Psalmus LXXV.

2. Notus in Judaea Deus, in Israel magnum nomen ejus. Fuit aliquando ut gens ista sola, scilicet Judaea, verum Deum agnosceret atque adoraret, et caeterae Gentes idola colerent, et Deum caeli penitus ignorarent. Sed per ipsius 384 gratiam praedicatus est Gentibus (I. Tim. 3; Act. 13.) : et nomen suum quod tantummodo notum erat in Judaea, jam admirabile factum est in universa terra (Psal. 8.) . Nec jam glorientur Judaei, quia si apud eos magnum nomen Domini dicitur, apud nos etiam admirabile praedicatur. Sed quoniam illa gens a cognitione Dei errando cecidit, et magnum nomen Domini blasphemavit: jam quod in Judaea et Israel notus et magnus dicitur, necesse est, ut tantummodo spiritualiter intelligatur. Judaea quippe confessio interpretatur: Israel vero 0956C vir videns Deum. Bene igitur Notus in Judaea Deus dicitur, quia ex confessione peccati habetur notitia Dei. Aperte etiam Judaea ante Israel est memorata, quia per confessionem ad omnipotentis Dei pervenitur visionem. Neque quia dictum est: In Israel magnum nomen ejus: sic accipiendum est, ut alibi major, alibi minor sit Deus: sed ibi profecto magnum nomen Dei dicitur, ubi pro suae majestatis magnitudine nominatur. Sic etiam in oratione petimus, Sanctificetur nomen tuum (Matth. 6.) . Quod non sic petitur, quasi non sit nomen sanctum Dei: sed ut sanctum habeatur ab hominibus, idest, ita illis innotescat Deus, ut non existiment aliquid sanctius, quod magis offendere timeant. Dixit nobis ubi sit notus, ubi sit magnus. Dicat nobis etiam ubi habitet Deus.

3. Factus est (inquit) in pace locus ejus, et habitatio ejus in Sion. Quamdiu (Ex Augustino) non confiteris peccata, quodammodo rixaris cum Deo. Sed confitendo incipis pacem habere cum eo, et ita fit ei locus in corde tuo. In pace perfectio est, ubi nihil 0956D repugnat. Pacifici autem in semetipsis sunt, qui omnes motus animi sui componunt et subjiciunt rationi, carnalesque concupiscentias habent edomitas. In quibus ita sunt ordinata omnia, ut id quod est in homine praecipuum, idest, ratio, imperet caeteris non reluctantibus, et subjiciatur potiori, idest, Deo. Haec est pax quae datur in terra hominibus bonae voluntatis (Luc. 2.) . Haec est vita consummata, perfectique sapientis. De hujusmodi regno pacatissimo atque ordinatissimo princeps saeculi hujus foras mittitur (Joan. 12.) , qui perversis inordinatisque dominatur. Sion vero interpretatur speculatio. Ipsa est Ecclesia, quae in altitudine moratur divinae contemplationis, postmodum fruitura beatitudine ipsius apertae visionis. In ista Sion est habitatio ejus, sicut ipse dicit: Et inhabitabo, et inambulabo in eis (Ezech. 43.) .

4. Ibi confregit potentias (scilicet) arcum, scutum, et 0957A gladium, et bellum. In Sion, vel in pace confregit quicquid pro magno habebant, unde se temporaliter protegebant, et bellum quod adversus Deum, defendendo peccata sua, gerebant. Est etiam arcus deceptionis in haereticis, scutum duritiae in incredulis, gladius in tyrannis, bellum in vitiis. Haec sunt diabolicae potentiae, quas omnipotens Deus destruxit et confregit in pacifico corde. Deinde convertit se ad ipsum Deum, quasi dicens: Tu, Domine, qui confringis tantas potentias, hoc ordine facis.

5. Illuminans tu mirabiliter a montibus aeternis. Vere tu et non alius. Magno pondere dictum est, Tu: ut videlicet nullum alium intelligas illuminatorem, nisi solum Deum. Homo praedicat, Deus illuminat. Nec exterius sermo proficit praedicantis, nisi interius gratia operetur 385 illuminantis. Et qui sunt isti montes aeterni, nisi praedicatores sancti? Montes propter altitudinem justitiae; aeterni, quia semper cum Domino mansuri. Istos montes prius illuminavit 0957B aeternus sol, ut per eos postmodum terram suam illuminaret, idest, Ecclesiam: et hoc mirabiliter, quia spiritualiter. Vel mirabiliter, idest, cum signis et prodigiis, sicut scriptum est: Illi autem profecti praedicaverunt ubique, Domino cooperante et sermonem confirmante, sequentibus signis (Marc. 16.) . Quibus praedicantibus,

