Patrologiae Cursus Completus
Elenchus Operum Quae In Hoc Tomo XXI Continentur. Rufinus.
Elenchus Operum Quae In Hoc Tomo XXI Continentur. Rufinus.
Anno Domini Ccccx. Rufinus Aquileiensis Presbyter.
Anno Domini Ccccx. Rufinus Aquileiensis Presbyter.
Notitia Ex Schoennemanno
I. Opera Sincera.—1. Scripta propria.
I. Eusebii Historia eccl. a Rufino conversa et duobus libris aucta.
II. Rufini Historia eremitica, seu de Vitis Patrum liber.
III. Basilii Magni Regula seu Instituta monachorum.
IV. Basilii Magni homiliae septem a Rufino conversae.
VI. Origenis libri quatuor de Principiis et Homiliae.
VII. Gregorii Nazianzeni opuscula decem a Rufino Latinitate donata.
XI. Anatolii Alexandrini, Laodicensis episc. Canon paschalis.
Ad Illustrissimum Ac Reverendissimum Dom. Danielem Delphinum Aquileiae Patriarcham Praefatio.
Ad Illustrissimum Ac Reverendissimum Dom. Danielem Delphinum Aquileiae Patriarcham Praefatio.
Vetus praefatio. Ornatissimo Lectissimoque Viro D. Joanni A Sancto Andrea Parisiensis Ecclesiae Canonico Renatus Laurentius De La Barre S.
Tyrannii Rufini, Ortu Concordiensis, Civitate Aquileiensis, Presbyteratu Hierosolymitani, Vita.
Tyrannii Rufini, Ortu Concordiensis, Civitate Aquileiensis, Presbyteratu Hierosolymitani, Vita.
Liber Secundus. De Scriptis A Rufino Romae Editis
I. Fragmentum epistolae Origenis ex versione Rufini.
II. Fragmentum epistolae Origenis ex versione Hieronymi.
I. Paulinus Nolanus Epistola XLVI. olim XLVII.
I. Clemens libro IX. Recognitionum cap. XXVII.
II. Bardesanes in Dialogo de Fato apud Eusebium lib. VI. Praeparationis Evangelicae cap. X.
I. Symbolum Apostolicum vetus.
Classis II. Libri Ecclesiastici.
Tyrannii Rufini Opera, de quibus supra disseruimus.
Tyrannii Rufini Opera, de quibus supra disseruimus.
Tyrannii Rufini Aquileiensis Presbyteri De Benedictionibus Patriarcharum Libri Duo. Adnotationem direxi ad Rufinum Presbyterum, sanctae Melaniae spiri
Rufino Fratri Paulinus Salutem.
In Librum De Benedictionibus Judae Rufini Aquileiensis Presbyteri Ad
Liber Primus. Benedictio Judae.
Paulinus Fratri Rufino Salutem.
Paulinus Fratri Rufino Salutem.
Liber Secundus. De Benedictionibus Reliquorum Undecim Patriarcharum.
Commentarius In Symbolum Apostolorum Auctore Tyrannio
Commentarius In Symbolum Apostolorum Auctore Tyrannio
Historia Monachorum Seu Liber De Vitis Patrum Auctore Rufino Aquileiensi Presbytero.
Historia Monachorum Seu Liber De Vitis Patrum Auctore Rufino Aquileiensi Presbytero.
Caput Primum. De Sancto Joanne.
Caput V. De Oxyryncho Civitate. (Deest hoc caput in Palladio).
Caput VI. De De hoc Sozomenus l. VI. c. 28. Cassiodor. lib. VIII. c. 1. Niceph. lib. XI. c.
Caput IX. De Coprete Presbytero Et Patermutio.
167 Caput X. De Syro Abbate, Isaia, Paulo, Et Anuph.
Caput XV. De De hoc Sozomenus lib. VI. cap. 28. Niceph. lib. XI. cap.
181 Caput XVII. De Monasterio Abbatis Isidori.
182 Caput XVIII. De Serapione Presbytero. (Deest hic Palladio.)
Caput XIX. De Apollonio Monacho Et Martyre.
185 Caput XX. De Dioscoro Presbytero.
Caput XXI. De Monachis In Nitria Commorantibus.
Caput XXIV. De Didymo. (Deest hic Palladio de Didymo caeco.)
