ARTICULUS II. In quo Universi ordo consistat.
ARTICULUS III. De ordine impressionum meteoricarum.
QUAESTIO IV. Utrum caelum sit de nalura ignis ?
ARTICULUS II. Corpus quintum non est de natura ignis.
ARTICULUS IV. De causa finali variationis opinionum.
ARTICULUS I. Ignis est in concavo orbis Lunae.
QUAESTIO X. Utrum motus localis sit causativus caloris?
QUAESTIO XI. Utrum omne lumen sit causativum caloris?
ARTICULUS II. De aequalitate elementorum.
ARTICULUS I. Notanda de apparentiis.
ARTICULUS II. Causae apparentiarum.
QUAESTIO XVII. Ut rum stella comata sit de natura coeli?
ARTICULUS II. Ponuntur differentiae Cometarum.
ARTICULUS I. De modo generationis cometae.
QUAESTIO XX. Virum Galaxia sit de natura coeli ?
ARTICULUS I. Opiniones de Galaxia recitantur.
ARTICULUS II. De accidentibus pluviae.
ARTICULUS I. De pruina et modo generationis ejus.
ARTICULUS. I. De diversitate signorum in generali.
articulus ii. De signis apparentibus in caelo.
ARTICULUS III. De signis pluviae apparentibus in aere.
ARTICULUS I. Unde veniant fontes ?
ARTICULUS II. An fontes fiant ex aqua pluviali ?
ARTICULUS I. De generatione maris.
ARTICULUS II. An mare sit locus naturalis aquarum?
ARTICULUS III. Resolutio quaestion is.
ARTICULUS II. De causa fluxus et refluxus maris.
QUAESTIO III. Utrum mare debeat esse salsum?
ARTICULUS I. De causa materiali ventorum.
ARTICULUS III. De causa efficiente ventorum.
QUAESTIO V. Utrum Sol faciat cessare ventos ?
ARTICULUS I. Unde proveniant venti?
QUAESTIO VI. Utrum terraemotus sit possibilis ?
QUAESTIO IX. Utrum coruscatio sit possibilis ?
ARTICULUS III. De effectibus coruscationis.
ARTICULUS I. De causis refractionis visus.
ARTICULUS II. De accidentibus Halo.
Quae opiniones sint variabiles, ei circa quas scientias sil hujusmodi variatio opinionum.
Quantum ad primum, sciendum est, quod sunt quaedam veritates necessario venientes, sicut prima principia, et multa principia naturalia, et moralia, sicut quod ignis naturaliter calefacit stupam. In moralibus, quod pater est honorandus. Quales veritates sunt conclusiones meteoricae praesuppositis principiis, et circa tales veritates non accidit variatio in opinionem contrariam, quamvis bene in ignorantiam.
Aliae sunt veritates, de quibus neutro modo opinamur, scilicet ad cujus neutram partem contradictionis potest adduci aliqua probatio, cum altera pars sit vera, et necessaria, sicut in his, stellae sunt pares, stellae sunt impares, et circa tales non accidit variatio opinionum.
Aliae sunt, quarum utraque pars est aliqualiter probabilis, vel una modicum magis quam alia, sicut, numquid anima sit aeterna, vel utrum qualitas symbola maneat eadem in generato et corrupto? Et circa tales veritates solum accidit variatio opinionum in opiniones contrarias, non propter mutationem ex parte rei, quia illa eodem modo se habet, sed solummodo propter mutationem in hominibus, et rationibus, secundum quas homo ducitur ad assentiendum uni parti, vel alteri.
Aliae sunt veritates, circa quas contingit variatio opinionum propter mutationem ex parte rei, verbi gratia, secundum diversitates temporum competunt diversa cibaria, diversus modus aedificandi, fingendi, armandi: et quia in omnibus actibus humanis accidit talis variatio, et in talibus est principaliter mutatio rerum, et consequenter mutatio opinionum. Ex istis apparet, quae sit materia, secundum quam est hujusmodi variatio. Nam non solum fit variatio opinionum circa scientias speculativas, imo et circa practicas, scilicet leges, et politias, et maxime circa artes mechanicas, ut patet per experientiam.
Secundo sciendum est, quod quandoque opinio mutatur in opinionem contrariam, et quandoque in notitiam, et quandoque in ignorantiam; et hoc vel apud omnes homines mundi, vel apud omnes unius regionis, vel apud multos, vel paucos.
Tertio est sciendum, quod quaedam sunt veritates, circa quas solum possunt teneri duae viae, sicut de perpetuitate animae.
Aliae sunt veritates, circa quas contingit habere plures opiniones, tamen finitas, sicut patet de quaestionibus multis Philosophiae naturalis. Patet igitur, quare diversimode fiunt mutationes opinionum, et circa quam materiam. Et hoc de primo.