CAPUT VII.

Utrum omnibus omnia civitatis munia communicari possint ?

ANTIQUA TRANSLATIO.

a Determinatis autem iis, reliquum considerare, utrum omnibus communicanda omnia haec (contingit enim eosdem omnes esse et agricolas, et artifices, et consiliarios, et judicantes), aut secundum unumquodque opus dictorum alios supponendum, aut haec quidem propria, haec autem communia horum ex necessitate sunt.

b Non in omni autem politia haec. Sicut enim diximus, contingit et omnes communicare omnibus, et non omnes omnibus, sed quosdam quibusdam : haec enim et faciunt politias alteras. In democratiis enim participant omnes omnibus, in oligarchiis autem e contrario.

c Quoniam autem existimus considerantes de optima politia, haec autem secundum quam civitas utique erit maxime felix, felicitatem autem, quod sine virtute impossibile est exis prius, manifestum quod in optima politizante civitate, et habente justos viros

LEONARDI ARETINI TRANSLATIO.

His determinatis, reliquum est considerare, utrum omnes communicare debeant, horum omnium (fieri enim non potest ut iidem ipsi sint et agricolae, et artifices, et consultores, et judicantes), an in unoquoque opere supra dictorum alios ponendum est, an quaedam esse propria, quaedam vero communia necessarium est.

Sed non in omni Republica hoc, ut diximus, contingit. Nam fieri potest, ut omnes participent omnium, et non omnes omnium, sed quidam quorumdam : haec enim faciunt Rerumpublicarum varietatem. Nam in populari quidem participant omnes omnium, in paucorum autem potentia contrarium est.

Cum autem consideratio nostra sit de optima Republica, ea vero est per quam civitas esset maxime felix, felicitatem autem quod sine virtute impossibile est existere, primo diximus, manifestum est ex his quod in civitate quae optime gubernetur, et quae justos habeat cives sim- simpliciter, sed non ad suppositionem, neque banausam vitam, neque forensem oportet quaerere cives : vilis enim talis vita, et ad virtutem subcontraria. Neque oportet agricolas esse : opus est enim vacatione et ad virtutis generationem, et ad actiones politicas.

d Quoniam autem quod bellicum, et quod consiliativum de conferentibus, et judicans de justis inexistit, et videntur maxime esse partes civitatis, utrum altera et hoc ponendum, aut eisdem dandum ambo ?

e Manifestum utique et hoc, quia modo quidem aliquo eisdem, modo autem aliquo et alteris. Qua quidem enim alterius aetatis utrumque operum, et hoc quidem indiget prudentia, hoc autem potentia, alteris : qua autem impossibilium est, potentes violenter agere et prohibere, hos sufferre subjectos, semper hac eosdem. Qui enim armorum domini, et manendi et non manendi politiam sunt domini. Relinquitur igitur eisdem quidem utrisque dare politiam hanc, non autem simul, sed sicut aptum natum est, potentia quidem in junioribus, prudentia autem in senioribus. Igitur sic ambobus distribui expedit, et justum esse videtur : habet enim haec divisio quod secundum dignitatem.

f At vero et possessiones oportet esse circa hos : necessarium enim abundantiam existere civibus, cives autem isti. Quod enim banausum non participat civitate, neque alia nulla pars, quae non virtutis conditiva est : hoc autem palam ex suppositione. Felicitari quidem enim necessarium existere cum virtute : felicem autem civitatem non ad partem aliquam ipsius respicientes oportet dicere, sed ad omnes cives. Manifestum autem et quod oportet possessiones esse horum : si quidem necessarium agricolas

pliciter, ac non ad suppositionem, neque artifices, neque mercatores cives esse oportet: vilis est enim hujusmodi vita, et virtuti adversa. Nec certe agricolas esse oportet eos qui futuri sint cives : opus est enim quiete et otio ad virtutem comparandam, et ad Rempublicam gerendam.

Cum vero hi supersint qui bello intendunt, et hi qui consultant de utilibus, et judicant de justis et non justis, qui quidem maxime videntur partes civitatis, utrum et hos esse alios ponendum sit, an eisdem hominibus ambas partes tribuenduni ?