191 Caput XXV. De Cronio. (Pallad. cap. 25 et 89 de Croniis qui noti fuere Antonio.)
Caput XXVIII. De Duobus Macariis, Et Primo, De
Caput XXX. De Ammone, Primo Nitriae Monacho.
Caput XXXII. De Piammone Presbytero. (Pallad., cap. 72 de Ammona presbytero qui hic Piammon.)
Epilogus. De periculis itineris ad eremos.
Rufini Aquileiensis Presbyteri In Suam Et Eusebii Caesariensis Latinam Ab Eo Factam Historiam Ad Chromatium Episcopum Aquileiae
Rufini Aquileiensis Presbyteri Historiae Ecclesiasticae Libri Duo.
Rufini Aquileiensis Presbyteri Historiae Ecclesiasticae Libri Duo.
Caput Primum. De Arii haeresi.
Caput II. De Concilio apud Nicaeam congregato.
Caput III. De conversione Philosophi Dialectici.
Caput IV. De Paphnutio Confessore.
Caput V. De Spiridione Episcopo, et mirabilibus ejus.
Caput VI. Exemplum fidei Nicaenae
Caput VII. De Helena Constantini matre.
Caput VIII. De Cruce Salvatoris in Jerosolymis ab Helena reperta.
Caput IX. De captivitate Frumentii et Edesii, et de conversione Indorum per ipsos gesta.
Caput X. De conversione gentis Iberorum per captivam facta.
Caput XI. De Constantia sorore Constantini, et Presbytero per eam fratri insinuato.
Caput XII. De Alexandri, et Eusebii, atque Arii, conflictu.
Caput XIII. De probroso Arii interitu.
Caput XIV. De Athanasii Episcopi principiis.
Caput XV. De Constantini Imperatoris errore.
Caput XVI. De concilio haereticorum apud Tyrum contra Athanasium congregato.
Caput XVII. De exciso brachio Arsenii, caeterisque dolis haereticorum in concilio retectis.
Caput XVIII. De fuga et latebris Athanasii.
Caput XXI. De Ariminensi concilio.
Caput XXII. De Liberio Episcopo urbis Romae.
Caput XXIII. De Jerosolymorum et Alexandriae Episcopis.
Caput XXIV. De permixtione Episcoporum apud Antiochiam.
Caput XXVI. De fine Constantii Imperatoris, et ortu Juliani.
Caput XXVII. De Episcopis ab exilio relaxatis.
Caput XXVIII. De Concilio apud Alexandriam sanctorum Episcoporum, et Luciferi ab his dissidio.
Caput XXIX. De his quae in eodem Concilio statuta sunt.
Caput XXX. De Eusebio et Hilario, atque Ecclesiarum per eos restitutione.
Caput XXXI. De scriptis Hilarii.
Caput XXXII. De persecutionibus Juliani blandis et callidis.
Caput XXXIII. De saevitia ejus erga Athanasium.
Caput XXXIV. De fuga rursum et latebris Athanasii.
Caput XXXV. De sepulcro martyris Babylae.
Caput XXXVI. De Theodoro Confessore apud Antiochiam.
Caput XXXVII. De Judaeorum conatibus, qui a Juliano decepti, templum in Jerosolymis reaedificant.
Caput XXXIX. De signis et virtutibus terrificis, quae in exitium conversa sunt Judaeorum.
Caput I. De ortu et religiosa mente Principis Joviniani. et de fine ejus.
Caput II. De ortu Valentiniani et Valentis.
Caput III. De dormitione Athanasii, et persecutionibus Lucii haeretici.
Caput IV. De virtutibus et mirabilibus sanctorum qui fuerunt in Aegypto.
Caput V. De persecutione quae fuit apud Edessam.
Caput VI. De Moyse, quem Regina Sarracenorum gentis suae poposcit Episcopum.
Caput VII. De Didymo Alexandrino vidente.
Caput VIII. Quot ex discipulis Antonii etiam tunc in eremo habitantibus, virtutes et signa fecerint.
Caput IX. De Gregorio et Basilio Cappadociae Episcopis.
Caput X. De Damaso Episcopo, et Ursini subreptione.
Caput XI. De Ambrosio Episcopo.
Caput XII. De Valentiniani fine.
