Psalmus LXXI.

2. Deus, judicium tuum regi da: et justitiam tuam filio regis. Hoc confirmat in se Dominus, ubi ait in Evangelio: Pater non judicat quemquam, sed omne judicium dedit Filio (Joan. 5.) . Qui rex etiam filius regis est, quia et Deus Pater utique rex est: et ipse Filium suum incarnatum constituit regem super populum suum, ut eum secundum justitiam et judicium, secundum bonos mores et virtutes spiritualiter regeret, atque in suo caelesti regno perenniter collocaret. Ac si dicat: O Deus Pater, da regi Christo super homines judicium tuum, ut sicut tu habes judicare, 0937B ita habeat et ille. Atque eidem filio regis, idest, tui, qui solus rex es, et in veritate tuos regis, da justitiam tuam, idest, justum judicium: quia rex ille semper justa judicia judicabit. Endiadis est, quia per diversa idem dicit. Idem est enim in hoc loco justitia et judicium. Nec aliud designant, nisi judicium justum. Da ei Judicare populum tuum in justitia, idest, ut juste judicet universos: videlicet bonos et malos. Nec movere debet, quod dicit, Tuum. Sui enim sunt etiam perversi, 361 nec quicquam possunt facere, nisi permissu Dei. Similiter et pauperes tuos in judicio, subaudis da ei judicare. Judicat Christus in hac vita bonos et malos. Judicabit etiam postmodum, quando malos a bonis separabit (Matth. 25.) . Et notandum quod cum diceret: Pauperes, mox addidit, Tuos: ut per hoc designaret pauperes veros. Non enim omnes pauperes sunt pauperes Dei, sed divites sui: quia non humiles sunt, sed superbi. Et sunt quidam divites qui facilius omnia sua pauperibus 0937C tribuant, quam ipsi pauperes faciant. Propterea ad designandos pauperes suos, dicit Dominus in Evangelio: Beati pauperes spiritu, quoniam ipsorum est regnum caelorum (Matth. 5.) . Non ait pauperes rebus, sed spiritu: quoniam haec beata et Deo acceptabilis paupertas est, ubi praesumtio spiritus non est. Tales pauperes in futuro judicio judicabit, et salvabit Christus: quoniam sicut alibi dicitur: Patientia pauperum non peribit in finem (Psal. 9.) . Nec solum da ei judicium, sed fac illum per praedicatores tuos divulgari per totum mundum. Et hoc est quod subdit:

3. Suscipiant montes pacem populo, et colles justitiam. Eminentes excellenti sanctitate montes in Ecclesia sunt, qui idonei sunt et alios docere (2. Cor. 3.) . Suscipiant isti montes pacem praedicandam populo, sicut illis praeceptum est a Domino. In quamcumque domum intraveritis, primum dicite, Pax huic domui (Luc. 10.) . Colles sunt minores. Ipsi suscipiant justitiam, idest, obedientiam, quae est in hominibus, et in 0937D omni rationali creatura omnis justitiae origo atque perfectio. Vel per montes et colles possunt intelligi Evangelicae pacis utrique praedicatores, sive praecedentes, sive subsequentes. Ipsi suscipiant pacem et justitiam, idest, Christum, qui nos pacificat Deo, et justificat per fidem (Coloss. 1.) : eumque notificent populo. Primum postulat, deinde affirmat quod re vera judicium hanebit Christus. Unde et dicit:

4. Judicabit pauperes populi, idest, veros et spirituales pauperes, segregando eos a populo, sicut Dominus Discipulis suis ait: Ego vos elegi de hoc mundo. Et salvos faciet filios pauperum, idest, imitatores Apostolorum: Et humiliabit calumniatorem, idest, opprimet diabolum, qui est injustus accusator fratrum nostrorum. Humiliatus est enim, quia quem occiderat resurrexit, regnumque mortis abstulit. Cujus 0938A (Ex August.) ille potestatem ita gerebat, ut per unum hominem quem deceperat, omnes per mortem traheret ad damnationem. Sed humiliatus est: quoniam si per unius delictum mors intravit in mundum (Rom. 5.) , multo magis qui abundantiam gratiae accipiunt in vita, regnabunt per Christum, qui humiliavit calumniatorem.

