QUAESTIO XIII.

Ulrum qualuor elementa sint proporlionalia conlinue ?

Arguitur quod non; quia vel erunt continue proportionalia proportione aequalitatis, vel proportione inaequalitatis; non proportione aequalitatis, quia cum ignis sit magis activus aliis elementis, et sit per se aequalis illis, sequitur quod omnia elementa alia corrumperet; nec proportione inaequalitatis, quia tunc maximus terminus excederet elementa omnia alia, et per consequens ipsa corrumperet. Confirmatur, quia sicut est in mundo inferiori, quod nullum mixtum potest perpetuari, nisi in ipso elementa reducerentur ad temperamentum, ita est in mundo majori, quod non potest durari, nisi quatuor elementa sint ad invicem adaequata; igitur quatuor elementa non sunt proportionalia proportione inaequalitatis, sed potius proportione aequalitatis.

Secundo, si elementa secundo, modo, sequitur quod ignis esset maximum omnium elementorum. Consequens est falsum, quia magnitudo aliorum elementorum debet proportionari activitati ignis.

Et tenet consequentia, quia in tali continua proportione est ignis primus, maximus.

Tertio, sequeretur quod aqua esset minus elementum, quam sit terra. Consequens falsum, quia aqua habet majorem spissitudinem, quam sit spissitudo terrae, et locum elevatiorem versus caelum, et per consequens debet esse majoris quantitatis. Et patet consequentia, quia tota aqua continetur in concavitatibus terrae.

Quarto, elementa non sunt continue proportionabilia in qualitatibus primis: igitur nec in magnitudine, nec in aliquibus aliis. Consequentia tenet, quia secundum proportionem qualitatum primarum sunt proportiones magnitudinum formarum substantialium, et aliorum accidentium. Ef antecedens apparet, quia nulla est qualitas prima communis quaeuor elementis, in qua elementa possunt continue proportionari. Nam non est verum quod sicut se habet ignis ad aerem in calore, ita aer ad aquam, et aqua ad terram, quia aqua et terra non sunt calida.

Quinto, sphaerae caelestes non sunt continue proportionabiles; igitur nec quatuor elementa. Consequentia tenet per Aristotelem in isto primo, ubi dicit quod major est ordo in corporibus caelestibus, quam in istis inferioribus. Et antecedens apparet, nam octava sphaera in multo majori proportione excedit sphaeram sibi immediatam, quam aliqua sphaera inferior excedit reliquam.

Sexto, quatuor elementa non sunt continue proportionabilia corpori coelesti; igitur nec etiam inter se invicem. Consequentia tenet, quia sicut quatuor elementa inter se ordinantur secundum situm, ita cum eis ordinatur corpus coeleste. Et antecedens apparet per Aristotelem in imo primo, ubi vult quod quodlibet elementorum sit valde modicae quantitatis in comparatione ad coelum.

Septimo, quia mixta ex elementis non sunt continue proportionabilia; igitur nec ipsa elementa. Tenet consequentia, nam cum mixta componantur ex elementis, qualiter se habent elementa, debent se habere mixta composita ex eis.

Oppositum arguitur per Aristotelem in isto primo, ubi dicit: Si enim et distantiae plenoe igne, et corpora conslant ex igne, olim annihilatum esset utique unumquodque aliorum; i taque vi detur arguere quod non, nisi elementa essent continue proportionabilia, quia elementum excedens omnia alia corrumperet.

In ista quaestione sunt quatuor videnda: Primo, quaedam distinctiones generales pertinentes ad propositum. Secundo de aequalitate elementorum. Tertio de proportionalitate. Quarto, dato quod elementa essent inaequalia, qualiter possunt conservari, ne unum corrumpatur.