ARTICULUS I.

Recitanlur varii modi ponendi stellam comatam esse de natura caeli.

Una opinio ponit stellam comatam esse conjunctionem duorum planetarum, vel unius planetae cum una stella fixa, ita quod illud aggregatum ex illis duobus apparet majus quam alterum illorum apparet, et disgregatio luminis illorum planetarum est coma, vel cauda.

Contra illud arguitur primo, quia sequitur, quod disparente stella comata apparent duae stellae ab invicem separatae; consequens est contra experientiam. Probatur consequentia, quia facta conjunctione duarum stellarum apparent illae duae stellae separatae. Secundo, quia multoties visae sunt conjunctiones, quando tamen non apparuit stella comata ita magna sicut illa, de qua loquitur Aristoteles in littera.

Tertio, quia aggregatum ex omnibus planetis non posset apparere ita magnum praeter Solem et Lunam.

Quarto, impossibile est aliquam conjunctionem per sex menses durare, tamen ut Seneca dicit in natu ralibus quaestionibus, aliquando stellae comatae apparuerunt per sex menses.

Secunda opinio erat, quod stella comata fuit aliquis planetarum, et coma ejus fieret ex attractione humorum ab istis inferioribus, ad quem refrangeretur lumen illius planetae, et ex hoc apparet coma, vel cauda.

Sed contra istud objicitur, quia quandoque visae sunt cometae omnibus quinque planetis simul visis supra horizontem.

Secundo, si sic, tum stella comata quandoque appareret sine coma, quod est contra experientiam.

Tertia via, quia stella comata esset quaedam stella de natura caeli, habens comam ex dispersione sui luminis, vel ex materia propria, quae quandoque apparet, et quandoque non, propter hoc quod in pluribus occultatur sub radiis Solis, et secundum istos notitia istius stellae, aut motusejus nondum pervenit ad nos. Hujus opinionis videtur esse Seneca in naturalibus quaestionibus.

Ista opinio improbabitur respondendo ad quaestionem.

Quarta opinio est, quod stella comata non sit naturaliter, sed Deus facit eam miraculose ad designandam mortem alicujus Principis, vel aliquam aliam mutationem, sicut apparet de stella comata, quae apparuit de morte Christi.

Sed contra; Omnis effectus productus miraculose a Deo producitur totus simul, et non pars post partem: sed stella comata successive producitur, et corrumpitur: igitur, etc.

Quinta opinio, quod stella comata sit de natura elementari, sed fit per hunc modum, quia ab istis inferioribus elevatur quidam vapor aqueus usque ad superiorem regionem aeris, supra quem vaporem inspissatum refranguntur radii Solis, etcum vapor ille non sit simpliciter densus, aliqualiter incorporat lumen Solis, et apparet lucidus, et ille vapor lucidus est stella comata. Sed contra hoc arguitur, quia stella comata quandoque apparet in umbra terrae, ergo non causatur ex refractione luminis Solis. Secundo, sequitur quod coma, vel cauda stellae comatae semper apparet ad oppositum Solis. Consequens est contra experientiam. Probatur consequentia, qui radii refracti in vapore refranguntur in oppositum Solis ad angulos aequales angulis incidentium radiorum.

Sexta opinioest, quod stella comata est quaedam stella caeli visa per exhalationem grossam interpositam visui nostro, et astro, ex qua interpositione stella illa apparet major; quemadmodum videmus quod Sol et Luna apparent majores in ortu, et occasu propter vapores interpositos.

Sed contra, tunc sequeretur quod nunquam stella comata appareret habitantibus in diversis climatibus. Consequens est contra experientiam. Probatur consequentia, quia eadem exhalatio non potest poni inter visus habitantium in diversis climatibus, et aliquod astrum.

Secundo sequeretur quod non semper stella comata appareret habere eumdem situm respectu caeli: consequenscontra experientiam, ut patet in prioribus. Probatur consequentia, quia exhalatio ista per modum astri, vel modum exhalationis supponeretur alteri stellae. Et hoc de primo.