ARTICULUS II.

De refractione visus.

Quantum ad secundum sit prima conclusio, quod nullus radius visualis frangitur in medio uniformi. Probatur, quia tunc sequeretur quod non fieret fractio ad angulum. Consequens est contra definitionem prius positam, nam fractio est incurvatio lineae ad angulum. Probatur consequentia, quia si medio uniformi radius refrangatur, fiet fractio secundum circulum, quia qua ratione frangeretur ad unam partem, eadem ratione ad aliam, et per consequens ad quamcumque, vel ad nullam, et habetur propositum.

Secundo, si sic, sequeretur quod nunquam possemus aliquam rem percipere in aere, in loco in quo est, sed semper alibi, quam est. Consequens falsum, quia tunc non possumus certificari de uno loco rei. Probatur consequentia, quia omnis res visa per lineam fractam videtur alibi quam sit, ut patet ex Perspectiva.

Secunda conclusio est, quod omnis radius, qui non est perpendicularis, incidens super superfi iem dividentem duo media diversarum diaphaneitatum, sub qua sit aqua, et super quam sit per, frangitur in illa superficie, nisi super ipsam sit perpendicularis. Probatur per experientiam primo, quia si capiatur vas habens latera elevata, plenum aqua, tunc denarius positus in fundo aquae videtur ab aliqua distantia, a qua non posset videri, si vas esset plenum solum aere. Alio modo patet illud, si capiatur vas vitreum plenum aqua, et teneatur inter visum et Solem, manifeste apparebit fractio radiorum, qui incidunt oblique, quia quandoque ex concursu eorum ad radium perpendicularem generatur ignis a parte ista, a qua est visus vasis vitrei.

Tertia conclusio est, quod nullus radius perpendicularis incidens ad superficiem inter duo media diversarum diaphaneitatum dividentem, frangitur in illa superficie. Probatur primo, quia postquam est perpendicularis, qua ratione frangeretur ad unum, eadem ratione ad alium; igitur ad nullum. Secundo, quia denarius visus in fundo aquae perpendiculariter, videtur in loco ubi est, ideo radius perpendicularis non frangitur. Tenet consequentia, quiasi frangeretur, jam appareret alibi. Et antecedens apparet ad experientiam, et etiam per causam quia tunc eadem est linea directa incessus a visu, et perpendicularis educta a re visa ad superficiem duo media dividentem.

Tertio, quia linea perpendicularis aliter reflectitur ad superficiem speculi, quam linea incidens oblique; igitur a consimili linea perpendicularis habebit alium incessum, quando transit per media diversarum diaphaneitatum, quam linea cadens oblique: et quia obliqua frangitur, sequitur quod perpendicularis transibit irrefracta. Et antecedens apparet, quia in reflexione linea perpendicularis reflectitur ad seipsam, et linea obliqua non. Quarto, patet conclusio ad experientias prius positas, quia per illas experientias experimur quod radius perpendicularis transit irrefractus, et omnis alius a perpendiculari frangitur.

Sed contra ista objicitur, quia si ita esset, sequeretur quod radius fortior, et debilior ad aequales angulos frangerentur. Consequens falsum, quia eadem ratione duo radii aequales consimiliter frangerentur ad media differentia in raritate, et densitate, quod est contra experientiam quia, quanto diversitas mediorum in raritate major est, tanto major est fractio: et quanto minor, tanto minor est fractio. Consequentia ista, quia eadem est proportio radii fortis ad debilem, sicut diversitatis medii majoris in raritate, ad minorem diversitatem. Et consequentia principalis probatur, capiendo duos radios, quorum unus sit Lunae, et alter Solis, uterque aequaliter distet asuo perpendiculari, tunc per praecedentia probabitur quod ista duo refrangerentur ad aequales angulos.

Ad istud dico, quod radius fortior, et debilior, dum tamen aequaliter distent a suo perpendic ilari, aequaliter franguntur ad angulos aequales, si incidunt in media uniformiter differentia in raritate, et densitate.

Quod probatur per experientiam, quia capiatur aliquod continuum, cujus una pars sit magis lucida, et alia minus, et ponatur in fundo aquae, tunc illud adhuc apparet continuum, quod non tamen contingeret, si radius fortior et debilior frangeretur ad angulos inaequales. Nam radius, sive species partis lucidioris est fortior, ideo de tanto apparet discontinuitas, quantum anguli essent inaequales, ad quos fleret refractio, et secundum hoc, solvendo rationem dico quod fortitudo, vel debilitas radii non sufficit ad magnitudinem, vel parvitatem refractionis, sed per se directio, vel obliquitas radii, vel etiam major, et minor diaphaneitatis mediorum diversitas. Hoc praemisso, dic ad rationem, concedo primum antecedens, et nego aliud consequens, ad quod deducitur; nec est similis proportio, quia fortitudo, vel debilitas radii nil facit, sed per se major, vel minor diaphaneitatis obsiquitas.