Caput X.

Cur hominem Deus non approbarit nisi post factam mulierem, et id maxime quod per hanc ille deceptus peccaverit; itemque cur eadem non de terra, ut Adam, sed de costa ejus creatu sit?

0297B

46. Item alia quaestio, quia dixit Dominus: Non est bonum solum esse hominem (Gen. II, 18) . Primo omnium cognosce quia in superioribus, ubi hominem finxit Deus de limo terrae, non addidit: Et vidit Deus quia bonum est (Gen. I, 11 et seq.) , quemadmodum in singulis operibus suis. Nam si dixisset illic bonum esse, quia homo factus est, inveniretur hoc esse contrarium, ut hic non esse bonum diceret, cum in superioribus bonum esse dixisset. Sed hoc ibi cognosce, ubi solum Adam fecit. Caeterum ubi communiter comprehendit et virum et mulierem factos, licet ne ibi quidem dixerit specialiter; tamen quia postea habes: Vidit Deus omnia quae fecit, et ecce erant 0297C bona valde (Gen. I, 31) , evidenter declaratur bonum esse quod et vir sit factus, et mulier.

47. Sed ex hac quaestione alia quaestio rursus 166 emergit. Quomodo enim quando solus factus est Adam, non dictum est bonum esse factum Adam: quando autem et mulier ex eo facta est, tunc esse bona omnia comprehensum est? Licet illic omnem laudaverit creaturam, et universitatis creatio sit probata, quoniam in homine naturae praedicta communitas est: tamen non videtur otiosum, qua ratione ubi solus factus est Adam, non solum nequaquam praedicatio boni complacito operi adjecta sit; sed etiam dictum sit non esse bonum solum hominem: cum sciamus quod antequam fieret mulier, non erraverit Adam; postea vero quam mulier est facta, prior 0297D divinum praevaricata mandatum, etiam virum suum traxerit in errorem, et incentivum ejus exstiterit. Si igitur vero culpae auctor est mulier, quemadmodum pro bono videtur adjecta? Verum si consideres quia Deo universitatis est cura, invenies plus placere Domino debuisse id in quo esset causa universitatis, quam condemnandum fuisse illud in quo esset causa peccati. Et ideo quia ex viro solo non poterat humani 0298A esse generis propagatio, pronuntiavit Dominus non esse bonum solum esse hominem. Maluit enim Deus plures esse quos salvos facere posset, et quibus donaret peccatum, quam unum solum Adam, qui liber esset a culpa. Denique quia idem utriusque auctor est operis, venit in hunc mundum, ut salvos faceret peccatores. Postremo nec Cain parricidii reum priusquam generaret filios, passus est interire. Ergo propter generationem successionis humanae debuit mulier adjici viro (Vid. S. Aug. l. II contra Jul. Pel., c. 7, n. 20) . Denique hoc ipsa verba declarant dicentis Dei, non bonum solum esse hominem. Nam etsi mulier prior peccatura erat, tamen redemptionem sibi paritura non debuit ab usu divinae operationis excludi. Quamvis enim Adam non est seductus, 0298B mulier autem seducta et in praevaricatione fuerit, salva tamen, inquit, erit per filiorum generationem, inter quos generavit et Christum (I Tim. II. 14 et 15) .

48. Nec illud otiosum (33, q, 5, c. Nec illud) , quod non de eadem terra de qua plasmatus est Adam, sed de ipsius Adae costa facta sit mulier; ut sciremus unam in viro et muliere corporis esse naturam, unum fontem generis humani. Ideo non duo a principio facti vir et mulier, neque duo viri, neque duae mulieres, sed primum vir, deinde ex eo mulier. Unam enim naturam volens hominum constituere Deus, ab uno principio creaturae hujus incipiens multarum et disparium naturarum eripuit facultatem. Faciamus, inquit, ei adjutorium simile sibi (Gen. II, 18) . Adjutorium ad generationem constitutionis humanae intelligimus. 0298C Et vere bonum adjutorium. Nam si pro meliore accipis adjutorium, major quaedam in causa generationis operatio mulieris reperitur; sicut istius terrae quae semina primo accepta cohibendo paulatim fotu suo adolescere facit, et producit in segetem. In eo igitur adjutorium bonum mulieris, quamquam etiam inferior dicatur adjutor; ut et in usu reperimus humano, quia dignitate potiores 167 plerumque adjutorem meriti inferioris adsciscunt.