Saec. XV.

I. Sine loco et anno, fº. Deest inscriptio. Typis plane rudibus et qui certe in ipsa typographiae infantia impressam eam arguant, exscriptam Rosweydus tradit. Initium libri sic habet: Incipit praefatio Hieronymi presbyteri in primum librum de Vita sanctorum Patrum. Deinde: Benedictus Deus, etc. Desinit totus liber in Marino monacho. Constat omnino quinque libris, quorum primus Rufini nostri post prologum Benedictus Deus, etc., a Vita sancti Johannis abbatis incipit. Finit in septem periculis itineris. Atque haec est princeps omnium ex Rosweydi sententia 0027B editionum, quam nisi ante annum 1471 excusam putat. Posterius ex Dionysio Carthus. de quatuor novissimis probat, qui articulo 52 historiam Macarii de cranio sacerdotis gentilis invento narrat, eamque citat ex lib. IV Vitarum Patrum, quae in hac prima editione libro IV habetur. Obiit autem Dionysius, Trithemio teste, eo ipso anno. Alterum ex ms. monasterii Cortracensis conjicit, quod, cum verbotenus cum hac editione conveniat, ita ut descriptum ex eadem putet, completum subscriptione significatur anno 1469, mense Novembri. Haec ergo editio eadem forma et ordine tertio fuit typis submissa, nulla, ut Rosweydus animadvertit, plane accessione aut immutatione, nisi quod summaria capitum posteriores duae adjecerint et interseverint, 0027C quae in prima omnino desiderantur. Fontaninus huic primae Rosweydi anteposuit Ulmensem apud Joan. Zainer, de qua nos pluribus.

II. Sine loco et anno, fº. Deest inscriptio. initium: Incipit prologus. Praesto nobis est talis editio, qualem hic innuit Rosweydus, cujus initium: Incipit prologus in Vitas Patrum. Videtur summae antiquitatis, charactere Gothico admodum rudi, diffluente et inaequali, paginis sectis, sine plagularum ac foliorum signis et numeris impressa. Similiter omnes litterae initiales majores et minores desunt. Prologum sequitur tabula in librum primum, cujusmodi etiam singulis reliquorum quatuor librorum praeemittitur. In fine, qui in paginae a versae columnam alteram dimidiam incidit: Explicit liber quintus de 0027D Vitis sanctorum Patrum. Deo gratias. Haec ultima verba litteris Gothicis majusculis. Differt tamen a prima, qualem Rosweydus descripsit, in eo quod Vita Marini, quam in illa post finitum textum libri V sequi notavit, tanquam ipsius hujus libri pars, nempe caput 94 in praesenti editione compareat atque insuper caput 95 accedat, Vitam Euphrosinae habens, quod incipit: Fuit vir quidam Pafuntius nomine, etc.; desinit verbis: Glorificantes Deum Patrem et Filium ejus Jesum Christum una cum sancto Spiritu in sempiterna saecula. Amen. Manus ignota ad calcem voluminis ascripsit: Excusum comperi ex collatione cum antiquissima editione anni 1462, circa idem tempus.

0028A III. Sine anno et loco, fº. Absque inscriptione incipit: Prologus infructuosum.

Sine loco et anno, fº. Inscriptio abest. Primo loco exhibentur Vitae Patrum quae Rufino Aquileiensi tribuuntur, deinde sub titulo: Exhortationes sanctorum Patrum et perfectiones monachorum, quas de Graeco transtulit Hyeronymus, Vitae eremitarum a Graeco anonymo scriptae interpretibus Pelagio diacono, Joanne subdiacono et Paschasio diacono apud Rosweydum libris V, VI et VII comprehensae. In extrema vero parte admodum a Rosweydi textu differunt. A Paschasii praefatione volumen exorditur, cui litteris majusculis superscriptum: Prephatio operis. Ante prologum autem inscriptio legitur: Divi Hyeronimi libellus de Vitis Patrum editus feliciter incipit, proximumque 0028B deinceps caput inscriptum est de sancto Johanne Baptista. Impressus est charactere minuto Gothico eleganti, qualem alibi non vidimus. Ad calcem nostri exemplaris manus ignota ascripsit: Opus hoc Neapoli a magistro Matthia Moravo circa an. 1470, impressum maxime probabile videri. Certe Italica est, nam familiam Germanicarum editionum haud duxit.

