Psalmus XVI.

1. Exaudi, Domine, justitiam meam: Intende deprecationem meam: auribus percipe orationem meam, non in labiis dolosis. Mediator Dei et hominum homo Christus Jesus (1. Tim. 2.) , quam justus, et quam sine peccato fuerit, sacra Scriptura testatur: quae dicit, Qui peccatum non fecit, nec inventus est dolus in ore ejus (Isai. 33. 1 Petr. 2.) . Inter deprecationem et orationem hoc distare quidam dicunt ut deprecatio sit ad devitanda adversa, oratio autem in consequendis 0699D utilibus. Tamen utrunque indifferenter ponitur in niultis locis. Sic autem ait, Intende et Auribus percipe, ac si diceret: Cape quod audis, retine quod intelligis. Pra tendit ergo justitiam operis et puritatem cordis, ut in prece et oratione digne exaudiatur a Patre. 70 Ille bene orat, qui talem ad orandum se praeparat, ut in oratione justitiam suam praetendere valeat, et nihil nisi quod juste conferendum est orare praesumat: et non solum pro sua et amicorum, verum etiam inimicorum utilitate orare studeat. Ideo dicit se orare non in labiis dolosis. Labia enim dolosa essent, si ab intentione vel aequitate verba discordarent. De vultu tuo judicium meum prodeat: oculi tui videant aequitates. Purum cognoscit cor suum, qui judicium suum confert ad Deum. Christum Dominum scimus a Judaeis injuste esse judicatum. Sed in ipso quo manifeste judicaverunt, ipsi occulte judicati sunt. De vultu Dei judicium prodiit, quo injuste judicantes 0700A juste damnavit. Timeant ergo judices hominum, quia supra se habent judicem Deum: cujus oculi aequitatem vident, ut nihil impunitum maneat, et dignis digna rependat. Et hoc quidem sicut ad timorem malorum, ita ad consolationem dictum est bonorum: sicut in alio loco dicitur, Mihi vindictam, et ego retribuam, dicit Dominus (Deut. 32. Rom. 12.) . Debent ergo sancti viri semper examinare cor suum, ut illud ante oculos Dei habeant probatum, ne ille cujus oculi vident aequitatem, ullam in eis videre possit reprehensionem; quatenus in tribulatione aliquando positi, dicere cum suo capite possint quod sequitur.

3. Probasti cor meum, et visitasti nocte: igne me examinasti, et non est inventa in me iniquitas. Deus Pater Filium probavit, quando pati permisit: visitavit nocte, quia adjuvit in tribulatione: igne passionis examinavit, quia inde ad incorruptionem transtulit. Et non est in eo inventa iniquitas, quia (ut jam supra diximus) peccatum non fecit (Isai. 53. 1. Petr. 2.) . Nos quoque a Deo probamur, quotiens tribulationibus 0700B affligimur. Unde scriptum est: Tanquam aurum in fornace probavit electos Dominus (Sap. 3.) . Sed in nocte tribulationis non deest gratia visitationis, teste Apostolo, qui ait, Fidelis est Deus, qui non permittet nos tentari supra quam ferre possumus: sed faciet etiam ex tentatione proventum (1. Cor. 10.) . Hoc igne nos examinat, ut a maculis peccatorum mundos reddat. Utilis est ergo servis Dei tribulatio, tum quia probantur in corde suo, tum quia visitantur a Deo, tum quia purgantur a peccato. Non est, inquit, inventa in me iniquitas.

4. Ut non loquatur os meum opera hominum: propter verba labiorum tuorum ego custodivi vias duras. Dignus erat loqui opera hominum, qui in se non habebat peccatum (Joan. 8. Hebr. 7.) . Et tanto justius debebat ab omnibus audiri, quo juste non poterat ab ullo reprehendi. Illi quoque qui vices Christi tenent in praedicatione, in quantum possunt, debent inreprehensibiliter vivere: quia valde sermo doctoris confunditur, si actione depravatur. Quod si propter verba 0700C labiorum Dei duras vias nos oportet custodire, consolatur nos Dominus apostolica auctoritate dicens, Non sunt condignae passiones hujus temporis ad futuram gloriam quae revelabitur in nobis (Rom. 8.) . Duras vias custodivit, qui usque ad mortem obediens fuit (Philip. 2.) . Mundum relinquere, carnem domare, peccata lacrymis punire, adversa et aspera propter Deum tolerare: durae viae sunt, quae Dominica labia nobis praecipiunt. Sed si dura sunt quae jubentur, mira sunt quae promittuntur. Nam nec oculus vidit, nec auris audivit, nec in cor hominis ascenderunt, quae praeparavit 71 Deus diligentibus se (Isai. 64. 1. Cor. 2.) . Firmiter ergo teneamus viam, ut pervenire possimus ad patriam. Et ideo subditur:

