡς ἔλαιον πιαίνουσα· ἡ δέ ἀνείδεος, ὡς οἶνος εὐώδης, οὗ οἱ ἐμφορούμενοι ἀπλήστως ἐξίστανται.

ροζ΄. Ἄγριος μέν ὄνος, πόλεως μέν λέγεται πολυοχλίας καταγελᾷν· καί μονόκερως δέ ὑπ᾿ οὐδενός δεσμεῖσθαι δυνάμενος. Νοῦς δέ φύσεως, καί τῶν περί φύσιν βασιλεύσας λόγων, ματαιότητος μέν καταγελᾷ λογισμῶν προσευχόμενος· παρ᾿ οὐδενός δέ δύναται τῶν ὑπό τήν αἴσθησιν κατεξουσιάζεσθαι.

ροη΄. Χρή τόν ἀγωνιζόμενον, τήν μέν αἴσθησιν αὐτοῦ, εἰς τήν μονοειδή συστέλλειν τροφήν· τόν δέ νοῦν, εἰς τήν μονολόγιστον προσευχήν· οὕτως γάρ ἄσχετος γεγονώς ἐκ παθῶν, καί ἐπί τό ἁρπάζεσθαι πρός Κύριον ἥξει ἐν τῷ προσεύχεσθαι.

ροθ΄. (1444) Ῥάβδον μέν ὁ κυσίν ἐπισείων ἠγρίωσε καθ᾿ ἑαυτοῦ· δαίμονας δέ, ὁ καθαρῶς ἐκβιαζόμενος εὔχεσθαι.

ρπ΄. Οἱ μέν ἡδυπαθεῖς προσευχόμενοι, ἅτε ὑλώδεις ὄντες, ὡς βατράχους ἔχουσι τούς λογισμούς περισπῶντας αὐτούς· οἱ δέ μετριοπαθεῖς, τάς θεωρίας ὡς ἀηδόνας κατατερπούσας αὐτούς, τῇ ἀπ᾿ ἄλλων εἰς ἄλλους ἀκρέμονας, τουτέστι ποικίλας θεωρίας, μεταβάσει· σιγή δέ πρόσεστι τοῖς ἀπαθέσι καί ἠρεμία πολλή ἐκ λογισμῶν καί νοημάτων ἐν τῷ προσεύχεσθαι.

ρπα΄. Πάλαι μέν ἡ τοῦ Μωσέως Μαρία τῶν πολεμίων τήν πτῶσιν θεασαμένη, τό τύμπανον ἀραμένη, ἐξῆρχε ταῖς ᾀδούσαις τά ἐπινίκια· νυνί δέ εἰς εὐφημίαν τῆς νικησάσης τά πάθη ψυχῆς, ἡ κρείττων ἐν ἀρεταῖς ἀγάπη διεγερθεῖσα, τήν μετ᾿ ᾠδῆς κιθάραν ὥσπερ τινά θεωρίαν μεταχειριζομένη ταύτῃ πάλαι τήν πονηθεῖσαν εἰς κάλλους περιουσίαν, οὐ παύεται σύν τοῖς περί τήν αὐτήν ἀγαλλιωμένη αἰνεῖν τόν Θεόν.

ρπβ΄. Ὁπόταν διά συνεχείας τῆς κατά τήν εὐχήν κατασχεθῇ τά λόγια τῶν ψαλμῶν ἐν τῇ καρδίᾳ τοῦ εὐχομένου, τότε καί αὐτός γῆ καθάπερ ἀγαθή, ἄρχεται