ARTICULUS II.

De motu Cometae.

Quantum ad secundum de motu stellae comatae, imaginantur aliqui quod stella comata non mutat locum, sed imaginantur quod exhalatio elevata superius disponatur continue ab Oriente in Occidentem ad modum lineae gyrativae, quia linea cum fuerit flammata in uno extremo, vadit continue inflammando, donec tota illa linea sit consumpta, tunc cessat apparere cometa. Et sic patet quod stella comata continue movetur, quamvis videatur oppositum, propter continuam inflammationem novae materiae.

Sed contra istud objicitur, primo, quia non videtur quomodo materia potest sic disponi in circuitu.

Secundo, quia non apparet possibile quod tanta materia possit esse continue uniformis, cum stella comata appareat ejusdem magnitudinis donec incipiat disparere.

Tertio, si sic, tunc longa portio unius lineae incenderetur, quod est contra experientiam.

Quarto, quia perfecta una circulatione, per inflammationem tota materia debet esse consumpta.

Jam de motu ipsius, sciendum est primo, quod triplex est motus, quidam naturalis, qui fit per inclinationem mobilis, et motus gravis deorsum, alter violentus. Sed tertius est praeter naturam, ut motus ignis in concavo orbis Lunae, scilicet, qui nec est per inclinationem mobilis, nec contra ejus inclinationem,

Secundo est sciendum, quod quandoque motibus diversis visa est stella comata moveri motu diurno, ab Oriente in Occidentem, et ille motus est ad motum sui continentis, scilicet ad motum superioris regionis aeris, quae trahitur motu diurno circa terram ab ipso caelo; modo certum est quod iste motus stellae comatae, nec est naturalis, nec violentus, sed praeter naturam.

Secundo, apparet stella comata moveri ascendendo, et hoc potest provenire altero quatuor modorum. Uno modo, quia stella comata trahitur, et tunc apparet elevari a nobis. Alio modo, quia materia stellae comatae levefit per caliditatem, vel in rei veritate secundum inclinationem sui ascendit sursum, et isto modo motus ejus est naturalis.

Tertio, quia stella, a qua materia comata elevatur, fortificatur per aliquam constellationem, ideo sufficit materia altius ascendere. Quarto, quia ista stella per quam elevatur materia cometae altius ascendit in suo Epicyclo, ideo directius aspicitatem riam elevatam, et fortius potest ipsam attrahere.

Quinto apparet moveri praecipitando motum diurnum, scilicet velocius movendo, quam moveatur stella motu diurno, et aliquando tardius. Et hoc potest provenire propter fluxibilitatem aeris continentis, qui praecipitat motum diurnum. Alio modo potest esse, quia forte aliqua stella existens in medio caeli, trahit istam materiam, et postea forte versus Occasum provenit alia constellatio, quae fortius sufficit attrahere, et tunc cometa velocius movetur ad Occasum.

Sexto apparet moveri de Septentrione in Austrum, et e contra quandoque, et hoc fit per istum modum, quia materia cometae attracta est per aliquam stellam existentem in Septentrione, et postea in Austro supervenit constellatio fortior, et tunc cometa per fortitudinem tractus divertit se a Septentrione ad Austrum.

Septimo apparet cometa moveri deorsum, et hoc est, vel quia materia augmentabatur, vel quia descendit propter gravitatem, vel quia defuit virtus attractiva.

Ex isto apparet quae sit stella comata, quomodo generetur, etqui sit motus, et postea dicetur de ejus significatione.

Rationes sunt solutae per dicta; et sic finis quaestionis.