5. Perfice gressus meos in semitis tuis, ut non moveantur vestigia mea. Quid per gressus, nisi bonorum operum actus? Quid per semitas, nisi perfectorum mandatorum Dei arctas et angustas intelligimus vias? Perfectos gressus in semitis Domini habuit, qui ait, 0700D Non veni legem solvere, sed adimplere (Matth. 5.) . Cujus non sunt mota vestigia, quia a veritatis non recessit via: unde ipse ait, In his quae Patris mei sunt oportet me esse (Luc. 2. Joan. 8. Matth. 24.) . Et nos perfectos gressus in semitis Domini habemus, si sic perfecta quae praecipit adimplemus, ut in eisdem immobiles maneamus. Neque enim sufficit perfecta agere, nisi contingat in ipsis firmiter permanere. Perfectos gressus habebat Paulus, cum diceret, Bonum certamen certavi, opus consummavi, fidem servavi (2. Tim. 4.) . Firma vestigia habuit, cum ait, Quis nos separabit a caritate Dei? Tribulatio? An angustia? An fames? An nuditas? An periculum? An gladius? Scimus quia neque instantia, neque futura, neque ulla creatura poterit nos separare a caritate Dei quae est in Christo Jesu (Rom. 8.) . Si quid autem boni in nobis habemus, illud Deo, non nobis, adscribere debemus, qui petenti se libenter tribuit 0701A (1. Cor. 4.) , sicut ipsa Veritas ait: Petite et accipietis (Joan. 16.) . Unde nunc subdit:

6. Ego clamavi, quoniam exaudisti me, Deus: inclina aurem tuam mihi, et exaudi verba mea. Clamor ad Dominum, est nostrum desiderium. Quanto plus quisque desiderat, tanto amplius clamat. Sed quae est auris, quam inclinat Deus nobis peccantibus, nisi misericordia ipsius? Nisi enim ille inclinetur ad misericordiam, nos non erigimur ad justitiam. Sed quid est quod jam se exauditum dicit, et adhuc exaudiri verba sua quaerit? Sed fortasse ad aliquid erat exauditus, et ad aliquid non erat. Exauditus erat in se, exaudiendus in membris.

7. Ad hoc pertinent verba quae sequuntur: Mirifica misericordias tuas: qui salvos facis sperantes in te. Deum misericordias suas mirificare, est ex injusto justum facere. Quis non miretur misericordias Domini in latrone, in Paulo, in peccatrice muliere, in publicano? Cum pro amore Dei, ea quae mundi sunt, despicit avarus, ad humilitatem convertitur superbus, 0701B ad mansuetudinem iracundus, ad castitatem luxuriosus, nonne misericordias suas mirificavit Deus? Cum desperantes ad spem reducit, cum peccatori, qui aeternas poenas promeruit, aeterna praemia tribuit, nonne Deus misericordias suas miras facit? Unde protinus adjungit:

8. A resistentibus dexterae tuae custodi me ut pupillam oculi. Pupilla oculi dicitur Christus, quia et omnibus carior est, et lumen quo omnes illuminantur. Ipse est et dextera Dei, quia aequalis est Patri, et omnia per ipsum facta sunt (Joan. 1. 8. 10.) . Possunt etiam per dexteram et pupillam intelligi electi, quia per eos fortia operatur Deus, et ipsi sunt lux mundi (Matth. 5.) . Resistentes sunt infideles et persecutores. Rogat ergo Filius Patrem, ut a sibi resistentibus eum defendat ne justitiam injustitia premat, ne infidelitas fidem corrumpat. Sic nos exemplo nostri capitis Dominum 72 orare debemus, ut nos custodiat, ne qua impugnans adversitas frangat, 0701C ne qua obvians tentatio seducat, quae nos ab alis protectionis suae subtrahat. Ideo subditur: Sub umbra alarum tuarum protege me, a facie impiorum qui me afflixerunt. Dilectio Dei et proximi, novum et vetus Testamentum. Justitia, caritas, et caeterae virtutes, alae Dei sunt, quibus sanctae animae ad Deum volare possunt. Istae spirituales alae et ab aestu refrigerant vitiorum, et afflictione temperant impiorum. Istis alis Dominus Christus cum ab impiis Judaeis affligeretur, protectus est: de quibus adhuc subjungit:

