QUAESTIO IX.

Utrum media regio aeris sit semper frigida ?

Arguitur quod non, quia si sic, sequeretur quod media regio aeris cito descenderet, propter frigiditatem, ad terram. Probatur consequentia, quia media regio aeris cum semper sit frigida, semper gravescit, et condensatur, et per consequens debet descendere.

Secundo, sequitur quod media regio aeris statim deberet converti in aquam. Consequens falsum, quia tunc non esset media regio aeris amplius, et per consequens non semper esset frigida. Probatur consequentia, quia ex aere per infrigidationem generatur aqua, remanente humiditate.

Tertio, vel media regio aeris semper est frigida ex sua propria natura, vel ex natura loci. Non de sua propria natura, quia omnis aer est naturaliter calidus, et humidus, ut patet praecedente quaestione. Nec ex natura loci, quia elementa, quanto sunt remotiora a nobis versus sursum, sunt calidiora, cum sint propinqua causis calefactivis.

Quarto, quia vel media regio aeris semper est frigida naturaliter; et hoc non, quia aer determinat sibi naturaliter qualitatem oppositam; vel violenter, et hoc non, quia nullum violentum est perpetuum, et tamen perpetuo est media regio aeris frigida.

Quinto, quia vel ista frigiditas provenit a natura intrinseca aeris, vel ab aliquo alio agente; non ex natura, quia aer est naturaliter calidus, ut dictum est; nec ex natura alterius agentis, quia vel hoc esset ex parte elementorum frigidorum, vel ex parte corporis caelestis. Non primo modo, quia cum ista elementa, etiam quodcumque aliud agens, prius agant in partem passi propinquiorem iis, quam in partem remotiorem, sequitur quod prius frigeflet ab iis inferior regio aeris, quam media, quod est falsum per experientiam: nec ex parte corporis caelestis, nam corpus caeleste agit in ista inferiora, per motum, et lumen; modo motus est calefactitius, ut patet 1. hujus. Similiter omne lumen est calefactitium, si sit corporis caelestis; quod probatur primo, quia lumen Solis est calefactitium; igitur quodlibet aliud lumen caeli. Tenet consequentia, quia inter astra caeli solus Sol habet lumen de natura propria, ita quod omnes aliae stellae recipiunt ab ipso lumen ad modum, quo speculum objectum candelae recipit lumen ab illa candela, ut patet in libro de proprietatibus elementorum. Secundo probatur illud, quia si aliquod lumen caeli non esset calefactitium, maxime esset lumen Lunae, eo quod Luna ponitur esse magis frigida; sed hoc non, quia dicit Aristoteles lib. de historiis animalium, quod noctes in plenilunio caeteris paribus sunt calidiores, quam in conjunctione, vel quadraturis, quod non esset, nisi lumen Lunae calefaceret: ergo, etc.

Sexto, unumquodque elementum potius in medio habet dispositiones suas naturales, quam in aliqua alia parte ejus; ergo, etc. Antecedens apparet, quia mediuslocus sphaerae alicujus elementi est magis remotus ab elementis contrariis, a quibus illud elementum possit corrumpi. Et consequentia tenet, ex quo ista regio stat in medio aeris: ergo, etc.

Septimo, ista pars aeris, quae est magis propinqua causis caliditatis, et remotior a causis frigiditatis, potius est calida, quam frigida; modo media regio aeris sic se habet: ergo, etc. Major patet, quia propinquitas, vel remotio passi ab agente confert ad intentionem qualitatis introducendae. Et minor apparet, quia media regio aeris est propinquior sphaerae ignis, et corpori coelesti, et remotior a terra, et ab aqua, quam sit inferior regio aeris; ergo ipsa est calidior inferiori regione.

Octavo, quia alia elementa non habent difformitatem in partibus suis, quantum ad quantitates: ergo nec etiam aer. Consequentia tenet, quia non videtur minor ratio de aere quam de aliis elementis.

Nono, sequeretur quod in media regione non possent fieri impressiones ignitae. Consequens falsum; nam ibi sunt tonitrua, fulgura, et coruscationes, ut patet per Aristotelem. Tenet consequentia, quia exhalationes illae statim congelarentur a frigiditate mediae regionis, et prohiberetur eorum inflammatio; ideo media regio aeris non semper est calida: ergo nec frigida.

Oppositum arguitur per expositores in isto primo.

In ista quaestione tria sunt videnda. Primo de distinctione regionum aeris secundum situm, qualitatem, et figuram. Secundo de frigiditate mediae regionis, et de causis ipsius, agente et finali. Tertio, movebuntur dubia contra dicta.