ARTICULUS III.

An voluntas nostra subsit corporibus caelestibus, recipiendo impressiones ab eis?

Quantum ad tertium, sit prima conclusio, quod corpus caeleste non agit in voluntatem nostram aliquid mediate necessitate ad agendum sic ; quoniam voluntas per suam libertatem potest in oppositum illius actus privative, vel positive. Probatur, quia aliter sequeretur quod voluntas non esset libera, nec aliquid esset ei imputandum ad bonitatem vel malitiam, ad laudem vel vituperium. Consequens falsum, sed probatur consequentia, quia postquam incitaretur ad aliquem actum, in ejus oppositum non posset, scilicet nec eliciendo actum contrarium, nec omittendo.
Contra conclusionem arguitur, quia Astrologi judicant per corpora caelestia de his, quae fiunt in voluntate hominis, quod non esset, nisi corpora caelestia aliquid agerent in voluntatem, per quod voluntas incitaretur, quia dato quod non, tum judicium eorum esset falsum.
Propter illud ponitur secunda conclusio, quod corpora caelestia agunt quasdam inclinationes, sive impressiones, mediantibus quibus voluntas magis inclinatur ad illum actum, quam ad oppositum. Probatur ad experientiam, nam nulli naturaliter plus inclinantur ad unum actum, quam alii, ut tales inclinationes bene praesciunt Astrologi.

Secundo patet id per Theologos, qui ponunt quod postquam intellectus apprehendit per modum boni, et convenientis, naturaliter consequitur quaedam voluntas, et in ista non consistit peccatum, sed cum habita fuerit deliberatio, tunc in voluntate mala consistit malum.

Dico tamen quod tales inclinationes non incitant voluntatem; quinimo voluntas libere potest in oppositum illius, ad quod inclinatur, sed tamen cum majori difficultate.

Tunc ad rationes. Ad primam dico quod Aristoteles per continuum intellexit contiguum, ut dictum fuit in prima parte quaestionis.

Ad secundam, negatur antecedens, quia prima causa se sola non potest aliquem effectum immediate producere de novo.

Ad tertiam, concessum est, quod voluntas nostra non subest regimini corporis caelestis; verum est tamen quod corpus caeleste agit in voluntatem nostram quasdam inclinationes, mediantibus quibus voluntas facilitatur, vel difficultatur in operando.

Ad quartam, diro quod caelum cognoscit inquantum movetur ab Intelligentia cognoscente.

Ad quintam, sextam, et octavam, de errore, necessitate, ordine, dicitur quod non oportet ut sit tantus ordo, vel necessitas in istis impressionibus, quantus in corporibus caelestibus; propter hoc, quod non est in istis inferioribus, aliqua virtus libera, quae non regitur a corpore caelesti: et ista potest multos effectus impedire, qui secundum corpus caeleste venturi essent. Et ideo dicit Ptolemaeus in Centilogio suo, propositione 5. Sapiens astrolo gus multa mala prohibere potest, quae secundum stellas essent ventura. Et in propositione 8. dicit quod sapiens astrologus juvabit opus stellarum, quemadmodum seminator vires herbarum.

Ad aliam, sequitur quod finis, etc. concedo, quod finis alicujus secundaria intentione bene regitur secundum exigentiam istius, sed de fine primaria intentione non est verum, nam corpora caelestia non agunt primaria intentione propter ista inferiora.