Ulmae, ap. Joan. Zainer, sine anno, in-fol. Deest inscriptio. Impressum est paginis latis, charactere Gothico admodum luculento in charta nitidissima. Exordium fit in aversa primi folii pagina a registro duabus columnis impresso, per sequentia novem folia integra, excepta ultimi folii columna quarta, quae 0028C vacua est, continuato. Textus complet folia 375. Constat duabus partibus seu libris, quarum prima a Rufinianis Vitis incipiens, quas eodem plane ordine quo supra enumeratae sunt, exhibet, Hieronymianas sancti Hilarionis, etc., itemque feminarum, quas ille contexuit; denique multas alias e diversis auctoribus subjungit. Inscripta est: Incipit prologus sancti Hieronimi cardinalis. presbiteri. in libros vitaspatrum sanctorum. Egiptiorum. etiam eorumque in Scithia Thebaida. atque Mesopotamia morati sunt: non solum quos oculis vidit. maximoque labore inspexit: verum et quamplura a fide dignis relata inscripsit notabili diligencia. Denique aliorum etiam autenticorum libellos. fideliter e greco in latinum transtulit: et ab aliis translata pro sui perfectione huic operi inseruit. Subscriptio 0028D sonat: Finit vita beati patris Effrem. et per consequens liber primus vitaspatrum. Altera pars exordium ducit (p. 215) a libro qui apud Rosweydum tertius est et ab eo Rufino simul ascribitur, cujus Prologus: Vere mundum quis dubitet meritis stare sanctorum, qui hoc loco toti secundae parti praefigitur. Textus inscriptio est: Incipiunt adhortationes sanctorum Patrum profectionesque monachorum; ceterique subsequentes libelli, quos de Graeco in Latinum transtulit sanctus Hieronymus cardinalis presbiter. Finitur in epistola sancti Macharii ad monachos, verbis: Prestet nobis itaque dominus ut inveniat in nobis talem mansionem. qui vivit et regnat deus in secula seculorum. Amen. Extrema denique subscriptio: Liber 0029A Vitaspatrum sancti Hieronymi cardinalis presbiteri secundum alphabeti ordinem bene registratus impressus per lohannem Zainer in oppido Ulm finiunt feliciter. Memorant de Bure Bibl. instr. t. I, p. . .; Seemiller, Biblioth. Ingolstd. Incunab. typogr., fasc. 1, p. 128, n. 30. Adde Helmschrot, t. II, 72. Servat etiam Bibl. Reg. Acad. Ex allatis autem constabit quantum inter hanc et reliquas editiones discrimen intercedat.

1478. Norimbergae per Anton. Koburger. Nonas Mai., fº. Inscriptio deest. Charaetere Gothico majori paginis sectis impressum. Incipit a praefatione, quam ad ed. 1483 notabimus, quae editionem innominatam et Ulmensem tangere videtur. Cf. etiam Seemiller Incun. Typ. Ingolst. Bibl., fasc. 2, p. 25, n. 9. Accuratius 0029B descripsit Rosweydus imprimisque ea quae de dispositione totius voluminis per litteras alphabeti editor docet, distincte enucleavit. Ex his autem quae proleg. 19 de contentis hujus editionis annotavit, intelleximus ex Ulmensi aeque ac Rosweydi principe esse conflatam. Rufini liber ut in superioribus ab initio exhibetur.

1483. Norimb. per Ant. Koburger, fº. S. Hieronymi cardinalis presbyteri Vitae Patrum. In fine: Anno Christi Nativitatis millesimo quadringentesimo octuagesimo tertio, Nonas vero April., ob beatorum Patrum profectum vitam eremiticam diligentium gesta, quorum (haud immerito) memoriter sunt commendanda. Opus (Vitas Patrum appellatum) insigne a quamplurimis excerptum codicibus per sacrarum Scripturarum viros 0029C admodum peritissimos. In oppido Nurinbergen per Anthonium Koburger oppidi praefati incolam, quam compte impressum, finit feliciter. Character est medius inter Gothicum et rotundum et ad hunc prope accedens. Impressum est paginis sectis. Sequitur post subscriptionem index rerum, quem praecedit praefatiuncula supra in antecessum jam laudata, quae novam atque a superioribus editionibus, quas confusas vocat, recedentem partitionis rationem explicat. «In quatuor, inquit editor anonymus, distinxi partes divisas differentesque: in cujus prima collegi historialia; in parte secunda libellos et doctrinalia; in parte tertia de regulari observantia; et finali parte de laude et virtutum efficacia. Ita sane, ut pars prima per historias, secunda per libellos et paragraphos, 0029D pars tertia per rubricas, et quarta per rubricarum capitula distinguatur,» etc. Cf. etiam Repetitio ed. Koburgerianae 1478; Pray, Index lib. rar., Bibl. Bud., p. I, p. 506.

Venetiis, per Octavianum Scotum Modoetiensem, in-4º. B. Hieronymi Vitae Patrum. Rosweydus. in Cat. Bibl. S. Angeli ad Nidum Neapoli (1750, in-fol.] p. 152 occurrit, absque typographi indicio. Commemorat etiam talem fere editionem Vitarum, quae dimidia folii ultimi parte truncata erat, cl. Helmschrot, p. II, p. 105 sq., quam eamdem cum hac esse nullus dubito, sed lectorem curiosum ad eumdem missum facio.

0030A Sine loco et typographi nomine, fº. Vitaspatrum. Rosweydus laudat, et Germanicam sibi videri addit.

1485. Norimbergae, ap. Anthon. Koburger, fº. Eaedem. Weislinger, Catal. Bibl. Ord. S. Joan. Hieros. Argentorati, p. 110. Aliam ejusdem anni et formae, sed loco et typographi nomine destitutam Rosweydus octavo loco commemorat. Alteruter erraverit, an uterque vera tradiderit, videant alii.

1500. Venetiis, apud Bonet. Locatellum, in-4º. Vitaspatrum. Haec in titulo litteris majusculis inter Gothicos et rotundos mediis, quibus, minutioribus tamen, totum volumen exscriptum est. In fine: Beatissimi Hieronymi card. presb. sancte rom. eccl. cath. doctoris praecipui Libris qui vitaspatrum inscribuntur; diligenter examinatis: vigilantique studio emendatis: 0030B atque per punctas et comas distinctis: finem imposuit Venetiis Bonetus Locatellus presbyter. Iussu impensisque viri domini Nicholai ex Franchfordia oriundi. Anno ab incarnatione domini nostri Iesu christi. Millesimo quingentesimo. Octavo Idus aprilis. Incipit ab iis quae sequuntur subscriptionem editionis 1483, pariterque ac illa paginis sectis impressum est. Utraque admodum luculenta.