Clarum est quod quodammodo eisdem, et quodammodo aliis. Qua enim alterius vigoris utrum opus, et alterum prudentia, alterum viribus indiget, aliis : qua vero impossibilium est eos qui afferre vim et prohibere hos possunt subjectionem pati, semper eisdem. Qui enim armorum domini sunt, iidem etiam sunt domini status, vel mutationis Reipublicae. Restat igitur, ut eisdem quidem ambobus Rebuspublicis tradatur, non simul quidem, sed ut natura fert, vires quidem in junioribus sunt, prudentia vero in senibus. Sic inter eos distribui commodum est et justum esse videtur : habebit enim haec distributio id quod est secundum dignitatem.

Atqui possessiones quoque circa hos esse oportet: necesse est enim facultates adesse civibus, hi autem sunt cives. Nam turba quidem urbana vilium ministrorum, nulla pars est civitatis, nec aliud genus quodcumque, quod non sit virtutis effector : patet hoc ex eo quod praemisimus. Felicitas enim necesse est, ut per virtutem fiat: felicem vero dicere civitatem debemus, non ad partem aliquam ejus respicientes, sed ad omnes cives. Manifestum igitur, quod horum esse possessiones oportet: si quidem necesse est esse, servos, aut barbaros, aut vernaculos.

g Reliquum autem ex dinumeratis, quod sacerdotum genus, manifestum autem et horum ordo. Neque enim agricolam, neque banausum sacerdotem constituendum : a civibus enim decet honorari Deos. Quoniam autem divisum est id quod civile in duas partes, hoc est, in id quod armorum, et quod in consiliativum, decet autem cultum exhibere diis, et requiem habere circa ipsos, eos qui propter tempus abdicati sunt, hos assignandum utique erit sanctificationibus.

h Sine quibus quidem igitur civitas non consistit, et quot partes civitatis, dictum est. Agricolas enim et artifices, et omne quod mercenarium, necessarium existere civitatibus, partes autem civitatis id quod armorum, et consiliativum, et separatum est utique unumquodque horum, hoc quidem semper, hoc autem secundum partem.

i Videtur autem non nunc neque re. center hoc esse notum iis qui de politia philosophizant, quod oportet divisam esse seorsum secundum genera civitatum, et quod bellicum alterum esse, et quod terrae cultivum. In aegypto enim habet hoc modo, adhuc autem et nunc quae circa Cretam : quod quidem igitur circa aegyptum, Sesostris, ut aiunt, ita lege statuit, Minos autem quae circa Cretam. Antiqua autem videtur esse et conviviorum institutio, quae quidem circa Cretam facta circa regimen Minois.

k Quae autem circa Italiam multo antiquiora iis. Aiunt enim historiae inhabitantium ibi Italum quemdam fuisse regem OEnotriae, a quo nomen transumentes italos, pro (Enotriis, vocatos esse, et oram hanc Europae Italiae nomen accepisse, quaecumque existit intra sinum Scyllcticum et Lameticurn, distant au-

agricolas esse, servos, vel barbaros, vel ministros.

Reliquum est ex his qui supra memorati sunt, genus esse sacerdotum, quorum institutio manifesta est. Neque enim agricola, neque artifex, neque vilium exercitiorum quisquam sacerdos est deputandus : honos enim diis est a civibus impendendus. Sed cum distincti sint cives in partes duas, hoc est, in eos qui arma tenent, et in eos qui consultant, et decens sit diis cultum exhibere, et requiem suscipere eos qui pro tempore in his laboraverunt, ac defessi sunt, his utique esset sacrorum cura demandanda.

Quae sint igitur, sine quibus civitas stare non potest, et quot sint civitatis partes, dictum sit. Agricolas enim et artifices, et omne ministerium civitatibus existere necessarium est: sed partes civitatis sunt, qui arma tenent, et qui. consultant, et separatum est unumquodque istorum, hoc quidem semper, hoc vero secundum partem.