9. Inimici mei animam meam circumdederunt: adipem suum concluserunt, os eorum loquutum est superbiam. Haec in passione Christi facta sunt. Circumdederunt Judaei animam Christi, vitam enim ejus perdere volebant (Joan. 10.) . Adipem suum concluserunt (Ex Augustino) , idest, abundantiam suae superbiae intra se detinuerunt. Os eorum loquutum est superbiam, cum dixerunt, Ave rex Judaeorum (Matth. 27.) , et caetera talia.

10. Projicientes me, nunc circumdederunt me. Ante 0701D crediderunt venturum, sicut in Scripturis suis legerunt: nunc, cum venit adimplere quod promiserat, cum deberent eum suscipere, adorare, projecerunt extra castra, et crucifixerunt. Oculos suos statuerunt declinare in terram. Quia eum non Deum, sed purum hominem existimarunt.

11. Susceperunt me sicut leo paratus ad praedam. Comparabiles illi leoni, de quo scriptum est, Adversarius vester diabolus, tamquam leo circuit, quaerens quem devoret (1. Petr. 5.) . Et sicut catulus leonis habitans in abditis. Catulus leonis et filius, est ille populus, cui dictum est, Pater vester diabolus est (Joan. 3. 8.) . Et bene ait, habitans in abditis: quoniam qui male agit, odit lucem. Post tantam persecutionem secutus adjunxit:

12. Exsurge, Domine, praeveni eum, et supplanta 0702A eum. eripe animam meam ab impio, frameam tuam ab inimicis manus tuae. Exsurge, quem dormire (Ex Augustino) arbitrantur, et iniquitates hominum non curare: ante exerceatur malitia, ut factum vindicta praeveniat. Vel eum populum praevenire, est poenam mali ante in ipsum quam in alium retorquere. Juxta quod scriptum est, Omnis qui peccat, non in alium prius peccat, quam in semetipsum (Eccles. 6.) . Vel eum Dominus praevenit, quia ante ultimum judicium eum etiam temporaliter judicavit. Ejecit enim eos de terra sua, unde ait, Et supplanta eum. De terra enim illa lacte et melle manante, in qua plantaverat eos Deus, eradicati sunt. Animam autem Christi ab impio populo eripuit, quando a mortuis eum suscitavit. Cujus anima framea Dei Patris fuit, quam assumsit manus, idest, virtus ejus aeterna: ut per ipsam regna debellaret iniquitatis, et justos divideret ab impiis. Domine, a paucis de terra divide eos in vita eorum. Disperge eos per orbem terrarum in ista vita, quam solam suam vitam putant, quia aeternam 0702B despiciunt. Et bene ait, A paucis: quoniam Judaicus populus minor est numero, quam omnis populus. Cujus malitiam adhuc ostendit, cum subjungit, Et de absconditis tuis adimpletus est venter eorum. Non solum ista poena consequetur eos visibilis, sed etiam 73 de peccatis, quae tamquam tenebrae absconduntur, a lumine veritatis tuae, adimpleta est memoria eorum, ut obliviscantur Deum. Saturati sunt filiis: satisfecerunt desideriis. Et dimiserunt reliquias suas parvulis suis: dicentes, Sanguis ejus super nos et super filios nostros (Matth. 27.) .

14. Ego autem in justitia apparebo conspectui tuo. Ego qui (Ex Augustino) non apparui eis, qui corde sordido et tenebroso lucem sapientiae tuae videre non possunt, apparebo in justitia tua, id est, justis tuis manifestabor. Satiabor cum apparuerit gloria tua. Cum illi satiati sint immunditia sua, ut me intelligere non possent, Ego satiabor cum apparuerit gloria tua, in his qui me intelligunt. Ad hoc ergo tendat 0702C nostra oratio, nostraeque devotionis affectus, nostra opera, nostrae patientiae exercitia, ut gloria Domini saturari valeamus. Sit nobis noster Redemtor in exemplum, ad orandum, ad operandum, ad patiendum: et sit etiam comes ad gaudendum.