6. Turbati sunt omnes insipientes corde. Praedicata est veritas. Dicta est aeterna vita, quae non est de ista terra. Contemserunt homines vitam praesentem: amaverunt futuram. Illum nasti per illuminatos montes. Insipientes autem conturbati sunt. Inde illa persecutio martyrum. Inde strepitus haereticorum. Inde dissensio carnalium. Inde inimici Ecclesiae. Adhuc dum praedicat sapiens, turbatur insipiens. Ille vult corrigere, iste indignatur et irascitur. Corripe (inquit) stultum, et odibit te. Corripe sapientem, et amabit te (Prov. 9.) . Quid fecerunt turbati illi? Dormierunt somnum suum. Amaverunt praesentia, et dormierunt, idest, delectati sunt ipsis 0957C praesentibus. Somnus eorum est vita praesens. Ibi dormierunt, ibi delectando quieverunt. Et sic illis facta sunt ista praesentia deliciosa. Quomodo qui videt per somnium invenisse se thesaurum: somnium fecit illum divitem, evigilatio fecit pauperem. Transiit somnus iste, transiit vita ista, Et nihil invenerunt omnes viri divitiarum in manibus suis. Quia nihil posuerunt in manibus Christi. Tales sunt terrenae divitiae. Talis est somnus praesentis vitae. In praesenti florent et delectantur, in praesenti aliquid promittunt: sed in fine ad nihilum tendunt. Deinde commendat duritiam cordis eorum, quia cum terrena diliguntur, cor a supernis induratur. Unde et subditur:

7. Ab increpatione tua, Deus Jacob, dormitaverunt omnes qui ascenderunt equos. Intantum sopiti sunt in terrenis, ut miras omnipotentis Dei increpationes non audirent. Non vigilaverunt in corde, quia de increpatione durum cor habuerunt. Duritia enim cordis obdormitio est. Ecce ipse Deus Jacob, non recens Deus, sed qui tanta mirabilia fecit in domo 0957D Jacob: ipse nunc increpat peccatores, intonat iras suas, sonat evangelica tuba, minatur judicium, minatur aeternales poenas. Inter tanta tonitrua adhuc dormiunt superbi, adhuc vitam veterem nolunt damnare, neque in novam vigilare. Quare hoc, nisi quia ascenderunt equos, idest, extulerunt se in superbia, in honoribus, in potestatibus, in incerto divitiarum? Tales sunt equi eorum, quibus tamquam indomitis in aeternum feruntur supplicium. Et bene ait, Dormitaverunt: quia hic incipiunt dormire. Nam perpetuus eorum somnus erit in aeterna morte. Sive ab increpatione tua, qua dicturus es: Ite in ignem aeternum (Matth. 25.) : incipient dormire, idest, ire in aeternum somnum mortis, illi qui ascenderunt equos, idest, qui fuerunt superbi. Qui hic modo dormiunt in divitiis, ibi postmodum sepelientur in tormentis.

8. Tu, Deus qui hoc facies, terribilis es, idest, terribilis apparebis: et quis resistet tibi? in tanto tuo 0958A terrore quis homo poterit contraire? 386 Nec tunc ibi primum incipies irasci. Ex tunc, cum ascenderunt equos, ira tua fuit in eis. Irascebaris tunc, et minabaris: increpabas, quia converti desiderabas. Et quia iratum contemserunt, postmodum terribilem inventuri sunt. Unde et subditur:

9. De coelo auditum fecisti judicium. Nullam habent excusationem. Nam audiri ante fecisti judicium tuum, etiam de caelo fuit eis praenuntiatum. Caeli enarrant gloriam Dei (Psal. 18.) . Caeli pronuntiant judicium Dei. Vel, de caelo descensurus es, ut audiri facias judicium tuum. Sic enim testatur Evangelium: Tunc videbunt Filium hominis descendentem in nubibus, cum potestate magna et majestate (Matth. 24.) . Nam virtutes caelorum movebuntur (Luc. 21.) . Tunc fiet quod subjunctum est:

10. Terra tremuit, et quievit. Terrena conscientia, quae modo se turbat et laborat, tunc tremere habet et quiescere. Jam non inveniet quae faciat mala: sed multa sentiet unde contremiscat tormenta. Hinc 0958B erunt accusantia peccata, inde terrens justitia, subtus patens horridum chaos inferni, desuper iratus judex: intus urens conscientia, foris ardens mundus. Justus vix salvabitur, peccator ubi parebit (1. Petr. 4.) ? Cum exsurgeret in judicium Deus, ut salvos faceret omnes mansuetos terrae. Non eos qui ascenderunt equos, sed omnes qui in hac terra propter Deum fuerunt mansueti, simplices, patientes, in judicio suo salvos faciet Deus. Hoc ipsa Veritas in Evangelio testatur, dicens: Beati mites, quoniam ipsi haereditate possidebunt terram (Matth. 5.) . Mites sunt, qui cedunt improbitatibus, et non resistunt in malo, sed vincunt in bono malum. Ipsi haereditabunt illam terram, de qua alibi dicitur: Portio mea Deus in terra viventium (Psal. 141.) . Ipsa est utique requies et vita sanctorum, quoniam mansueti fuerunt, quoniam bonam et humilem confessionem habuerunt: propterea in Domino gaudebunt. Hoc est quod subjungit:

11. Quoniam cogitatio hominis confitebitur tibi: et 0958C reliquiae cogitationis diem festum agent tibi. Primum quippe quando homo convertitur ad Deum, et recogitat omnia mala quae fecit, quae locutus est, quae cogitavit, atque ea per confessionem humiliter aperit: habet confusionem, habet tristitiam, et compunctionem. Sed deinde post actam poenitentiam, post consequutam a Deo remissionem et gratiam, cum incipit recogitare quae cogitavit, et pensare de quantis sordibus et vitiis et peccatis pius Dominus eum liberaverit, quanta insuper ei bona spiritualia contulerit: incipit intra se gaudere, divinae bonitati gratias agere: sicque gaudens in seipsum Domino diem festum agit Deo. Prima ergo (Ex August.) cogitatio confessionem habet et recessionem a veteri vita. Reliquiae cogitationum celebrant Deo solennia, si liberatus a peccato meminerit quod fuerit, nec excidat a memoria qui sanavit. Deinde postquam ostendit qualiter propter superbiam et mundi delectationem damnentur reprobi, et quomodo per humilitatem et bonam confessionem salventur mansueti: 0958D sequitur utilis admonitio omnibus, cum dicitur:

12. Vovete, et reddite Domino Deo vestro: omnes qui in circuitu ejus affertis munera. Justum est quidem et utile nobis, ne similiter pereamus cum reprobis, sed potius salvemur, cum justis, ut terribilem Deum quibus possumus votis, et 387 muneribus placare studeamus. Vovere autem nostri arbitrii est: sed persolvere non est nostrarum virium, sed gratiae Dei. Nec tamen propter hoc debemus diffidere, quia si incipiamus, quod nostrum est, dabit vires ille, qui jussit, ut voveremus, et supplebit, quod suum est. Sed cum incircumscriptum lumen sit Deus, et majestate sua omnia impleat, cuncta contineat, quomodo omnes esse possunt in circuitu ejus? Sed Deus est veritas (Joan. 14.) , et ipsa omnibus communis est, nec mea, nec tua, nec istius, aut illius. Non est (inquit Paulus) distinctio Judaei, Graeci, aut barbari: sed quicunque invocaverit nomen 0959A Domini, salvus erit (Rom. 11; Joel. 2.) . Quia ergo (Ex Aug.) omnibus communis est veritas, ideo media, ut in circuitu ejus sint omnes, qui diligunt veritatem. Qui sic de Deo intelligunt, ejusque, ut dignum est, servituti seipsos subjiciunt, in circuitu ejus munera offerunt. Et sciendum, quod votum aliud est commune, aliud singulare. Credere in Deum, sperare in illo vitam aeternam, ipsum diligere et secundum Deum vivere, omnibus communis est modus. Non superbire, non occidere hominem, non odire fratrem, non violare in se templum Dei, praecipitur omnibus. Hoc totum omnes communiter vovere et reddere debemus. Sunt etiam vota propria singulorum, cum alius vovet Deo jejunium, alius castitatem, alius virginitatem, alius relinquere omnia, et ire in communem vitam. Voveant ergo omnes votum Domino, aut hoc, aut illud, sicut divina gratia unicuique donaverit et sic in circuitu ejus omnes offerant munera. Cui?

388 13. Terribili et ei qui aufert spiritum principum. 0959B Quia psalmus Synagogae, id est, carnali populo loquitur: recte illis Deus terribilis commendatur, ut qui adhuc Dominum tanquam pium, tanquam clementem nesciunt amare, audientes terribilem, vel 0960A discant formidare. Et notandum quod non ait, Qui aufert spiritum hominum, sed ipsorum etiam principum: ut intelligatur Deus princeps esse super principes, potestas super potestates: tanquam rex regum et Dominus dominantium (Apoc. 1. et 19.) . Recte ergo subditur: Terribili apud reges terrae. Nec dicit, quia aufert vitam, quod utique et illi faciunt, qui occidunt corpus, sed et ipsum spiritum auferre dicitur: ut tanto magis ille timeatur, qui potestatem habet, et corpus et animam perdere in gehennam (Matth. 10.) . Vel quia spiritus principum est spiritus superbiae, potest ita legi, Qui aufert spiritum principum, id est, audaciam superborum. Est et alius intellectus quare in hoc loco terribilis dicatur Deus. Sancti etenim et perfecti viri, ut mirabilem Deum in judicio suo placatum inveniant, semper hic apud se terribilem pensant, suasque culpas districte judicant: quatenus in illo districto judicio injudicabiles fiant. Dicatur ergo recte, Terribili apud reges terrae sunt , qui carnem suam spiritualiter regunt. Rex terrae erat 0960B Paulus, cum diceret: Castigo corpus meum, et in servitutem redigo: ne forte aliis praedicans ipse reprobus efficiar. Esto rex terrae, et erit tibi terribilis Deus .