5. Et permanebit cum sole, idest, cum deitate: quae ideo dicitur sol, quia vera cognitione justitiae illuminat animam, humiliato calumniatore: cum sole permanet, quia victo diabolo per resurrectionem ad dexteram Patris sedet, ubi jam non moritur, et mors ei ultra non dominabitur (Rom. 6.) . Et hoc ante lunam. Tamquam primogenitus a mortuis praecedens Ecclesiam, quae variando deficit et crescit. In generationem et generationem. Aut generationem dicit, qua generamur mortaliter. Deinde incarnationem divinitatis annuntiat, cum subjungit:

6. Descendet sicut pluvia in vellus. Quid 362 enim tam silenter et sine strepitu fit, quam cum imber in 0938B vellere descendit (Judic. 6.) ? Nullius aures sono verberat. Nullius corpus humore repercussi roris aspergit: sed sine inquietudine omnium totum imbrem per multiplices effusum partes: toto corpore unius meatus, scissuram nesciens, solida mollicie meatus plures praebet: et quod clausum videtur per densitatem, est patulum per tenuitatem. Recte ergo Mariam velleri comparamus: quae ita concepit Dominum, ut toto eum hauriret corpore, nec ejusdem corporis scissuram pateretur: sed esset mollis ad obsequium, solida ad sanctimoniam. Recte ergo Maria velleri comparatur: de cujus fructu salutaria populis vestimenta texuntur. Vellus plane Maria est. Siquidem de molli sinu ejus Agnus egressus est, qui et ipse matris laniciem, idest, carnem gestans, molli vellere cunctorum operit vulnera populorum. Omne enim peccati vulnus Christi lana suffunditur, Christi sanguine fovetur: et ut sanitatem recipiat, Christi indumento vestitur. Et quia de plenitudine ejus nos 0938C omnes accepimus (Joan. 1.) , apte subjunctum est, Et sicut stillicidia stillantia super terram. Quoniam tota se divinitas infudit in Mariam, descendit sicut pluvia in vellus: quoniam per divisiones gratiarum perfudit Ecclesiam, descendit sicut stillicidia stillantia super terram. Gedeon in praelium iturus, belli exitus signum a Domino petiit (Judic. 6.) . Posuit igitur super terram vellus, quod prius madidum, postea vero siccum apparuit. Terra autem prius sicca, postea vero madida fuit. Pluvia Christus, vellus Judaea, terra vero Gentium multitudo intelligitur. Prius pluvia in vellus, primitus Christus in Judaeam descendit. Erat autem terra sicca, quoniam Gentium populus indoctus adhuc et imbaptizatus erat. Sed numquid semper sicca erit? Non ut que semper: vellere excusso, in omnes terras Christi nomen diffunditur. De vellere ergo in terram, de Judaea in Gentes Christi nomen rorisque superni fluxit doctrina. Et quae utilitas erit in adventu Christi?

7. Orietur in diebus ejus justitia et abundantia pacis. 0938D Hoc etiam secundum literam impletum est. In tempore enim quo natus est Dominus, sub unius regionis imperio totus mundus quiescebat. Spiritualiter autem et pax et justitia in diebus ejus exortae sunt. Peccatores facti justi, et discordes pacifici. In diebus ejus justitia exorta est, idest, gratia fidei qua justificantur electi. Bene autem dicitur, Et abundantia pacis: quoniam per totum mundum erit abundans reconciliatio, et de omni parte erunt homines reconciliati Deo. Haec autem pax perseverabit in sanctis, Donec auferatur luna, idest, donec fiat immortalis et impassibilis praesens Ecclesia. Quid est enim donec auferatur luna, nisi donec efficiatur, ut non sit? Videlicet ut pacis abundantia usque ad hoc perducatur, ut contradictio ac rebellatio penitus destruatur, et fiat pax intantum crescens, ut morte omnino 0939A devicta, inter carnem et spiritum, inter hominem et Deum inconcussa concordia atque unitas indivisa perpetuo habeatur. Deinde ostendit amplitudinem regni, cum subjungit:

8. Et dominabitur a mari orientali, usque ad mare occidentale; et a flumine Jordane, usque ad terminos orbis terrarum, in circuitu totius orbis. Per flumen Jordanem in quo Christus 363 baptizatus est, accepimus baptismum, per quem Christus dilatatur per totum mundum.

