In Librum De Benedictionibus Patriarcharum Admonitio.

Ambrosium in superioribus libris jam observavimus aliquid inseruisse de Benedictionibus Patriarcharum, hoc est, de benedictionibus illis quibus Jacob in extremis positus, filiis suis qui μετὰ ἀντονομασίαν, Patriarchae dicuntur, omnia fausta comprecatus est. Verum has ille obiter tantum attigerat, uberioremque earum interpretationem alium in locum, ubi dedita opera de illis disputaret, rejecerat. Id exsequitur in hac sua scriptione sanctus Doctor.

Itaque primum utilitate paternae benedictionis breviter exposita, docet (Cap. 1) Josephum properanter liberos suos Manassen atque Ephraem ad Jacob, ut ejus benedictione donarentur, secum adduxisse: avum autem adoptatis illis locum inter proprios filios attribuisse. Dehinc Scripturae secutus ordinem quas Jacob filiis suis impertivit benedictiones enucleat (Cap. 2 et seq.) . Rimatur in iis omnibus mysticum sensum, easque non tam benedictiones esse asserit (Cap. 2, num. 7 et alibi) , quam prophetias: immo prophetias esse, at variis benedictionum gratiis cumulatas. Quamobrem quid sit ipsarum singulis adumbratum, aperit, exempli causa benedictione Manassis atque Ephraem Judaeos et Christianos (Cap. 1) , benedictione Dan Antichristum (Cap. 7) , benedictione Benjamin sanctum Paulum (Cap. 12) : Christum vero earumdem plerisque designari, maxime Judae ac Josephi benedictionibus (Cap. 4 et 11) , quas ea de causa fusius atque accuratius quam alias edisserit.

Porro ut majorem iis quas proponit, expositionibus vim auctoritatemque conciliet, verba queis Moyses jam jam e vivis abiturus Tribubus ex eorumdem Patriarcharum semine oriundis bene precatus est (Deut. XXXIII, 6 et seq.) , in medium profert. Addendum tamen est sanctum Praesulem non ubique memoratis usum esse testimoniis; cum tres e Mosaicis benedictionibus praetermiserit. Illud autem in hac opella singulare, ac parum usitatum Ambrosio, quod is illic interpretationes mysticas evolvisse contentus, numquam ferme nisi semel aliquid morum institutioni accommodatum inseruit (Cap. 7, num. 33) .

0673A Hoc in tractatu sanctus Doctor alia e suis operibus nonnulla citat, atque imprimis commentarium suum (Cap. 4, num. 21) in Lucam; quod quidem cum anno circiter 386, ut fert versimilior opinio, scriptum fuerit, hinc consequitur non nisi post eumdem annum commentatiunculam de Benedictionibus Patriarcharum editam fuisse. At vero si statuendum hac de re ex maxima illa et evidentissima connexione, qua cum libris superioribus cohaeret, dicendum erit ipsam his non esse multo posteriorem, nec proinde in aliud tempus quam in annum circiter 387 rejiciendam. Et sane Ambrosius in libro suo de Joseph patriarcha non videtur benedictionem ejus aliam ob causam, nisi quod suam ei peculiarem disputationem in proximum tempus destinabat, omissam voluisse; cum alioquin ejusdem interpretatio benedictionis praecipuo argumenti sui capiti, quo videlicet in Josepho expressam Christi Domini imaginem demonstrare cogitabat, apprime conveniret.

Caeterum summam hanc eorumdem tractatuum affinitatem adeo confirmant aliquot veterum codicum inscriptiones, ut ex utroque unicum opus constituere videantur. Etenim manuscriptus Benignianus, sive sancti Benigni Divionensis, in fronte libri de Joseph patriarcha hunc titulum exhibet: Incipit ejusdem (Ambrosii nimirum) liber primus de Joseph; in calce autem: Explicit liber primus de Joseph; et consequenter sine alia inscriptione subjungit librum de Patriarchis. Manuscriptus Uticensis, sive sancti Ebrulphi, in initio atque in fine libri de Joseph eadem ferme verba quae Benignianus, prae se fert: sed illud habet expressius quod eum tractatum de quo agitur, ita inscribit: Incipit secundus de Joseph et fratribus ejus, et de benedictionibus eorum. Denique in quibusdam codicibus eidem libro de Benedictionibus praemittitur haec inscriptio: Incipit liber secundus de Patriarchis; ista vero clausula subjicitur: Explicit liber secundus de Patriarchis. Jonas quoque episcopus Aurelianensium ipsius meminit sub titulo de Joseph; siquidem ubi prima ejusdem verba allegat, ita loquitur (Lib. II de Instit. laic., cap. 15) : Ambrosius in libro cujus titulus est de Joseph. Postremo nulli dubitamus quin hic liber ultimus eorum septem habendus sit, quos in id argumentum ab Ambrosio scriptos memorat Cassiodorus: Item, inquit ille (Lib. de Instit. divin. litt., cap. 1) , sanctus Ambrosius de Patriarchis septem libros edidit. Hos dubio procul a libris de Abraham ad hunc ipsum inclusive, ut vocant, enumerat.

Cum autem omnes illi tractatus e sermonibus constent, quos a sancto Praesule circiter annum 387, sub exitum Quadragesimae haberi coeptos, ac post festa paschatis continuatos fuisse ostendimus, relinquitur ut hunc quoque per idem quidem tempus, sed ante mensem augustum sub quem Maximus tyrannus in Italiam irrupit, pronuntiatum colligamus.

 

 

0673C