ARTICULUS II. In quo Universi ordo consistat.
ARTICULUS III. De ordine impressionum meteoricarum.
QUAESTIO IV. Utrum caelum sit de nalura ignis ?
ARTICULUS II. Corpus quintum non est de natura ignis.
ARTICULUS IV. De causa finali variationis opinionum.
ARTICULUS I. Ignis est in concavo orbis Lunae.
QUAESTIO X. Utrum motus localis sit causativus caloris?
QUAESTIO XI. Utrum omne lumen sit causativum caloris?
ARTICULUS II. De aequalitate elementorum.
ARTICULUS I. Notanda de apparentiis.
ARTICULUS II. Causae apparentiarum.
QUAESTIO XVII. Ut rum stella comata sit de natura coeli?
ARTICULUS II. Ponuntur differentiae Cometarum.
ARTICULUS I. De modo generationis cometae.
QUAESTIO XX. Virum Galaxia sit de natura coeli ?
ARTICULUS I. Opiniones de Galaxia recitantur.
ARTICULUS II. De accidentibus pluviae.
ARTICULUS I. De pruina et modo generationis ejus.
ARTICULUS. I. De diversitate signorum in generali.
articulus ii. De signis apparentibus in caelo.
ARTICULUS III. De signis pluviae apparentibus in aere.
ARTICULUS I. Unde veniant fontes ?
ARTICULUS II. An fontes fiant ex aqua pluviali ?
ARTICULUS I. De generatione maris.
ARTICULUS II. An mare sit locus naturalis aquarum?
ARTICULUS III. Resolutio quaestion is.
ARTICULUS II. De causa fluxus et refluxus maris.
QUAESTIO III. Utrum mare debeat esse salsum?
ARTICULUS I. De causa materiali ventorum.
ARTICULUS III. De causa efficiente ventorum.
QUAESTIO V. Utrum Sol faciat cessare ventos ?
ARTICULUS I. Unde proveniant venti?
QUAESTIO VI. Utrum terraemotus sit possibilis ?
QUAESTIO IX. Utrum coruscatio sit possibilis ?
ARTICULUS III. De effectibus coruscationis.
ARTICULUS I. De causis refractionis visus.
ARTICULUS II. De accidentibus Halo.
Opiniones de modo quo generatur calor ex motu corporis.
Quantum ad primum, erat opinio B. Thomae, quod motus calefacit pro tanto, quod primum in unoquoque genere est causa omnium aliorum, quae sunt in eodem genere; modo motus localis est primus motuum, ideo est causa calefactionis, maxime cum calefactio sit nobilissima mutatio praeter motum localem, ideo ipsum immediate consequitur.
Contra hoc objicitur primo, quia motus localis violentus bene est causa caloris, et tamen impossibile est quod aliquis motus violentus sit primus motuum, imo proprie motus localis caeli. Secundo, sequitur quod motus localis esset ita bene causa frigiditatis, albedinis,
et cujuscumque alterius qualitatis. Consequens falsum, ut patet per experientiam. Probatur consequentia, cum frigefactio, et albefactio sint de genere mutationis.
Secunda opinio est Commentatoris, qui dicit quod motus est perfectio corporum calidorum, et jam istam perfectionem, quae est motus, consequitur perfectio, quae est caliditas. Sed ista opinio nullam , vel saltem paucam, habet experientiam.
Tertia opinio est Petri de Alvernia, qui ponit quod motus est causa caloris altero duorum modorum, scilicet, vel quia plures partes corporis calefacti tanguntur per motum, et saepius, vel quia per motum partes corporis calefacti uniuntur, ex qua unione si in ipso sit aliqua virtus calefactiva, illa fortificatur et intenditur.
Contra hoc arguitur, quia si ex hoc, quod partes mobilis saepius tangerentur, ipsum calefieret, sequeretur quod tale corpus potius deberet calefieri, si ipsum tangeret corpus quiescens, quam corpus motum. Consequens falsum, ut patet per experientiam. Et consequentia probatur, quia unum corpus non potest saepius tangere aliud, quam continue; modo corpus quiescens continue tangit illud, super quod quiescit; igitur, etc.
Secundo, si talis calor causaretur per motum, eo quod corpus illud condensaretur, sequitur quod nunquam fieret calefactio eo quod partes corporis calefacti condensarentur. Consequens falsum, quia multoties partes rarefiunt, et corrumpuntur, ut patet per experientiam.
Quarta opinio est, quod calor causatur per motum propter oppositas inclinationes motus. Sed id non videtur, quia tunc sequeretur quod grave simplex non posset calefieri. Consequens falsum. Probatur consequentia, quia grave simplex non habet hujusmodi oppositas inclinationes. Et hoc de primo.