ARTICULUS II.

Cometarum significationes, et causae signatorum.

Quantum ad secundum nota, quod novem, vel decem sunt effectus, quos universaliter signat omnis cometa. Primo signat ventos, ita quod annus quo apparet cometa erit ventosus, maxime in patria in qua apparet. Secundo signat caliditatem, et siccitatem. Tertio terraemotum. Quarto sterilitatem fructuum, et terra nascentium. Quinto inundationes aquarum. Sexto mortalitates, et epidemias omnium viventium in aere. Septimo, contentiones, rixas et bella. Octavo mortem Principum. Nono mutationes regionum. Et decimo, variationes legum, et sectarum, ex quibus apparet quod universaliter omnis cometa signat malum; et quod cometa signet ista, probatur per observationes, nam ista experti sunt omnes praedecessores nostri, et observaverunt in libris.

Tunc de causis istorum signatorum.

Una causa primi est, quare scilicet signat ventos, quia cometa generatur ex exhalatione calida et sicca, unctuosa et tenaci, ideo tempore, quo apparet cometa, multae exhalationes elevantur a terra, quarum tenaces, unctuosae, et fortiores eleventur superius, et cedunt in materiam cometae, sed debiliores, et minus unctuosae, cedunt in materiam ventorum.

Causa igitur secundi est, quia cum cometa fiat per elevationem exhalationis calidae et siccae, non potest generari, nisi tempore calido existente, et sicco; tum propter commixtionem exhalationis cum aere, tum propter caliditatem, quae provenit ex parte temporis.

Causa tertii est, quia terraemotus causantur propter exhalationem calidam, et siccam, inclusam in concavitatibus terrae, quae proter contrarietatem, quam habet cum frigiditate terra, intenditur et fortificatur, et concutit latera terrae concavitatum, petendo exi tum, et tunc ex exitu ejus causatur terraemotus: modo tempore apparitionis cometae oportet multas exhalationes elevari, tam intra terram quam extra.

Sed contra objicitur, quia stella comata signat ventos: igitur non signat terraemotum. Consequentia tenet per Aristotelem in isto primo, ubi dicit quod tranquillitas est signum terraemotus. Antecedens apparet per primum signatum cometae.

Ad hoc respondetur quod stella comata signat ventos, et terraemotum disjunctive, sic scilicet, quod tempore apparitionis cometae, vel debent fieri venti, vel terraemotus, ita scilicet quod si tempore apparitionis non sunt venti, signum est quod exhalatio, quae est materia venti, sit inclusa in terra, et timendum est de terraemotu in locis dispositis; sed si exhalatio habeat liberum exitum a terra, tunc fiunt venti, et non terraemotus.

Causa quarti est, quia tempore apparitionis cometae aer est valde calidus, et siccus, ut dicit secundum signum, ideo tunc aer ponitur extra naturales dispositiones continentes vitam, nam omnis vita consistit in calido et humido, ut pa tet in lib. de Morte et Vita.

Alia causa est, quia aer propter commixtionem exhalationis cum ipso est valde calidus et siccus, et ideo adurit plantas, et terra nascentia, cum fuerint recentia.

Contra quintum signum objicitur, quia cometa signat diminutiones fontium et fluminum, cum fuerit signum caliditatis et siccitatis; igitur. Consequentia tenet per Ptolemaeum, et alios Astrologos.

Ad istud dico quod stella comata de per se non signat inundationes aquarum, sed per accidens, et consequenter ad terraemotum. Nam stella comata signat motum terrae, ut dictum est; modo ad motum terrae consequitur inundatio aquae.

