ARTICULUS II.

Dubia circa praedicta.

Quantum ad secundum, dubitatur de causa diversitatis istorum colorum. Secundo dubitatur, quid est illud quod videtur in apparentia. Tertio dubitatur, utrum in qualibet. parte nubis natus sit apparere talis color, et quilibet illorum colorum, et si sic, dubitatur, quare repraesentantur seeundum ordinem visui determinatum.

Ad primum respondetur. Apparentia colorum Iridis non est aliud, quam lux, vel lumen apparens per hujusmodi diaphanum densum, et ideo radius luminis veniens a Sole, transiens per partem guttulae tenuiorem, facit apparere colorem magis clarum, scilicet puniceum; dein transiens per partem aliqualiter spissiorem facit apparere colorem viridem, et radius transiens per centrum guttulae, ubi gutta est spissior, facit apparere colorem alurgum, qui est rubeus obscurus, et sicut dicitur de una guttula, potest dici de qualibet.

Ad secundum dubium respondetur, sicut dictum erat alias, quod non est ibi aliquis color realiter existens, qui videbatur, sed lux Solis videtur ibi reflexe, et densitas sive spissitudo nubis, una cum lumine incorporato infra nubem, ita quod ista tria simul videntur, et per modum unius visibilis, quemadmodum dicebatur; et quando radius Solis transit per vitrum rubeum, si flectatur ad parietem, apparet rubedo in pariete, et illud quod videtur non est aliud quam lux Solis similiter reflexus, sed color parietis apparet directe. Ex quo patet quod in nube non est aliquis color realiter existens, sed per se lumen, quod diversimode apparet, propter diversitatem diaphani spissi, per quod videtur, vel a quo reflectitur.

Ad tertium dubium, dico quod in qualibet parte nubis nobis sensibili, natus est apparere quilibet color Iridis, quia sunt guttae seminatim sparsae, et lumen incidens, sicut in alia. Ex quo patet opinionem Alberti esse falsam, qui imaginatur nubem, ad quam fit reflexio Iridis, esse concavam, cujus una pars est magis rara, alia mediocris, et tertia densa, et tunc apparet color puniceus, ubi nubes est rarior, alurgus ubi est densior, et viridis ubi est mediocris, et istis imponebat nomina, et naturas elementorum.

De quarto, quare apparet secundum ordinem determinatum, est valde difficile dare causam, et tamen potest dici, quod unus illorum colorum natus est apparere secundum aliquem angulum, secundum quem alter non est natus apparere, et ideo unus apparet in uno situ determinato, et alter in alio, qui angulus causatur ex radio incidentiae a Sole ad nubem, et a nube reflexa ad nubem.

Quinto, potest dubitari quare potius ex transitu luminis per diaphanum spissum apparent illi colores magis quam alii?

Respondetur, quod est de natura luminis quod per transitum suum natum est causare illos colores magis, quam alios; et hoc forte, quia principaliores sunt inter omnes colores medios, qui colores medii nati sunt resultare ex commixtione luminis cum diaphano spisso.

Per hoc ad rationes. Ante oppositum nil probat, vel potius oppositum.

Ad primam, ad Aristotelem, fulgidum facit, i d est, facit apparere.

Ad aliam, ibi est aliquis color, dicitur quod si ibi est aliquis color, tamen est valde remissus, quia corpora diaphana, sicut aer, aqua, et crystallus, non sunt colorata, et si sunt colorata, hoc est valde remisso.

Sed contra, quia in nubibus apparet intensa nigredo. Dico, quod quamvis sic apparet, tamen ibi non est nigredo, et apparentia illa provenit ex defectu luminis, quod non sufficit penetrare, quemadmodum aqua profunda apparet nigra.

Ad tertiam, dicitur quod deceptio provenit, vel potest accidere bene de loco rei propter reflexionem, quia propter reflexionem res apparet alibi, quam sit, ut patet ex praecedentibus, et etiam ex spissitudine medii, quae est quaedam indispositio ad visum, et ideo ibi non sunt causae, propter quas accidit ibi deceptio.