Caput XIII. De Gothorum per Thracias irruptione, et Valentis nece.
Caput XVI. De Benevoli Magistri memoriae fideli constantia.
Caput XVII. Ut Theodosius necem Gratiani ultus, de Maximo triumphaverit.
Caput XIX. De restitutione Ecclesiarum, quae per ipsum jam catholicum in Oriente restitutae sunt.
Caput XX. De Apollinare, et haeresi ejus.
Caput XXI. De Episcoporum successionibus per Orientem.
Caput XXII. De seditione Paganorum contra Fideles.
Caput XXIII. De situ templi Serapis, et subversione ejus.
Caput XXIV. De fraudibus, quae in templis Paganorum detectae sunt.
Caput XXV. De Saturni sacerdote Tyranno, totius pene Alexandriae adultero.
Caput XXVI. De Canopi initio et interitu.
Caput XXVII. De Ecclesiis et Martyriis quae in idolorum locis constructa sunt.
Caput XXVIII. De Joannis sepulcro violato et reliquiis apud Alexandriam conservatis.
Caput XXIX. De Thoracibus Serapis apud Alexandriam abrasis, et signo Christi in loco eorum reddito.
Caput XXX. Ut mensura aquae Nili fluminis, quam πῆχυν vocant, ad Ecclesiam deferatur.
Caput XXXI. De Valentiniani junioris interitu, et ortu Eugenii.
Caput XXXII. De responsis Joannis monachi.
Rufini Aquileiensis Presbyteri Apologiae In Sanctum Hieronymum Libri Duo.
Rufini Aquileiensis Presbyteri Apologiae In Sanctum Hieronymum Libri Duo.
Apologia Quam Pro Se Misit Rufinus Presbyter Ad Anastasium Romanae Urbis Episcopum.
Apologia Quam Pro Se Misit Rufinus Presbyter Ad Anastasium Romanae Urbis Episcopum.
Epistola Anastasii Romanae Urbis Episcopi Ad Joannem Episcopum Jerosolymorum Super nomine Rufini
Epistola Anastasii Romanae Urbis Episcopi Ad Joannem Episcopum Jerosolymorum Super nomine Rufini
Appendix Ad Opera Rufini.
Monitum Ad Lectorem.
Veteris Editoris Antonii De Albone Archiepiscopi Lugdunensis, Etc., In Commentarium In Psalmos LXXV, Ab se repertum ac primo editum, Dedicatio et prae
Item De Commentariis In Prophetas Oseam, Joelem Et Amos, Ex Epistola Dedicatoria Renati Laurentii De La Barre Ad D. Joannem A Sancto Andrea.
In LXXV Davidis Psalmos Commentarius Rufino Aquileiensi Olim Attributus.
In LXXV Davidis Psalmos Commentarius Rufino Aquileiensi Olim Attributus.
Titulorum Omnium Qui Psalmis Praefiguntur Argumentum.
Commentarius In LXXV Psalmos.
Commentarius In Prophetas Minores Tres Osee, Joel Et Amos, Rufino Aquileiensi Presbytero Olim Ascriptus.
Praefatio.
Commentarius In Oseam.
Commentarius In Joel Prophetam .
Commentarius In Joel Prophetam .
Commentarius In Amos Prophetam.
Commentarius In Amos Prophetam.
Monitum Ad Lectorem.
Vita Sanctae Eugeniae Virginis Ac Martyris Auctore
Vita Sanctae Eugeniae Virginis Ac Martyris Auctore
Caput Primum. Eugeniae parentes. Philippus Magos Aegypto pellit.
Caput IV. S. Helenus Heliopolis episcopus.
Caput VI. Eugeniae postulatio.
Caput VIII. Plangunt Alexandrini Eugeniam quasi perditam. Fit Eugeniae simulacrum tamquam deae.
Caput IX. Catalogus virtutum S. Eugeniae.
Caput X. Cogitur praeesse monasterio. Vilissima quaeque munia obit. Precum horariarum studiosissima.
Caput XI. Melanthiam a quartana oleo sacro curat.
Caput XII. Melanthia incesto Eugeniae ardet amore. Fortiter resistit Eugenia.
Caput XIV. Praefectus Eugeniae pater agit in filiam incognitam. Eugeniae prudentissima responsio.
