ARTICULUS II. In quo Universi ordo consistat.
ARTICULUS III. De ordine impressionum meteoricarum.
QUAESTIO IV. Utrum caelum sit de nalura ignis ?
ARTICULUS II. Corpus quintum non est de natura ignis.
ARTICULUS IV. De causa finali variationis opinionum.
ARTICULUS I. Ignis est in concavo orbis Lunae.
QUAESTIO X. Utrum motus localis sit causativus caloris?
QUAESTIO XI. Utrum omne lumen sit causativum caloris?
ARTICULUS II. De aequalitate elementorum.
ARTICULUS I. Notanda de apparentiis.
ARTICULUS II. Causae apparentiarum.
QUAESTIO XVII. Ut rum stella comata sit de natura coeli?
ARTICULUS II. Ponuntur differentiae Cometarum.
ARTICULUS I. De modo generationis cometae.
QUAESTIO XX. Virum Galaxia sit de natura coeli ?
ARTICULUS I. Opiniones de Galaxia recitantur.
ARTICULUS II. De accidentibus pluviae.
ARTICULUS I. De pruina et modo generationis ejus.
ARTICULUS. I. De diversitate signorum in generali.
articulus ii. De signis apparentibus in caelo.
ARTICULUS III. De signis pluviae apparentibus in aere.
ARTICULUS I. Unde veniant fontes ?
ARTICULUS II. An fontes fiant ex aqua pluviali ?
ARTICULUS I. De generatione maris.
ARTICULUS II. An mare sit locus naturalis aquarum?
ARTICULUS III. Resolutio quaestion is.
ARTICULUS II. De causa fluxus et refluxus maris.
QUAESTIO III. Utrum mare debeat esse salsum?
ARTICULUS I. De causa materiali ventorum.
ARTICULUS III. De causa efficiente ventorum.
QUAESTIO V. Utrum Sol faciat cessare ventos ?
ARTICULUS I. Unde proveniant venti?
QUAESTIO VI. Utrum terraemotus sit possibilis ?
QUAESTIO IX. Utrum coruscatio sit possibilis ?
ARTICULUS III. De effectibus coruscationis.
ARTICULUS I. De causis refractionis visus.
ARTICULUS II. De accidentibus Halo.
Arguitur quod sic, quia caelum est de natura elementi; igitur caelum est de natura ignis. Consequentia tenet, quia magis videtur esse de natura ignis, quam alicujus aliorum elementorum. Antecedens probatur, quia id quod est grave, vel leve, est de natura inferiorum; sed caelum est grave, vel leve; igitur est de natura inferiorum. Major patet, quia gravitas, et levitas sunt qualitates secundae, praesupponentes actiones, sive consequentes actiones primarum qualitatum. Et minor apparet, quia corpus caeleste, vel aliqua ejus pars secundum lineam rectam quandoque est propinquior nobis, quandoque remotior. n. Secundo, aliqua pars caeli est de natura ignis; ergo totum caelum. Consequentia tenet, quia in corporibus simplicibus totum et pars sunt ejusdem naturae. Et antecedens probatur, quia Galaxia et stella comata sunt partes caeli, et maxime Galaxia, ut postea patebit, et illa sunt de natura ignis, ut patet primo hujus.
Tertio, illa corpora simplicia sunt ejusdem naturae, quorum idem est motus simplex secundum naturam; sed corporis caelestis, et ipsius ignis est idem motus simplex secundum naturam: ergo illa sunt ejusdem naturae. Major patet primo de Caelo, ubi dicitur quod unius corporis simplicis est solum unus motus simplex secundum naturam. Et minor apparet, nam tam caelum, quam ignis movetur circulariter.
Quarto, illae sunt ejusdem naturae, quae habent materiam consimilem; sed corpus caeleste, et ignis habent materiam consimilem: ergo, etc. Major patet, quia materia est natura: jam illa, quae sunt ejusdem materiae sunt ejusdem naturae. Et minor, quia in omnibus est materia ejusdem rationis, ut patet 1. Physicorum. Modo caelum habet materiam, cum sit corpus sensile, et omne tale habet materiam, ut dicit Commentator primo de Caelo.
Quinto, quia illa sunt ejusdem naturae, quibus insunt proprietates, et operationes consimiles, et accidentia consimilia: sed caelo et igni insunt hujusmodi, etc. Major patet, quia eaedem operationes, eaedem proprietates, et consimilia accidentia non possunt inesse nisi in illis, quae sunt ejusdem naturae. Et minor, quia proprietates, et operationes ignis sunt illuminare,
calefacere, et desiccare; et accidentia ejus sunt raritas, diaphaneitas, quae omnia insunt caelo; ergo, etc.
Sexto, arguitur per interpretationem hujus nominis, caelum. Nam caelum vocatur aether, modo aether interpretatur ardens, ut dicit Empedocles in 1. Physicorum, quod non esset, nisi caelum arderet, et esset ignis: ergo, etc.
Oppositum arguitur per Aristo telem in primo Physicorum cap. 3.
Ista fuerunt mota propter opinionem Empedoclis recitatam in textu, qui ponebat quod solus locus sursum repletur aere, et igne; aere usque ad certam distantiam, et igne demum sursum, et movebatur per aliquas rationes factas. Ista opinione dimissa, primo ostendentur quod praeter quatuor corpora simplicia, scilicet elementa, necesse est ponere corpus quintum. Et hoc per Aristotelem in libro de Caelo. Secundo, ostendetur quod illud corpus quintum non est de natura ignis.