ARTICULUS II. In quo Universi ordo consistat.
ARTICULUS III. De ordine impressionum meteoricarum.
QUAESTIO IV. Utrum caelum sit de nalura ignis ?
ARTICULUS II. Corpus quintum non est de natura ignis.
ARTICULUS IV. De causa finali variationis opinionum.
ARTICULUS I. Ignis est in concavo orbis Lunae.
QUAESTIO X. Utrum motus localis sit causativus caloris?
QUAESTIO XI. Utrum omne lumen sit causativum caloris?
ARTICULUS II. De aequalitate elementorum.
ARTICULUS I. Notanda de apparentiis.
ARTICULUS II. Causae apparentiarum.
QUAESTIO XVII. Ut rum stella comata sit de natura coeli?
ARTICULUS II. Ponuntur differentiae Cometarum.
ARTICULUS I. De modo generationis cometae.
QUAESTIO XX. Virum Galaxia sit de natura coeli ?
ARTICULUS I. Opiniones de Galaxia recitantur.
ARTICULUS II. De accidentibus pluviae.
ARTICULUS I. De pruina et modo generationis ejus.
ARTICULUS. I. De diversitate signorum in generali.
articulus ii. De signis apparentibus in caelo.
ARTICULUS III. De signis pluviae apparentibus in aere.
ARTICULUS I. Unde veniant fontes ?
ARTICULUS II. An fontes fiant ex aqua pluviali ?
ARTICULUS I. De generatione maris.
ARTICULUS II. An mare sit locus naturalis aquarum?
ARTICULUS III. Resolutio quaestion is.
ARTICULUS II. De causa fluxus et refluxus maris.
QUAESTIO III. Utrum mare debeat esse salsum?
ARTICULUS I. De causa materiali ventorum.
ARTICULUS III. De causa efficiente ventorum.
QUAESTIO V. Utrum Sol faciat cessare ventos ?
ARTICULUS I. Unde proveniant venti?
QUAESTIO VI. Utrum terraemotus sit possibilis ?
QUAESTIO IX. Utrum coruscatio sit possibilis ?
ARTICULUS III. De effectibus coruscationis.
ARTICULUS I. De causis refractionis visus.
ARTICULUS II. De accidentibus Halo.
De causa formali venti.
Tunc de forma sit conclusio ista, quod forma ejus dicitur motus, ita quod exhalatio dicitur ventus a motu ejus, quemadmodum corpus dicitur esse album, ab albedine ejus. Patet, quia si exhalatio non moveatur, tunc nullo modo diciturventus, et si moveatur, directe sursum, adhuc non dicitur ventus; sed si moveatur directe deorsum, vocatur ecnephias, et si circulariter moveatur deorsum, dicitur turbo, et si moveatur ad latus, et cum hoc quandoque ad diversas differentias positionis, tunc vocatur ventus.
Ex isto sequitur quod hoc nomen vmius, est nomen connotativum, et supponit pro exhalatione calida et sicca, connotando ipsam lateraliter moveri.
Secunda conclusio est, quod in aere semper est talis motus exhalationis, quamvis quandoque sit major, quandoque minor, et quandoque nobis insensibilis. Probatur per. hoc, quia semper in radio Solis videmus corpora atomalia moveri, et hoc non esset, nisi per exhalationem, quia hoc non est de natura aeris.
Secundo, verisimile est, quod semper elevantur tales fumi sursum, quamvis quandoque in majori copia, quandoque in minori.
Tertia conclusio est, quod cum exhalatio sit mota, defertur aer. Patet; quia aer propter sui levitatem et fluxibilitatem, faciliter est ducibilis ab aliquo impellente. Ex quo patet quare ventus minor nunquam est in principio suae generationis quam magis longinque ab eodem. Patet, quia exhalatio in principio sui est modica, et defert secum aerem, ex quo efficitur major flatus, et postea majorem aerem una cum exhalatione nova, et sic continue ad modum, quo fluvius augmentatur a principio suae originis usque ad introitum maris.
Sed sciendum est quod differentia est inter modum augmentationis fluvii et venti: quia fluvius augmentatur, et defluit per unum canalem solum, ideo perseverat augmentando usque ad introitum maris. Sed ventus non sic defertur per unum canalem, sed propter levitatem ejus cum fuerit congregatus in magna copia, dispergitur hinc inde, et consumitur a Sole, et sic cessat ventus. Patet ergo quae sit forma illius venti.