Caput VIII.

Jejunii commoda ut magis eluceant, cum gulae incommodis comparat, ac perturbationum, quas eadem gula inferre solet, elegantissimam subjicit descriptionem; cui exhortatio ad sobrietatem conjungitur.

0704C

22. Sed quid vetustis utar exemplis, cum abundet jejunium etiam praesentium muneribus gratiarum? Quis deterioravit domum suam 542 jejunio? Quis imminuit facultates? Cui non suspecta luxuries? Cui non venerabilis abstinentia? Cujus thorum appetivit parcimonia? Cujus pudorem non laesit ebrietas? Jejunium continentiae magisterium est, pudicitiae disciplina, humilitas mentis, castigatio carnis, forma 0704D sobrietatis, norma virtutis, purificatio animae, miserationis 0705A expensa, lenitatis institutio, charitatis illecebra, senilis gratia, custodia juventutis. Jejunium est infirmitatis allevamentum, alimentum salutis. Nemo cruditatem jejunando incidit, nullus per continentiam ictum sanguinis sensit, immo nullus non repressit et repulit. Bonum itineris viaticum, bonum totius vitae: bonum in mari, sedat naufragia, cibum servat.

23. Qui grave dicunt jejunium esse, respondeant quis jejunio defecerit. Multi in prandio, plerique dum vomunt epulum, fudere animam. Quod postremo animal jejunium sibi causam fuisse mortis ingemuit? Per escam laqueus non cavetur, in esca hamus latet, cibus deducit in foveam, et cibus inducit in retia, cibus visco etiam aves illigat, cibus volantes 0705B deponit ad mortem. Quae non propter ventrem pericula? Muta animalia crimen nesciunt, et in hoc solo tamquam pro crimine puniuntur. Jejunium sobrietas mentis est, hoc vigent sensus, in hoc judicia tractantur, in convivio pocula. Jejunium custodit disciplinam, luxuriam sequitur inopia. Luxuria mater est famis (Tob. IV) , secundum propheticum dictum. Jejunium quietem diligit, luxuria inquietudinem. Jejunium otia serit, luxus negotia.

24. Ferietur aliquando coquorum vestigiorum machaera. Requiescat obsonator qui antequam luceat, fores pulsat alienas, et tamquam bellum aliquod immineat, excitat dormientes. Turbatum vides, anhelantem advertis: interrogas quae causa perturbationis sit. Poscit, inquit, dominus meus, ubi vinum 0705C melius veneat, quaerit ubi durior vulva curetur, ubi jecur mollius, ubi phasianus pinguior, ubi piscis recentior. Cursitat per diversa; et cum invenerit, summo cursu properat. Inquietat dominum somnolentum, auctionatur pretia. Si pretium moverit piscis, nusquam meliorem asserit inveniri, immo deesse. Heri, inquit, tempestas, hodie procella, vix istum potui latentem deprehendere. Multi concursant in macello: si tu reddideris, alter plus dabit; et quid exhibebis in prandio? Istius vini ille natalis est, haec ex illo lacu lecta ostrea: talis fit de singulis licitatio. 543 Hasta quaedam agitatur inter 0706A obsonatorem, et pastorem. Turbatus addicit patrimonium, rogat adhuc per quos suorum bonorum jura minuantur.

25. Curritur ad coquinam, fit ingens strepitus, fit tumultus. Tota exagitatur familia, maledicunt omnes, quod nulla his requies detur. Tandem aliquando da requiem coquo. Instar statuae pincernae dextera summo gelu riget. Ille in frigida exercet manus, illi marmora lavant. Mundant pavimenta vino madida, et spinis cooperta piscium; et quanti dum ambulant, vulnerantur? In ipso convivio clamor epulantium, gemitus vapulantium. Si quid forte displicuit amicis, illi rident, tu indignaris. Sileat aliquando domus a multis perturbationibus huc atque illuc discurrentium, vacet fumo, et semiustulatorum nidore. 0706B Non coquinam, sed carnificinam putes: praelium geri, non prandium curari; ita sanguine omnia natant.

26. Malae dominae servitur gulae, quae semper expetit, numquam expletur. Quid enim insatiabilius ventre? Hodie suscipit, et cras exigit. Cum impletus fuerit, disputatur de continentia: cum digesserit, vale virtutibus dicitur, quaerit luxuriam. Inter pocula philosophia praedicatur, inter philosophos vina laudantur. Vigiliae, inquit, et cholera, et tortura viro insatiabili (Eccli. XXXI, 23) : manducat et paulo post poenitet: non illum diutius sua intemperantia delectavit.

27. Attende divitem qui induebatur purpura et bysso, et epulabatur quotidie splendide, cujus ad januam 0706C mendicus ille Lazarus jacebat plenus ulceribus, cupiens saturari ex his quae de mensa cadebant divitis. Paulo post cum esset mortuus, coepit rogare positus in inferno, ut extremum digiti sui pauper ille in aquam intingeret, et refrigeraret linguam ejus, quae ardebat incendio. Ubi illae copiae? Ubi illae ebrietates? Sitit qui inebriabatur: abundat qui mendicabat. In ipso convivio dum bibunt, sitiunt; et cum inebriati fuerint, amplius bibunt. Quasi aperto gurgite vinum jam non bibitur, sed infunditur: poculum non libatur, sed exinanitur.