Psalmus XIII.

2. Dixit insipiens in corde suo, Non est Deus. Gentilis populus potest intelligi, qui in tantum a naturali lege quam acceperat desipuit, quod ipsum a quo creatus est, Dominum esse non credidit. Unde Apostolus ait: Mutaverunt gloriam incorruptibilis Dei in imaginem corruptibilis hominis, et volucrum, et quadrupedum, et serpentium (Rom. 1.) . Propter quod et tradidit eos Deus in passiones ignominiae, ut contumeliis afficerent corpora sua in semetipsis. Quibus verbis concordant verba quae sequuntur: Corrupti 0692D sunt, et abominabiles facti sunt in studiis suis: non est qui faciat bonum, non est usque ad unum. Corrupti sunt in vitiis et peccatis, et abominabiles facti sunt, mutando naturalem usum in eum usum qui est contra naturam (Ibid.) . Et bene vitia eorum et peccata vocat studia, quia non ex ignorantia, aut ex infirmitate tantum, sed (quod gravius est) ex studio et ex voluntate ea perpetrabant. Ex his non est unus qui faciat bonum, qui nolunt credere in unum Deum (Rom. 1.) . Quoniam absque fide impossibile est placere Deo (Hebr. 11.) . Unde ipsa Veritas dicit: Sine me nil potestis facere (Joan. 15.) . Quia prius peccaverunt in corde, ideo postmodum peccaverunt in opere, et ex merito erroris puniti sunt poena corruptionis. Servanda est itaque omni custodia mens nostra, ne a quolibet vitio corrumpatur: quoniam ante Dei oculos nequaquam vacuae transvolant cogitationes nostrae. Intus videt quod foris punit: occultam videlicet culpam sequitur aperta percussio, ut malis 0693A exterioribus interna puniantur, et cor publice corruat, quod latenter peccabat.

3. Ad Judaeos autem videntur pertinere, quae sequuntur. Ait enim: Dominus de coelo prospexit super filios hominum, ut videat si est intelligens, aut requirens Deum. Super Judaeos (Ex Augustino) potest intelligi, ut honoratius eos dixerit filios hominum propter cultum Dei, ad differentiam gentilium, qui propter cultum lapidum, corrupti et abominabiles facti sunt. Prospicit ergo Dominus super filios hominum per animas sanctas suas, quod significat hoc, quod ait, de coelo, ut videat, idest, videri faciat, si est aliquis Deum intelligens corde, aut requirens opere. Vel per filios hominum possumus imitatores carnalium intelligere (Ephes. 6.) , sicut econtrario imitatores Dei filii Dei nuncupantur. Per justos enim homines prospicit Deus peccatores, et per bonos redarguit malos, et per sanctorum vitam, et doctrinam facit innotescere pravorum errorem atque injustitiam: de quibus nequitiae subditur:

0693B 62 4. Omnes declinaverunt, simul inutiles facti sunt: non est qui faciat bonum, non est usque ad unum. Non est intelligendum, ita omnes declinasse, ut in humano genere non esset vel unus qui bonum ageret: cum paulo post dicat, Dominus in generatione justa est. Sed eorum videlicet, qui sunt imitatores carnalium, quorum corrupta est vita et continentia, non est aliquis qui faciat bonum. Quandiu enim homo malus est, bonum facere non potest. Quantum autem a via veritatis declinaverint, verba quae sequuntur, ostendunt. Dicitur enim: Sepulcrum patens est guttur eorum: linguis suis dolose agebant, venenum aspidum sub labiis eorum. Bene patenti sepulcro comparantur: quia sicut sepulcrum patet, ut mortua cadavera recipiat: ita illi inhiabant, ut simplices animas sibi attraherent, atque per errorem extinctas sibi incorporarent. Bene autem postquam dixit, linguis, addidit, suis: ut significaret malis. Mali enim malas linguas habent. Tunc Judaei linguis suis dolose egerunt, quando 0693C Dominum interrogaverunt, utrum liceret censum dari Caesari, an non (Matth. 22.) . Dolum quidem habebant in ore, sed malitiae venenum occultabant in corde: ut si diceret, Licet: statim eum redarguerent de lege, in qua praecipitur, ut soli Domino serviatur (Deut. 6.) . Rursum si diceret, Non licet: adduxerant Herodianos, qui eum statim apprehenderent, et regale tributum prohibentem condemnarent (Matth. 22.) . Recte autem aspidi comparantur, quia sicut aspis obturat aurem suam ad vocem incantantis (Psal. 57.) , ita ipsi obturabant aures suas ad vocem praedicationis (Act. 6.) . Quorum os maledictione et amaritudine plenum est: veloces pedes eorum ad effundendum sanguinem. Maledictione os eorum plenum fuit, quando dixerunt, Nonne bene dicimus nos, quia Samaritanus es tu, et Daemonium habes (Joan. 8.) ? Amaritudine quoque repleti fuerunt, cum dixerunt ad Pilatum, Crucifige eum, Reus est mortis (Matth. 27. Marc. 15. Luc. 23. Joan. 19.) . Veloces fuerunt pedes eorum ad effundendum sanguinem, quando 0693D eum extra civitatem duxerunt et occiderunt. Unde contriti sunt ab inimicis, et ad infelicitatem captivitatis perducti. Et ideo subditur: Contritio et infelicitas in viis eorum, et viam pacis non cognoverunt. Si enim cognovissent, nunquam Dominum gloriae crucifixissent (1. Cor. 2.) . Non est timor Dei ante oculos eorum. Haec fuit caussa duritiae cordis ipsorum, quia Dominum non timuerunt, ideo obduraverunt corda ad credendum, et evenit eis juxta quod scriptum est, Qui autem mentis est durae, corruet in malum (Prov. 28.) . Horum malitiam increpat propheta, cum subjungit:

5. Nonne cognoscent omnes qui operantur iniquitatem, qui devorant plebem meam sicut escam panis? Nesciebant quid faciebant, qui Dominum occidebant. Unde ipse orans ait: Pater, ignosce illis, quia nesciunt 0694A quid faciunt (Luc. 23.) . Sed cognoscent in judicio, quando videbunt in quem pupugerunt (Zachar. 12.) . Quando conspicient martyres sanctos, quos occiderunt (Apoc. 1.) , quos tanquam cibum panis devorare describuntur, ut illorum affectus denotetur. Quomodo enim dulcis est panis ad comedendum, ita dulcis erat illis persecutio Sanctorum. Unde non manducare, sed devorare descripti sunt; ut in hoc designetur eorum non solum voluntas, sed etiam aviditas.

6. Dominum non invocaverunt, illic trepidaverunt timore, ubi non erat timor. Quid mirum si 63 illi trepidaverunt, qui Dominum non invocaverunt (Rom. 10.) ? Quis securus sine Domino? Dixerunt enim, Si dimittimus eum sic, omnes credent in eum, et venient Romani, et tollent nobis et locum et gentem (Joan. 11.) . Timuerunt regnum terrenum amittere, ubi non erat timor: et amiserunt regnum caelorum, quod timere debuerant. Et hoc de omnibus temporalibus commodis intelligendum est, quorum amissionem 0694B dum timent homines, ad aeterna non perveniunt. Hoc etiam non cognoscent omnes qui operantur iniquitatem, quod sequitur.

7. Quoniam Dominus in generatione justa est. Non utique in prava. Quare non in illis Dominus? subjungit causam: Consilium inopis confudistis: quoniam Dominus spes ejus est. Dixistis enim, Confidit in Deo, liberet nunc eum si vult. Contemsistis humilem adventum Filii Dei, quia in eo non vidistis pompam seculi. Quia speravit in Deo, despectus est a vobis, quibus terrena magis placent, quam caelestia.

8. Quis dabit ex Sion Salutare Israel? Subauditur, nisi ille, cujus humilitatem contemsistis? Ipse enim in claritate venturus est ad judicium vivorum et mortuorum, regnumque justorum, ut quoniam isto humili adventu facta est caecitas ex parte in Israel, ut plenitudo gentium intraret: illo alio fiat, quod sequitur, et sic omnis Israel salvus fieret (Rom. 11.) . Pro Judaeis enim Apostolus etiam illud Isaiae testimonium 0694C accepit, quo dictum est: Veniet ex Sion, qui avertat impietatem ab Jacob (Isa. 57.) . Huic concordat, quod dicitur:

9. Quis dabit ex Sion salutare Israel? cum converterit Deus captivitatem plebis suae, exultabit Jacob, et laetabitur Israel. Per Jacob designantur pugnantes et reluctantes contra vitia. Jacob enim supplantator interpretatur. Per Israel vero intelliguntur illi, qui post pugnam vitiorum usque ad contemplandum Deum profecerunt: quoniam Israel, Deum videns, dicitur. Quandiu corpus, quod corrumpitur, aggravat animam, et terrena inhabitatio deprimit sensum multa cogitantem (Sap. 9.) , in captivitate sumus. Sed cum converterit Deus captivitatem nostram (quod tunc fiet, quando corruptibile hoc induerit incorruptionem, et mortale hoc induerit immortalitatem ((1. Cor. 15.)) ), tunc erit exultatio in corpore et in animo, his qui fuerint spiritualiter Jacob, id est, qui vitia supplantaverint. Et erit laetitia in mente his, qui fuerint spiritualiter Israel, qui in amore et contemplatione divinitatis exarserint. Ibi 0694D finietur justorum labor, perficietur amor. Ibi activa et contemplativa vita gaudio aeternitatis remunerabitur. Ibi proficientium et perfectorum merces sempiterna recompensabitur.