Caput XV. Ancillae falsum testimonium contra Eugeniam.
Caput XVI Egregie se purgat Eugenia. Sexu suo omnes criminatores confundit.
Caput XVI. Agnoscitur a parentibus. Baptizatur tota familia. Pax datur Christianis.
Caput XVII. Excitatur persecutio. Imperatorum literae ad Philippum.
Caput XVIII Philippus bona sua ecclesiis et pauperibus erogat. Dignus habetur episcopatus honore.
Caput XX. Basilla Eugeniae societatem expetit. Cornelius Papa baptizat Basillam.
Caput XXI. Claudia viduas, Eugenia virgines congregat. Nocte Dominica hymni et sacra mysteria.
Caput XXIII. Eugeniae adhortatio ad virginitatem et martyrium. Mundi blandimenta fallacia.
Caput XXV. Basilla aversatur colloquium sponsi Pompeii. Calumnia Pompeii in Christianos.
Caput XXVII. Praeclarum Eugeniae de castitate Ecclesiae testimonium.
Caput XXIX. Illaesa manet ab igne thermarum. A Christo in carcere pascitur. Gladio percutitur.
Caput XXX. Matri apparet, et mortem praedicit.
Libellus De Fide Seu Duodecim Anathematismi Sub Rufini Nomine.
Libellus De Fide Seu Duodecim Anathematismi Sub Rufini Nomine.
Rufini Presbyteri Provinciae Palaestinae Liber De Fide.
Rufini Presbyteri Provinciae Palaestinae Liber De Fide.
Anno Domini CDXV. Pelagius Britannus.
Anno Domini CDXV. Pelagius Britannus.
De Vita Et Scriptis Pelagii Dissertatio, Auctore Garnerio, Marii Mercatoris Operum Editore
De Vita Et Scriptis Pelagii Dissertatio, Auctore Garnerio, Marii Mercatoris Operum Editore
Operum Editionumque Pelagii Recensio, Auctore Schoenemanno (Bibliotheca Patrum Latinorum historico-litteraria)
I. Quae etiamnunc supersunt integra Pelagii scripta.
II. Deperdita, quorum fragmenta exstant.
I. Expositionum in Epistolas Pauli libri XIV.
II. Epistola ad Demetriadem virginem.
III. Libellus fidei ad Innocentium.
Expositiones In Epistolas Sancti Pauli.
Expositiones In Epistolas Sancti Pauli.
Libellus Fidei Ad Innocentium 1.
Libellus Fidei Ad Innocentium 1.
Epistola Ad Demetriadem.
Opus Dubium. Epistola Ad Celantiam Viduam.
Opus Dubium. Epistola Ad Celantiam Viduam.
Opera Quorum Fragmenta Tantum Supersunt. Eucologiae Ex Scriptura.
Opera Quorum Fragmenta Tantum Supersunt. Eucologiae Ex Scriptura.
Liber De Natura.
Liber De Viduam.
Epistola Ad Amicum.
Epistola Ad Innocentium I.
Epistola, Seu Chartula Purgationis, Ad Sanctum Augustinum.
Epistola, Seu Chartula Purgationis, Ad Sanctum Augustinum.
Liber De Libero Arbitrio.
Opera Omnino Deperdita. Libri Tres De Trinitate.
Opera Omnino Deperdita. Libri Tres De Trinitate.
Epistola Ad Paulinum.
Epistola Ad Constantium Episcopum.
Epistola Ad Constantium Episcopum.
Epistola Ad Sanctum Augustinum, Post Adventum Pelagii In Palaestinam Scripta.
Epistola Ad Sanctum Augustinum, Post Adventum Pelagii In Palaestinam Scripta.
Eodem Tempore. Julianus Eclanensis Episcopus Pelagianus.
Eodem Tempore. Julianus Eclanensis Episcopus Pelagianus.
De Vita Et Scriptis Juliani Dissertatio, Auctore Garnerio.
De Vita Et Scriptis Juliani Dissertatio, Auctore Garnerio.
Operum Editionumque Juliani Recensio, Auctore Schoenemanno (Bibliotheca Patrum Latinorum historico-litteraria)
Libellus Fidei, Quem Huliano Tribuit Garnerius, Abjudicante Schoenemanno.