9. Coram illo procident Aethiopes: et inimici ejus terram lingent. Per Aethiopes ( Ex Augustino), a parte totum significavit omnes gentes: eam eligens gentem quam potissimum nominaret, quae in finibus terrae est. Procident (inquit) coram illo, idest, adorabunt illum: et inimici Dei terram lingent, si quando Judaei, haeretici et pagani in Apostolorum doctrina delectantur. Sunt enim Apostoli sal terrae (Matth. 5.) . Lingent etiam terram inimici Dei, quando fallaciae blandimentis verbisque adulatoriis sanctos decipere 0939B nituntur.

10. Reges Tharsis et insulae munera offerent: reges Arabum et Saba dona adducent. Hoc Magi stella duce (Matth. 2.) , etiam corporaliter impleverunt, quos universae terrae reges et principes adhuc quotidie spiritualiter imitari non desistunt. Tharsis interpretatur exploratio gaudii, vel contemplatio. Aliqui enim venientes de exploratione gaudii, experta et despecta inani laetitia hujus mundi, seipsos facientes reges, carnalitatem suam rationabiliter regendo, semetipsos offerunt in munera regi Domino. Per insulas (quae sunt terra sicca et circumdata mari) accipimus eos, qui sicci sunt a fluctibus hujus mundi: cujus tempestatibus nequaquam demerguntur, licet procellis ejus circumquaque tundantur. Tales insulae munera offerunt, quia bona quae operantur, Domino ascribunt. Arabia interpretatur humilitas. Saba succensio. Humiles, et illi qui in se vitia succendunt, nihilominus facti reges, semetipsos dona gratuita Domino adducunt. 0939C Ea quippe adduci solent, quae ambulare valent. Numquid de immolandis victimis hoc dictum est? Absit ut talis oriatur in diebus ejus justitia! Sed per haec dona quae Domino adducenda praedicantur, homines fideles designantur, quos in societatem Ecclesiae Christi regum adducit auctoritas.

11. Et adorabunt eum omnes reges, qui prius solebant adorari, idest, aliqui de omni genere regum: et omnes gentes, quae prius solebant servire terrenis regibus, servient ei, nostro videlicet caelesti regi. Et merito,

12. Quia liberabit pauperem a potente. Ille hic (Ex August.) dicitur potens, qui superius calumniator est appellatus. Quem potentem ad homines sibi subjiciendos atque in servitute retinendos, non virtus ejus fecit, sed humana peccata. Sed qui humiliavit calumniatorem, et intravit in domum fortis, ut eo alligato, vasa ejus eriperet (Luc. 11.) , ipse liberavit pauperem a potente, et tam desolatum et miserum 0939D pauperem, cui non erat adjutor. Non enim hoc efficere potuit vel quisquam homo justus, vel aliquis angelus. Non poterant etiam per liberum arbitrium liberari, nisi tantummodo per Christum. Et quomodo liberabit?

13. Parcet pauperi et inopi. Pauper est, qui nihil habet. Inops, qui alterius ope indiget. Hunc pauperum virtutibus et bonis operibus vacuum et desertum, non damnabit rex pius juxta proprium meritum, sed parcet, relaxando poenam, dimittendo culpam. Et sic: Animas pauperum salvas faciet, Divitum animabus daemoniis traditis. Et quomodo salvas faciet animas pauperum?