Causa sexti est, quia stella comata notat siccitates et caliditates, ut dictum est, ideo tempore, quo cometae apparent, aer mutatur de suis naturalibus dispositionibus in alias dispositiones, scilicet in caliditatem et siccitatem: modo ex tali mutatione aeris causantur mortalitates et epidemiae. Alia causa est, quia tempore, quo fiunt cometae, multa exhalatio, tenax et unctuosa, et quodammodo venenosa admiscetur aeri, quem aerem viventia super terram inspirant; modo dicit Albertus de sensu et sensato, quod citius homo ex aere infecto inspirato moritur, quam ex veneno comesto; cujus causa est, quia aer infectus, et venenatus, inspiratus a vivente immediate vadit ad cor ejus, et laeso corde moritur animal, sed venenum non pertingit ad cor, nisi per transmutationes intermedias, nam primo reponitur in stomacho, et digeritur, vel quodammodo commovetur a calore stomachi, priusquam perveniat ad cor.

Causa septimi est, quia propter caliditatem, et siccitatem temporis, quo apparent cometae incitatur et augetur cholera in hominibus; modo cholera est maxima causa rixationis, et irae, et ideo dicit Ptolemaeus in Quadripartito, quod cometa mutat homines ad omnes res, quae sunt facilis motus. Quod autem tempore cometae cholera augetur, patet ex signo, quia isto tempore homines plus patiuntur febres acutas, quam quocumque alio tempore.

Causa octavi, quia stella comata signat universaliter mortalitates,

et epidemica omnium viventium super terram, ut dictum fuit, etquia Rex est quoddam vivens, signat igitur mortem Regis, et Principis, sed quod mors Principis magis notatur quam aliorum, ideo potius dicitur signare mortem Principis quam aliorum alterius. Alia causa est, quia dictum est quod stella comata signat contentiones, et rixas, et bella; modo Principes solent plus incitari aliis hominibus, ideo quamvis in bello plures alii moriantur, magis tamen notatur mors Principis. Tertia causa est, quia Principes magis delicate nutriuntur aliis, ideo sunt subtiliores, quia magis delicati facilius susceptibiles novae alterationis, et cum stella comata signet pestilentias, et permutationes aeris, ideo ab hujusmodi pestilentiis facilius patiuntur aliis hominibus.

Causa noni, quia permutationes regnorum consequuntur ad bella, et mortalitates hominum; modo stella comata signat bella, et mortalitates; igitur, etc.

Causa decimi est, quia per stellam comatam quodammodo mutantur homines ratione caloris ad aliter credendum, vel aliter opinandum. Ista igitur sunt illa, quae universaliter signat omnis stella comata. Sed de signis spiritualibus ipsarum non pertinet ad istam scientiam, sed ad Astrologum judicialem. Haec de secundo.

Ad rationes. Ad primam, negatur consequentia. Primo, quia mors pauperum non notatur sicut mors Principum. Secundo, quia pauperes non ita delicate nutriuntur sicut Principes. Tertio, quia praeter influentias generales, quas habet stella in pauperes et Principes generaliter, habet alias speciales ad Principes. Ad secundam. Aliae impressiones ignitae, etc. negatur antecedens, imo aliae impressiones ignitae, si sint magnae, frequenter signant siccitates, ventos, et mortes: et si sint parvae, sunt quodammodo dispositiones.

Ad tertiam, Cometa signat ventos, etc. negatur consequentia, nec oportet quod unius signi sit unum solum signatum, sicut verbi gratia, conceptus communis huic termino Animal est unum signum, et tamen sibi correspondent plura signata.

Ad quartam, de Galaxia, negatur consequentia, quia Galaxia est de natura caeli et non de natura elementari.

Ad quintam, Vel sicut causa, etc. dico quod sicut causa, et sicut signum. Primo sicut causa, quia cometa est causa multarum siccitatum, et aliarum qualitatum, quae inficiunt aerem, et aer infectus est causa illorum quae sunt dicta prius. Similiter sicut signum, quia stella comata est effectus immediate consequens causas illorum signatorum, quae dicta sunt, ideo signat istos effectus tanquam signum.

Ad sextam dico, quod sive cometa fiat a stellis benevolis, sive malevolis, semper signat malum, eo quod non potest fieri sine calefactione, et exsiccatione aeris, et elementorum hic inferius, ad quam calefactionem, et exsiccationem sequuntur effectus prius nominati.