Psalmus XLVI.

2. Omnes gentes plaudite manibus. Nunquid populus Judaeorum omnes gentes erant (Ex Augustino) ? sed caecitas ex parte in Israel facta est, ut pueri insensati clamarent, Calve, Calve (4. Reg. 2.) : atque ita 0832A Dominus crucifigeretur in Calvariae loco, et sanguine suo fuso redimeret, et impleretur quod ait Apostolus: Caecitas ex parte contingit in Israel, donec plenitudo gentium intraret (Rom. 11.) : insultent ergo vani, et hebetes, et insensati: et dicant, Calve, Calve. Vos autem sanguine illo redempti (1. Petr. 1.) , qui fusus est in Calvariae loco; Omnes gentes plaudite manibus, pervenisse ad vos gratiam. Quid est Plaudite? Gaudete. Sed quare manibus? Quia bonis operibus. Si tantum voce, non bene: quia pigrae sunt manus. Si tantum manibus, nec hoc bene, quia muta est lingua. Concordent manus et lingua. Illa confiteatur, illae operentur. Jubilate Deo, id est, tantam laudem Dei mente concipite, quae non possit exprimi voce: et ita quod jubilatio illa sit in voce exultationis. Id est, non solum Deum laudate corde, sed etiam exultanti voce. Illum aliis annuntiate. Et subjungit caussam quare laudandus sit, dicens:

3. Quoniam Dominus, quia dominatur omni creaturae: excelsus, quia potens et efficax suae voluntatis. 0832B Et ne in ejus bonitate confidatis si mala feceritis, quia ipse est terribilis futurus judex: puniet impios, et rex quia suos spiritualiter regit per potentiam. Magnus super omnem terram: quia nulla pars est terrae, ubi ipse non dominetur. Ille qui videbatur parvus et despectus, facius est terribilis et excelsus: et qui erat tantum in regno Judaeorum, jam regnat super omnem terram. Non illi sufficit unam tantum gentem habere sub se: ideo tantum pretium ex latere dedit, ut emeret orbem terrarum. Ideo voce praedicatorum subditur:

4. Subjecit populos, id est, Judaeos, nobis, et gentes sub pedibus nostris. Ideo dicit, Sub pedibus, 233 ut omnimodam subditorum humilitatem intelligamus. Sic enim Dominus ordinavit Ecclesiam, ut alios vellet esse praelatos, alios subditos. Unde et in alio psalmo dicunt subjecti: Posuisti homines super capita nostra (Psal. 65.) . Praelatorum officium est praedicare, monere, corrigere, et in Ecclesiis Christi vices 0832C tenere (1. Tim. 3.) . Subjectorum officium est audire, obedire, omnem subjectionem praelatis suis tamquam ipsi Domino Christo exhibere (Hebr. 13.) . Neque enim quod dicunt: Subjecit populos nobis, ex sua persona hoc dicunt: sed ex ejus persona, cujus ministerium agunt. Hinc Petrus quosdam admonet dicens: Subjecti estote omni humanae creaturae propter Dominum (1. Petr. 2.) . Illa utique quae propter Deum fit subjectio, non tam hominibus exhibetur quam Deo. In eo ergo quod praedicatores sancti dicunt, Subjecit populos nobis, et gentes sub pedibus nostris: nequaquam ita intelligendum est, ut sibi vellent hoc adscribere: cum Apostolus Paulus quosdam volentes ei subjici tamquam homini, redarguat, dicens: Numquid Paulus crucifixus est pro vobis, aut in nomine Pauli baptizati estis (1. Cor. 1.) ? Non ergo in hoc verbo seipsos appetunt commendare, sed illum potius, cujus auctoritas erat in ipsis: cui magis obediebatur per ipsos, quam ipsis. Quorum adhuc voce subjungitur:

0832D 5. Elegit nobis haereditatem suam. Idest, gentes elegit nobis in haereditatem sociandas. Vel elegit nobis, ut nos subsistentes loco ipsius, in haereditate excolamus eam, spinas vitiorum auferendo: vomere disciplinae arando: semina virtutum mittendo. In eo quod dicitur, Elegit, gratia divina commendatur. Juxta quod ipse auctor gratiae suis dicit: Non vos me elegistis, sed ego elegi vos (Joan. 15.) . Quae gratia magis declaratur, cum subditur: Speciem Jacob quem dilexit. Duo fratres erant, Jacob et Esau (Gen. 25.) : et antequam aliquid egissent boni vel mali, ait Dominus: Jacob dilexi, Esau autem odio habui (Malach. 1. Rom. 9.) . Per Jacob ergo intelliguntur gratia electi. Elegit itaque Dominus speciem Jacob quem dilexit: non quia tunc esset speciosus, quando est electus, aut propter speciem quam ante 0833A haberet, esset dilectus: sed illam speciem jam diligebat in Jacob, quam per gratiam postmodum erat daturus. Sic elegit sibi Ecclesiam non habentem maculam aut rugam (Ephes. 5.) . Non quia esset immaculata, quando est electa: sed ad hoc elegit foedam, ut faceret pulchram. Deinde ostendit quo ordine gentes electae sint, cum subjungit:

6. Ascendit Deus in jubilo. Nam post ascensionem missus est Spiritus sanctus in Apostolos (Act. 2.) , et praedicatum est gentibus Evangelium (Matth. 28.) , et sic electae sunt. Quid est (Ex Augustino) jubilatio, nisi admiratio gaudii, quae verbis non potest explicari? Quomodo admirati sunt gaudentes, videntes ire in caelum (Marc. 16.) quem planxerant mortuum? Revera huic gaudio verba non sufficerent. Restabat jubilare quod nemo poterat explicare. Ibi erat et vox tubae, vox illa angelorum. Dictum est enim, Sicut tuba exalta vocem tuam (Isai. 38.) . Praedicaverunt Angeli ascensionem Domini. Viderunt Discipuli ascendentem Dominum, haerentes, 234 admirantes, 0833B stupentes, nihil dicentes, sed corde jubilantes. Et vox jam tubae in clara voce Angelorum: Viri Galilaei quid statis aspicientes in caelum? hic Jesus est (Act. 1) . Quasi illi non scirent, quia ipse est Jesus. Ante se paulo ante eum non videbant? secum loquentem non audiebant (Joan. 20. Luc. 24.) ? Nempe non solum speciem viderunt praesentis, sed membra contrectaverunt. Ipsi ergo nesciebant quod ille esset Jesus? Sed admiratione prae gaudio jubilationis; tamquam mente alienata, loquuntur Angeli, Ipse est Jesus. Ille, quo crucifixo, nutaverunt vobis pedes. Quo occiso et sepulto, spem vobis perdidisse putabatis (Matth. 26.) . Ecce ipse est Jesus. Ascendit ante vos: sic veniet, quemadmodum vidistis eum euntem-in caelum (Act. 1.) . Tollitur quippe corpus ab oculis vestris, sed non separatur Deus a cordibus vestris. Ergo vos filii Chore, jam si intellexistis vos, et inspicitis hic vos, et gaudetis quia videtis, hic vos

0833C 7. Psallite bene operando Deo nostro, id est, ad honorem Dei nostri: psallite mente. Et non solum psallendum est ei, in eo quod Deus est; sed etiam in eo quod homo est. Nec qualiscumque homo, sed rex. Et ideo subjungit: Psallite regi nostro, psallite. Psallendum est Deo, quia nos creavit. Psallendum est, quia nos redemit. Iste rex est Deus, est homo: Deus ante carnem, Deus in carne. Cui etiam ideo psallendum est:

8. Quoniam rex omnis terrae Deus. Quid enim (Ex Augustino) ? Et ante non omnis terrae Deus? Nonne et caeli et terrae Deus? Cum per illum facta sint omnia, quid posset dicere non esse Deum suum? Sed non omnes homines agnoverant Deum suum, et ubi agnoscebatur, quasi ibi tantum Deus erat. Notus in Judaea Deus (Psal. 75.) . Nondum filii Chore dicebant, Omnes gentes plaudite manibus. Jam ab omnibus agnoscitur, quia impletum est quod dicit Isaias, Ipse Deus tuus, qui eruit te, universae terrae Deus vocabitur. Ideo subdit: Psallite sapienter, idest, bene 0833D operamini, non pro terrenis, ne sitis comparabiles fatuis virginibus, quae accipientes lampades suas non sumserunt oleum secum in vasis suis (Matth. 25.) . Per eas enim designantur animae quae continenter vivunt, et bona opera quae per lampades designantur, faciunt. Sed dum inde hominibus appetunt placere, oleum in vasis, idest, nitorem gloriae in conscientiis negligunt habere. Tales videntur Deo psallere, in eo quod bona agunt: sed insipienter psallunt, quia eadem bona per inanem gloriam amittunt. Sapienter ergo psallere, est recta agere, et de ipsis rectis operibus soli Deo velle placere. Non est autem otiosum, 0834A quod totiens dictum est Psallite. Repetens inculcat, ut tardos excitet: frequens quoque repetitio ejusdem vocis, nimiae inculcatio est jocunditatis. Vel quinquies psallite ad quinque sensus corporis possumus referre: ut videlicet visum, auditum, gustum, odoratum et tactum vertamus in bonum usum. Deinde ostendit quomodo sit rex omnis terrae, cum subdit:

9. Regnavit Deus super gentes. Et ne aliquis intelligeret, ut etiam in malis regnaret, 235 determinat ita, Deus sedet super sedem sanctam suam. Id est, ita regnat in gentibus, ut tamen in sanctis maneat. Inde scriptum est, Anima justi sedes est sapientiae (Sap. 7.) . Ubi ergo regnabat diabolus, modo regnat Christus. Ille regnabat per superbiam, per luxuriam, per iram, et per vitia. Iste regnat per humilitatem, per castitatem, per mansuetudinem, et per caeteras virtutes: ut jam non simus servi peccati, sed liberi justitiae (Rom. 6.) . Si haec agimus, erimus regnum Dei, et sedes Dei. Exponit quomodo factum sit, ut regnet 0834B super gentes.

10. Principes populorum congregati sunt, cum Deo Abraham. Ac sic diceret, Reges et aliae potestates, qui prius Deo adversabantur, congregati sunt per fidem, cum Deo cui credidit Abraham (Hebr. 11.) . Ex illis principibus erat ille Centurio, cujus fides commendatur in Evangelio (Matth. 8.) . Ecce quomodo impletum est, quod Joannes ait, Potens est Deus de lapidibus suscitare filios Abrahae (Matth. 3.) . Nonne lapides erant gentes, quando lapides colebant, sicut de illis al ibi dicitur in psalmo: Similes illis fiant, qui faciunt ea (Psal. 113.) ? Et ideo accesserunt ad fidem, Quoniam Dii fortes terrae, id est, Apostoli et praedicatores sancti: Dii per gratiam, fortes per fidem, vehementer elevati sunt: in signis et virtutibus. Et ita factum est, ut multi generentur ad fidem.