14. Ex usuris et iniquitate redimet animas eorum. Quoniam neque usuras neque iniquitates 364 amplius exercebunt. Sive ex usuris et iniquitate diaboli. Hic enim pessimus foenerator aliis luxuriam, aliis avaritiam, aliis vero superbiam commodat: in quibus postquam peccatores exercitati fuerunt, animam pro usura diabolo 0940A reddunt. Pecunia diaboli est iniquitas, quam nos ab ipso suscepimus. Super hanc pecuniam exigit a nobis usuras, idest, poenas, quas non suscepimus et solvimus. Ab his usuris et iniquitate redimuntur animae pauperum, sanguine illo qui effusus est in remissionem peccatorum. Et sic factum est honorabile nomen eorum coram illo. Jam enim (Ex August.) non memor est nominum eorum per labia sua, quibus antea vocabantur idololatrae, sive adulteri, sive homicidae: quoniam relictis vitiis, pro quibus signabantur talibus vocabulis, conversi ad Christum susceperunt novum vocabulum, ut a Christo dicerentur Christiani (Act. 11.) . Quod utique nomen coram illo est honorabile, etsi coram inimicis habeatur despicabile. Audi et aliud honorabile nomen, atque omni jocunditate plenum, quod ipse pius Dominus Discipulis suis imponere dignatus est, dicens: Jam non dicam vos servos, sed amicos meos (Joan. 151.) . Sequitur commendatio ipsius regis de quo ait:

15. Et vivet. Non enim in morte remanebit, sicut 0940B Judaei putaverunt: sed resurget a mortuis, Et vivet in aeternum, feste Apostolo, qui ait: Christus resurgens ex mortuis, jam non moritur, mors illi ultra non dominabitur (Rom. 6.) . Et dabitur ei de auro Arabiae. Multi enim ex sapientibus Gentium convertentur ad ipsum. Vel aurum Arabiae significat sapientiam in humilitate. Arabiam enim interpretari diximus humilitatem. Hoc thesauro nihil carius, nihil pretiosius aut haberi, aut offerri Deo potest. Et adorabunt de ipso semper, idest, summa et singulari veneratione colent eum. Et hoc quod eum adorabunt, procedet de ipso, idest, de munere ipsius. Nos enim quomodo oremus, nescimus; sed Spiritus sanctus postulat pro nobis gemitibus inenarrabilibus (Rom. 8.) . De ipso habent, si qui bene orant. Ab ipso trahunt quicquid boni possident. Merito ergo tota die, idest, assidue benedicent ei, gratias referendo, et bona sua non sibi, sed Domino ascribendo. Ostenditur et alia caussa ut benedici debeat, cum subditur:

0940C 16. Erit firmamentum in terra. Omnes enim promissiones Dei in illo firmatae sunt (Galat. 3.) . Et quicquid prophetatum est pro salute nostra, totum in illo est, vel erit adimpletum. Fideles quoque animae in hac terra positae, non habent aliud firmamentum, nisi Christum. Firmamentum est timentibus eum. Ecce est firmamentum. Numquid altum? Erit utique. Nam In summis montium superextolletur, idest, inter illos montes, qui sunt aliis altiores, cum Christus venerit, solus omnibus eminentior apparebit (Matth. 24.) . Hinc alius Propheta dicit: Erit in novissimis diebus praeparatus mons domus Domini in vertice montium (Isai. 2.) . Nam si alii montes extolluntur sanctitate, Dominus noster superextollitur divinitate. Ecce firmamentum est, et altum: numquid fructuosum? Etiam: Super Libanum fructus ejus. Libanum (Ex August.) solemus accipere veluti hujus saeculi dignitatem: quoniam mons est Libanus excelsas arbores habens, et nomen ipsum interpretatur Candidatio. Et quid mirum 365 si 0940D super hujus saeculi praeclarum omne fastigium fructus superextolletur Christi, cujus fructus dilectores omnia saecularia cacumina contemserunt? Si autem in bono accipiamus Libanum, propter cedros Libani quas plantavit: quis alius fructus intelligendus est, qui super Libanum exto litur, nisi de quo Apostolus de caritate locuturus dicit: Adhuc excellentiorem viam vobis demonstro? Hoc enim et in primo ponitur munerum divinorum, ubi ait: Fructus autem spiritus est caritas. Atque inde caetera consequenter contexuntur. Apte autem adjunctum est, Et florebunt de civitate sicut foenum terrae. Civitas in hoc loco designatur saeculi hujus societas. Exaltatur itaque fructus Christi super Libanum, idest, super arbores diuturnas, et ligna imputribilia (quia ille fructus aeternus est) omnis claritas hominis secundum temporalem saeculi celsitudinem foeno comparatur, quoniam a credentibus et vitam aeternam jam sperantibus, 0941A spernitur foelicitas temporalis, ut impleatur quod scriptum est: Omnis caro foenum (Isai. 40.) , et omnis gloria ejus ut flos foeni. Foenum aruit, et flos decidit: verbum autem Domini manet in aeternum. Et propter haec omnia beneficia