Libellus Fidei, Quem Huliano Tribuit Garnerius, Abjudicante Schoenemanno.
Epistola Ad Zosimum.
Epistola Ad Rufum.
Ad Turbantium Episcopum, Adversus Librum Primum Sancti Augustini De Concupiscentia, Libri Quatuor.
Ad Turbantium Episcopum, Adversus Librum Primum Sancti Augustini De Concupiscentia, Libri Quatuor.
Ad Florum Adversus Librum II Sancti Augustini De Nuptiis Libri Octo.
Ad Florum Adversus Librum II Sancti Augustini De Nuptiis Libri Octo.
Liber De Amore.
Liber De Constantiae Bono, Contra Perfidiam Manichaei.
Liber De Constantiae Bono, Contra Perfidiam Manichaei.
Rufiniani Libelli Interpretatio.
Rufiniani Libelli Interpretatio.
Eodem Tempore. Coelestius Pelagii Discipulus.
Eodem Tempore. Coelestius Pelagii Discipulus.
De Vita Et Scriptis Coelestii Dissertatio, Auctore Garnerio.
De Vita Et Scriptis Coelestii Dissertatio, Auctore Garnerio.
Libellus Fidei Zosimo Oblatus.
Libellus Fidei Zosimo Oblatus.
Breviarium Epistolae Ad Clericos Romanos.
Breviarium Epistolae Ad Clericos Romanos.
Liber Adversus Peccatum Originale.
Liber Adversus Peccatum Originale.
Sententiae Coelestii.
Definitiones De Impeccantia.
Eodem Tempore. Anianus Diaconus Celedensis.
Eodem Tempore. Anianus Diaconus Celedensis.
Eodem Tempore. Anianus Diaconus Celedensis. De Vita Et Scriptis Aniani Dissertatio, Auctore Garnerio.
Interpretatio XXVI Homiliarum Sancti Chrysostomi In Sanctum Matthaeum, Praecedente Aniani Prologo Ad Orontium.
Interpretatio Homiliarum Sancti Chrysostomi De Laudibus Sancti Pauli, Praecedente Aniani Prologo Ad Evangelum.
Sermonis Sancti Chrysostomi Ad Neophytos Interpretatio.
Sermonis Sancti Chrysostomi Ad Neophytos Interpretatio.
Libri Ad Versus Epistolam Sancti Hieronymi Ad Ctesiphontem.
Libri Ad Versus Epistolam Sancti Hieronymi Ad Ctesiphontem.
Selectae Variantes Lectiones In Rufini Ecclesiasticam Historiam, Ex Ms. Tabularii Capitularis Forojuliensis .
Index Locorum Ex Sacra Scriptura Qui In Rufini Operibus Sparsim Laudantur, Aut Explicantur. (In hoc Indice revocatur lector ad numeros in Rufini Operi
Index Verborum, Sententiarum Ac Rerum Memorabilium Quae In Rufini Operibus Continentur. ( In hoc Indice revocatur lector ad numeros crassiori characte
Index Verborum Et Sententiarum Quae In Operibus Rufino Ascriptis Continentur. ( In hoc Indice revocatur lector ad numeros in textu Operum Rufino ascri
Ordo Rerum Quae In Hoc Tomo Continentur.
Psalmus LXII.