Videtur autem non nunc, neque paulo ante, hoc notum fuisse his qui de Republica philosophantur, quod per genera sit civitas distinguenda. Et pugnatorum genus aliud esse, aliud agricolarum. Nam in aegypto usque ad hoc tempus in hunc modum se habet, et in Creta. In aegypto quidem. Sesostri legem ferente, et in Creta vero Minoe. Antiqua videtur esse etiam comessationum institutio, quod in Creta factum est Minoe regnante.

Sed multo prius hoc in Italia, quam in Creta constitutum fuit. Tradunt enim periti homines illorum fuisse Italum quemdam OEnotriae regem, a quo mutato nomine, pro OEnotriis Itali sunt vocitati, oramque illam maritimam Europae, quae est inter Scylleticum et Larneticum sinum, distant vero haec loca inter se me-

tem haec ab Invicem itinere mediae diei. Hunc itaque Italum dicunt OEnotrios pastores existentes fecisse agricolas, et leges ipsis alias posuisse, et convivia constituisse primo, propter quod et nunc ibidem observant convivia, et leges quasdam ordinatas ab illo. Apud. Tyrrheniam autem habitabant prius Opici dicti, et nunc vocati cognominatione Ausones. Quod autem ad lapygiam, et Ionium, Chaones vocatam Syrtim, erant autem et Chaones OEnotrii genere.

I Conviviorum quidem igitur institututio, hinc facta fuit prius, separatio autem quae secundum genus civilis multitudinis, ex aegypto. Multis enim excedit temporibus regimen Minois Sesostris.

m Fere quidem igitur et alia oportet putare inventa fuisse saepe in multo tempore, magis autem infinities (necessaria quidem enim opportunitatem ipsam verisimile est docere) quae autem ab bonam aptitudinem, et circumstantiam existentibus jam iis, rationabile accipere incrementum. Quare et circa politias oportet putare eodem modo habere.

n Quod autem omnia antiqua, signum quae circa aegyptum sunt, isti enim antiquissimi quidem videntur esse, leges autem sortiti fuerunt et ordines politicos. Propter quod oportet dictis quidem sufficienter uti, praetermissa autem tentare quaerere.

o Quod quidem igitur oportet regionem esse arma possidentium, et participantium politia, dictum est prius, et quod agricolas oportet esse alteros ab ipsis, et quantam et qualem oportet esse regio- ridiei iter, Italiae nomen primo coepisse. Hunc ergo Italum tradunt agriculturam (Enotrios docuisse, cum prius essent pastores vagi, ac palantes, illisque leges posuisse, et comessationes instituisse primum. Quapropter etiam nunc quidam illorum populorum comessationibus utuntur, et legibus quibusdam ab illo positis. Incolebant autem eam Italiae partem, quae ad Tyrrbeniam versa est, Opici, qui nunc Ausonii nominantur. Alteram vero partem, quae ad Iapygiam et Ionium pertinet, incolebant Chaones, Syrtim appellatam, et ipsi quoque ab (Enotriis orti.

Inventio igitur comessatiomim hinc primum exstitit. Divisio autem civitatis per genera apud aegyptum incepit. Sesostris enim multis temporibus ante fuit quam. Minos in Creta regnaret.

Et alia fere credendum est eodem modo inventa fuisse multoties in longo tempore, imo vero infinities (nam et quae necessaria sunt ad usum vitae, indigentiam ipsam docuisse rationabile est), et illis repertis additamenta postmodum facta fuisse ad expolitiorem vivendi formam. Quod eodem modo in constitutione Rerumpublicaruin. accidisse credendum est.

Esse vero cuncta vetusta, signum est, quod aegyptii, quorum antiquitas maxima putatur, leges habuerunt et civilem institutionem. Quapropter utendum est his quae sufficienter tradita sunt, et quae deficiunt, reperire conandum.

Quod igitur agri et possessiones eorum esse debent, qui arma tenent, quippe partes sunt civitatis, dictum est, et qua de causa cultores illarum alios esse oportet, et quanta et qualis debet esse regio.