17. Sit nomen ejus benedictum in saecula, idest, fama et gloria nominis ejus quantum ad homines, accipiat incrementum, et semper magis ac magis divulgetur et magnificetur hic et in aeternum. Merito autem benedicendum est, quoniam etiam Ante solem, idest, ante omnia tempora permanet nomen ejus. Non dicit nomen, illam vocem quae transit: sed substantia divina hic intelligitur, quae per nomen significatur: et est consequens, ut qui Deum benedicit, benedicatur a Deo. Quod sanctus Isaac ostendit, quando in figura Christi Filio suo benedicens dixit: Qui benedixerit tibi, erit et ille benedictus (Genes. 27.) . Hinc Abrahae dicitur, In semine tuo benedicentur omnes gentes (Genes. 22.) . Unde nunc recte dicitur: Et 0941B benedicentur in ipso omnes tribus terrae. Tribus dicuntur quasi curiae, improprie tamen. Et Dominus Deus populum suum per diversas tribus dividi praecepit (Num. 34; Josue 13. et 14.) : et sanctus Jacob secundum diversas tribus filiis suis benedixit (Genes. 50.) . Diversae tribus in Ecclesia Dei electas animas secundum diversa merita designant, propter quod et in domo Patris mansiones multae sunt (Joan. 14.) . Ac si dicat: Non solum ipse benedictus erit, sed omnes sui per eum. Unde merito Omnes gentes magnificabunt eum: Non ipsi faciendo ut magnus sit, qui per se magnus est: sed laudando et magnum faciendo. Unde ex parte sua Deum benedixit dicens:

18. Benedictus Dominus Deus Israel qui facit mirabilia solus. Quoniam quicumque facit, non ipse per se, sed Dominus per ipsum facit.

19. Et benedictum nomen majestatis ejus in aeternum. Nomine majestatis intelligitur gloria divinitatis. Quare autem cum diceret Deus Israel, non potius dixit Deus omnium hominum, aut Deus totius creaturae? 0941C Quia intendit ibi Deum commendare secundum gratiam. Nam secundum potentiam postmodum commendavit, ubi nomen suae majestatis apposuit: propter quod et protinus addidit: Et replebitur majestate ejus omnis terra. Qua in re notandum est, quia cum omnipotens Deus cuncta repleat per divinitatis suae potentiam, quaedam tamen 366 specialiter replet per suae inhabitationis gratiam. Unde sicut praemisimus, ad commendandam gratiam suam dictus est Deus Israel, quoniam hanc gentem sibi specialiter elegit: de qua per Prophetam alium dicit: Et inhabitabo et inambulabo in eis, et ero illorum Deus, et ipsi erunt mihi populus (Levit. 26.) . Quatuor ergo benedictiones in his quatuor versibus posuit. Primam de aeternitate Dei. Secundam de benedictione Gentium in ipso. Tertiam de gratia spirituali Israeli collata, in qua etiam solum Deum mirabilem praedicavit, quia in hoc solo opere gratiae longe mirabilior quam in caeteris operibus extitit. Quartam gloriam 0941D suae majestatis, in qua consistit nostra beatitudo et finis. Hac enim majestate replebitur omnis terra, replebitur tota Ecclesia. Et ex his omnibus benedictus sit Deus. Fiat Fiat. Quia valde desiderat, ideo ingeminat.