2. Deus, Deus meus, ad te de luce vigilo. O Deus 0891D omnium creatione, Deus meus secundum praecipuam et singularem dilectionem, vigilo, id est, diligenter studens, et curiosus sum ad te promerendum, atque ad voluntates tuas exequendas. Et hoc de luce, id est, per puritatem bonae conscientiae. De hac vigilatione dictum est in Evangelio: Beatus ille servus, quem cum venerit Dominus, invenerit vigilantem (Matth. 24.) . Puram conscientiam vocat lucem. Sic econtra conscientiam malam dicimus tenebras juxta Apostolum, Fuistis aliquando tenebrae: nunc autem lux in Domino (Ephes. 5.) . Vel vigilo ad te de luce, id est, ex quo habui cognitionem tui, quae est caussa meae vigiliae. Somnus animae, 306 est oblivisci Deum. Talem excitat Paulus dicens: Surge, qui dormis, et exsurge a mortuis, et illuminabit te Christus (Ibid.) . Christus illuminat animas, et facit eas vigilare. Vita ergo nostra et mores nostri debent per Christum vigilare ad Deum. Hujus autem vigiliae 0892A caussam ostendit, cum subjungit: Sitivit in te anima mea, quam multipliciter tibi caro mea. Omnis qui sibi vult aliquid praestari in ardore desiderii, ipsum desiderium sitis animae est. Sunt autem diversa desideria in cordibus hominum. Alius sitit aurum, alius argentum, alius possessionem, alius haereditatem, alius hoc, alius illud. Vix invenitur, qui sitiat Deum. Sed anima, quae sancta est, omnia, quae mundi hujus sunt, tanquam amara respuit: atque ad illam ineffabilem dulcedinem, quae in Deo est, totis desideriis inardescit. Inebriari desiderat ab ubertate domus Dei, ubi est fons vitae, et origo sapientiae. Et caro mea, inquit, sitivit tibi (Psal. 35.) , ut videlicet in ea resurrectione atque immortalitate tibi appareat, quam promisisti. Et hoc quam multipliciter, id est, multo amplioribus causis, quam anima: subjacet enim amplioribus miseriis. Nam spiritus promptus est, caro autem infirma (Matth. 26.) . Et quamvis anima multas tentationes, multas perturbationes sentiat: tamen non ita deficit, ut caro. Modo enim 0892B (Ex Augustino) ex corruptione carnis, si non manducemus, deficimus, et esurimus. Si non bibamus, deficimus et sitimus. Si diu manducemus et bibamus, ipsa diuturna refectio defectio est. Si diu dormiamus, deficimus, et ideo vigilamus. Si diu vigilemus, deficimus: et ideo dormimus. Si diu stemus, fatigamur: et ideo sedemus. Si diu sedeamus, et ibi fatigamur: et ideo surgimus. Nullus ergo nostrae carnis status est. Modo de infantia transit ad pueritiam, de pueritia ad adolescentiam, de adolescentia, ad juventutem, de juventute ad senectutem, de senectute ad senium, de senio ad mortem. Non stat aetas nostra: ubique fatigatio, ubique corruptio. Caro itaque, quam multipliciter fatigatur, tam multipliciter sitit a Deo infatigabilem incorruptionem. Ubi sitit?
3. In terra deserta, invia et inaquosa. Idest, in hoc seculo, quod est terra deserta, quantum in se est, ab omni bono non habens viam veritatis, nec refrigerium verae salutis. Misertus est autem Dominus 0892C nostri in hoc deserto. Veritas de terra orta est, et terra nostra dedit fructum suum. Factus est via Dominus noster Jesus Christus. Dedit nobis aquam in deserto, praedicatores suos implens Spiritu Sancto, ut fiat in eis fons aquae salientis in vitam aeternam. Haec habemus hic. Sed non sunt de deserto. Ideo proprietatem deserti prius commendavit psalmus, ut et tu cum audisses in quo malo esses, si quas habere hic posses consolationes, fructus, vel viae, vel aqua, non tribueres deserto, sed illi qui te visitare dignatus est in deserto. Nisi primo quis sitiat in isto malo in quo est, nunquam pervenit ad bonum, quod Deus est. Sic in sancto apparui tibi, id est, talem me paravi, quem tu deberes respicere: per hoc scilicet, quod sunt in sancto desiderio, sive proposito: ut viderem virtutem tuam et gloriam tuam. Id est, ut intelligerem Filium tuum in quo est omnipotentiae virtus (quia per ipsum facta sunt omnia ((Joan. 1.)) ) et gloria divinitatis. Hanc virtutem, et gloriam modo vident per fidem, hi qui habent 307 sanctificatum 0892D cor: postmodum visuri sunt per speciem. Adhuc reddit aliam caussam, quare vigilaverit et sitierit dicens:
4. Quoniam melior est misericordia tua super vitas. Multae (Ex Augustino) sunt vitae humanae, sed Deus unam vitam promittit. Et non illam dat nobis propter merita nostra, sed propter misericordiam suam. Alius sibi eligit vitam negotiandi, alius feneraudi, alius rusticandi, alius militandi, alius illam, alius illam. Diversae sunt vitae, sed melior est misericordia tua super vitas nostras. Melius est quod das correctis, quam quod diligunt perversi. Unam vitam donas, quae praeponatur omnibus nostris, quascumque in mundo eligere potuerimus. Vel aliter: Multae sunt sanctorum vitae in hoc saeculo. Alius Deo servit in conjugio, alius per continentiam, alius per communem vitam, alius per solitariam, alius per activam, alius per contemplativam: diversi diverso 0893A modo, secundum mensuram gratiae quae unicuique data est a Deo (Rom. 12.) . Quantumcumque quisque perfecte vivat, quam sancte et pure Deo serviat; tamen ad caeleste regnum non perducitur, nisi divina misericordia cum bonis operibus adjungatur. Dicatur ergo recte: Quoniam melior est misericordia tua super vitas; ideo Labia mea laudabunt te, idest, laudabilem te aliis praedicabo. De tanta enim pii Domini misericordia ne ingrati simus, laudes et gratias quas possumus referre debemus. Unde adhuc subjungit:
5. Sic benedicam te in vita mea, et in nomine tuo levabo manus meas. Quid est sic? Ut misericordiae tuae tribuam vitam meam, in qua te laudo, non meritis meis. Vel sic laudabunt te labia mea, ut etiam benedicam te in vita mea, idest, per totam vitam meam. Sic enim digne Deum quisque laudat, quando cum labiis vita concordat. Manus autem levare, est respectu supernae patriae bona opera exercere. In nomine (inquit) tuo, idest, ad honorem 0893B et gloriam nomnis tui. Juxta quod alibi dicitur, Non nobis, Domine, non nobis, sed nomini tuo da gloriam (Psal. 113.) . Et ut labiis digne laudare, et recte vivendo ac bene operando Deum benedicere valeat; impinguari dono suae gratiae postulat, cum subjungit:
6. Sicut adipe et pinguedine repleatur anima mea: et labiis exultationis laudabit os meum. Adeps proprie vocatur pinguedo illa, quae est interius circa vitalia. Significat caritatem Dei diffusam in cordibus nostris per Spiritum sanctum, qui datus est nobis (Rom. 5.) . Pinguedo quae est in membris exterioribus, designat alacritatem animae ipsius, quae facit corpus alacriter bene operari. Non enim placet Deo macra anima, sicut nec dicebatur placere in sacrificio veteri macra hostia. Ideo autem positum est, scilicet, ut intelligamus hoc significative dictum, videlicet non carnalem pinguedinem postulare, sed spiritualem. Non eam quae in carne est, sed quae 0893C in anima. Sicut adipe ergo et pinguedine anima repletur, quando et caritas est in mente, et foris affectus: atque hilaritas spiritualis apparet in actione. Hilarem enim datorem diligit Deus (2. Cor. 9.) . Unde et labiis exultationis laudare se Deum perhibet, quia in Domini servitute, atque in ipsius laude non tristitia, sed gaudium haberi debet. Hinc nos alibi Spiritus sanctus admonet in psalmo: Servite Domino in laetitia (Psal. 99.) . 308 Nec solum laus Dei debet in ore esse, sed etiam in meditatione et opere, unde et subditur:
7. Si memor fui tui super stratum meum in matutinis meditabor in te. Stratum suum quietem dicit. Saepe quando quieti sunt homines, per quietem dissolvuntur et obliviscuntur Deum: Haec sancta anima in quiete sua Deum reminiscitur. Unde constat quia et in actionibus suis in Deo meditabitur. Si memor fui tui super stratum meum, idest, quando quietus fui, meditabor in te, idest, in operibus lucis. Digna enim debemus operari, tamquam in luce: 0893D quia non sumus noctis ac tenebrarum, sed Filii Dei ac lucis (1. Thess. 5.) . Hinc nos Apostolus admonet, ut in die honeste ambulemus (Rom. 13.) . Et Dominus in Evangelio; Luceat (inquit) lux vestra coram hominibus, ut videntes opera vestra bona, glorificent patrem vestrum qui in caelis est (Matth. 5.) . Commendat autem gratiam Dei, cum subjungit:
8. Quia fuisti adjutor meus. Etenim nisi Dominus adjuvet bona opera nostra, impleri a nobis non possunt. Ecce jam ostendit Ecclesia se esse securam in deserto, per adjutorium gratiae Dei. Unde exultans dicit: Et in velamento alarum tuarum exultabo. Hilaresco in bonis operibus: quia supra me est velamen alarum tuarum, idest, refrigerium et protectio virtutum. Nec solum exultabo, sed jam affectu et desiderio.
