ARTICULUS I.

An possit fieri putrefactio ?

Quantum ad primum, tractandae sunt aliae quaestiones hic divisae, scilicet, utrum sint quatuor qualitates primae? et utrum ad istas qualitates primas aliae qualitates reducantur ? et ulrum duae sint activae, et aliae solum passivae; de illis communiter dicitur circa librum de generatione antecedente istum. Ideo ad majorem intelligentiam hujus libri supponitur, sicut supponit Aristoteles ex aliis, et breviter tractat hic recipiendo insistere, et loquor de stylo probabili, non tamen forti sicut in tertio, quia haec sunt probabilia, non demonstrabilia, nisi demonstrationibus naturalibus minus certis, et quasi conjecturando causas ex effectibus, sicut dictum fuit in quaestione prima hujus, qualem certitudinem haec scientia haberet.

Quantum ad primum reputo titulum quaestionis satis esse expositum in exponendo quaestionem, quia cum quaeritur utrum putrefactio sit possibilis, est tantum, quantum, utrum possibile sit fieri putrefactionem, vel esse, vel aliquod putrefieri, vel putrescere, ita quod possibilis sit motus, quasi rerum similitudine ad motum putrefactionis dantis e contrario.

Ad videndum igitur utrum sit possibile fieri putrefactionem, oportet videre si causae ejus sint possibiles esse. Unde Aristoteles imaginatus est aliqualiter remotas causas esse elementa quatuor, et caelum, etpostea magispropinquas quatuor qualitates primas, sumendo numerum specierum non aequivalentiam in significando; et istarum ultimarum duas imaginatur activas putrefactionis, et duas passivas, id est, quod duae, scilicet caliditas et frigiditas, agant putrefactionem, et hoc simul, vel divisim; et aliae duae sunt tanquam dispositiones, quas requirit materia, scilicet humiditas et siccitas, vel simul, vel divisim ad hoc quod possint pati putrefactionem, licet tamen in se qualitates activae istae, scilicet humiditas et siccitas, cum substantia principaliter passa sit putrefactionem, vel alias operationes quaslibet, de quibus in hoc quarto dicit, ad quas sint ista disposita; quia caelum non habens istas, nec aliquam istarum, non potest pati putrefactionem, nec ignis habens solum siccitatem sine humiditate, ut dicitur in littera.

Juxta quod notandum est, ut opinor cum aliis, quod nec solum humidum manens cum pauca humiditate sine aliqua mixtione possit putrefieri, ideo nec aqua, nec terra, nec aer, nisi secundum partes miscerentur cum siccitatibus, vel humiditatibus, possent putrefieri plus quam ignis. Et sic loquitur Aristoteles de praemissis, quod sic possunt loqui de aliis, un de dicit in littera, Quinimo logicaliter dicitur esse putrefactionem in iis, quae secundum partem corrumpuntur cum separentur a natura, propter quod putrescunt omnia excepto igne. Unde loqui tur ibi de omnibus materiebus secundum partem in corporibus, et mixtis, et non manentibus in summa simplicitate. Unde apparet propinquissimam, vel proximam causam materialem putrefactionis esse quamdam materiam permixtim habentem humiditatem cum siccitate, et hoc in aliqua proportione Geometrica determinata a natura, ut dicit quidam antiquus Expositor, Henricus nomine, in quaestionibus istius. Et similiter oportet imaginari unam proportionem qualitatum aliarum primarum activarum, vel alterius saltem ad subjectum, sic mixtim habens istas dispositiones; et illis sic existentibus proportionatis debite, fiet putrefactio, non alias; et ista demonstrative probari difficillimum est, sed sustineri potest contra arguentes secundum modum inferius dicendum in secunda parte quaestionis. Et quod haec possibilia sint fieri patet, quia non implicat contradictionem, nec repugnat principiis naturalibus, sed quod videbitur in solvendo opposita, et isto modo expresse loquitur Aristoteles, licet non demonstravit in 2. de Generatione, de proportione qualitatum, et analogia non indivisibili existente, sed in latitudine quadam.

Istis praemissis, potest esse conclusio responsalis ad quaesitum, haec: quod putrefactio est possibilis, vel possibile fieri, vel esse putrefactionem, quia omnes causae ejus propinquae, et remotae sunt possibiles fieri, vel esse: igitur et effectus, quiest putrefactio. Consequentia patet ex deditione causae. Antecedens patet ex dictis. Ex quo patet quod possibile est quod putrefactio sit de facto, et fuit, quia possibile est ejus causam esse, et fuisse de facto; igitur et effectum, etc.