9. Adhaesit anima mea post te. Non ita ut praecedat, veluti Petrus, cum dixit Domino: Propitius tibi esto 0894A ne fiat istud. Propterea repulsus audivit: Vade retro, sathana. Non enim sapis quae Dei sunt, sed quae sunt hominum (Matth. 16.) ; sed ita adhaesit, ut sit post te, idest, ut te sequatur assidue, et obediat tibi. Et quia sic adhaesit, Me suscepit dextera tua, idest, virtus et gratia tua in magnam dignitatem a dejectione in qua eram propter peccatum, me sustulit: vel suscepit me gratia tua ad dexteram tuam collocandum. Aut potest hoc specialiter accipi de nostro capite, qui post resurrectionem et ascensionem ad dexteram patris collocatus est. In persona cujus adhuc subditur:
10. Ipsi vero in vanum quaesierunt animam meam. Judaei quaesierunt perdere animam Christi (Joan. 11.) , sed in vanum: quia non potuerunt implere quod voluerunt. Unde haec poena praedicitur eis ventura, quae subinfertur: Introibunt in inferiora terrae: ((vers. 11.)) tradentur in manus gladii, partes vulpium erunt. Ducti enim sunt in captivitatem usque ad inferiores terras, expugnati sunt ab hostibus, et traditi 0894B in potestatem pugnatorum: divisi scilicet per partes a regibus et principibus saecularibus, qui propter calliditatem et astutiam dicti sunt vulpes. Hinc est quod Herodem regem ipse Dominus appellat vulpem. Ite, dicite (inquit) vulpi illi (Matth. 13.) . Sed his ita dispersis, de rege nostro quid subjungat, audiamus:
12. Rex vero laetabitur in Deo. Ille qui a salute rex dicendus est, qui est rex regum et dominus dominantium, qui nos regit secundum bonos mores et virtntes, cujus regni non erit finis (Apoc. 1. et 19.) . Talis rex laetabitur, in illa vero incommutabilitate quae est in Deo, scilicet in divinitate paterna. Laudabuntur etiam omnes qui jurant in eo, idest, laudabiles apparebunt per ipsum omnes, qui fidem Dei promittunt, et servant: quia animas suas illi vovent, et reddunt. 309 Magna quidem laus erit sanctis, quando ab ipso Domino audient in judicio; Esurivi, et dedistis mihi manducare. Sitivi, et dedistis 0894C mihi bibere, et alia hujusmodi. Et iterum: Venite, benedicti Patris mei, percipite regnum quod vobis paratum est ab origine mundi (Matth. 25.) . Rege itaque cum militibus suis in magno gaudio constituto, pars adversa confundetur, de qua et subditur: Quia obstructum est os loquentium iniqua. Quanta (Ex Augustino) iniqua locuti sunt Judaei! Quanta mala dixerunt Pagani, qui propter idola Christianos sunt persecuti! Cum putant quod possunt finiri Christiani, creverunt, et ipsi finiti sunt. Obstructum est os eorum. Jam non audent loqui adversus Christum. Quod tamen in judicio perfectius adimplebitur, quando regem nostrum regnare videbunt. Et Deum negare non poterunt, quando aspicient sanctos stare in magna constantia adversus eos qui se angustiaverunt: quando eos quos aliquando habuerunt in derisum, computari videbunt inter filios Dei (Sap. 5.) . Tunc quippe iniquorum os obstructum erit, quando jam quid dicere valeat, non habebit. Studeamus ergo de luce vigilare ad Deum, atque 0894D in hoc arido deserto sitire fontem vitae. Sit in sancto desiderio cor nostrum. Laudent et benedicant Deum labia nostra, vita nostra, opera nostra. Sit pinguedo caritatis in corde, hilaritas in actione. Memores simus Dei vespere et mane. Sit gaudium nostrum in ipso. Adhaereat illi anima nostra toto desiderio: caveamus exemplum pravorum, qui pereunt: quatenus cum rege nostro Jesu Christo in caelesti regno gaudere et regnare possimus. Haec est utilitas psalmi.