Hexaemeron.

Liber Primus.—De Opere Primi Diei. 123

Caput Primum.—De mundi principio, duratione et unitate. Ibid.

Cap. II.—Moysis opinio de initio rerum, auctore mundi et creatione materiae. 124

Cap. III.—Principium unum a Deo mundum habere, ac proinde eum aeternum non esse. 126

Cap. IV.—Principiorum varia genera, et in quo Deus fecisse coelum ac terram intelligendus. 127

Cap. V.—Mundum divinae operationis specimen esse; a gentilibus eum Dei umbram non recte dici. 130

Cap. VI.—In coelo et terra quatuor elementa oreata esse. Qualis coeli substantia, qualisve terrae positio. 132

Cap. VII.—Occurritur iis qui materiae aeternitatem e Scripturae verbis conantur astruere. Terram eo invisibilem dici, quod aquis cooperta esset. 135

Cap. VIII.—Terram incompositam fuisse, tum quia in ea nihil distincti, tum quia tenebris esset velata. Malitiam per tenebras non intelligendam ex eo concluditur quod malitia non nisi a nobis oriatur. 137

Cap. IX.—Creatur lux: eadem a tenebris discernitur. atque approbatur; et qua causa lux dies ac tenebrae nox appellatae. 141

Cap. X.—Diem nocti contra quam nonnullis videatur hic anteponi. Cur dies unus potius dicatur quam primus, ac matutino fine concludatur. 143

Liber II.—De Opere Secundi Diei. Ibid.

Caput Primum.—Operibus primi diei strictim recensitis, transit ad secundum diem; et in rerum creatione non naturae possibilitatem, sed potentiam Dei spectandam docet. Ibid.

Cap. II.—De firmamento coeli et orbium concentu. 146

Cap. III.—Firmamentum non idem esse ac coelum: veras aquas super ipso residere perperam negari. 148

Cap. IV.—Coelum, nomen commune; speciale vero, firmamentum. Moralis interpretatio. 152

Cap. V.—Quam perfecta Patris ac Filii in operibus suis conjunctio. 154

Liber III.—De Opere Tertii Diei. 155

Caput Primum.—In aquarum congregatione Ecclesiae figuram exprimi, et quomodo super flumina fundata sit. Ibid.

Cap. II.—Terram superfusis aquis prius invisibilem, iisdem unum in locum confluentibus apparuisse. Quam mirum aquas omnes uno loco contineri. 158

Cap. III.—Collectionem aquarum unam et continuam esse. Item de lacubus et stagnis. 161

Cap. IV.—Terrae praecipuam qualitatem, cum arida vocatur, significari. Quae sint elementorum quibus invicem connectuntur proprietates. 163

Cap. V.—Maris commendatio. Coetus ecclesiastici figuram refert. 164

Cap. VI.—Terrae suam speciem, quae in germinatione ac viriditate posita est, percommode additam esse; vocem Dei fecunditatis causam praebere. 166

Cap. VII.—Cur pabulum pecoti prius creatum quam cibus homini. Herbam virentem humanae imaginem esse conditionis. 167

Cap. VIII.—De virtute seminaria, deque germinandi ac fructificandi modo admirabili. 169

Cap. IX.—Noxia cum utilibus non sine ratione generari. Ordo in terrae fructificatione servatus. 171

Cap. X.—Semina nunquam propria degenerare. Verbum Dei miram terrae fecunditatem contulisse antequam homo peccaret. 173

1182 Cap. XI.—De ortu arborum, atque de rosa, quae primo sine spinis nata, illis postmodum inhorruit, et vitae nostrae speculum facta est. 175

Cap. XII.—Laudatur vitis, et cum ecclesia comparatur: nec non exemplum ejus nobis ad imitationem proponitur. 176

Cap. XIII.—De arborum utilitate, diversitate, cultura; cum morali ad singula expositione. 178

Cap. XIV.—De simplicium pomorum differentia, foliorumque diversitate. 181

Cap. XV.—Stupendae aquae diversitatis effectus. 182

Cap. XVI.—Quomodo ad vocem Domini subito omne virgultorum genus efflorescens victum, delicias ac medicinam, ministraverit. Quo etiam modo plantae aut semen aut aliquid quod seminis vicem suppleat, in se habeant. 184

Liber IV.—De Opere Quarti Diei. 187

Caput Primum.—Lectorem parat ad creationem solis recte intelligendam, declinandamque idolomaniam. Ibid.

Cap. II.—Solem Dei Filio servire, a quo ad ornamentum coeli cum aliis luminibus creatus fuit. Fecunditatem a Deo terris inditam, non a sole. Sol de Christo, luna de Ecclesia interpretatur. 189

Cap. III.—Aliud esse lumen diei, aliud siderum. Duplicem esse ignis operationem, illuminare et urere, quae in retributione meritorum separabuntur. Deum dici ignem exurentem et qua causa. 191

Cap. IV.—Mathematicorum scientia refellitur. 192

Cap. V.—Luminarium vicinitate vel remotione annuas tempestates definiri: quod Christo, synagogae atque Ecclesiae accommodatur. 197

Cap. VI.—Solis ac lunae magnitudo ex illorum aspectu probatur. Solvitur objectio, et de remotorum aspectu pulchre disputatur. 200

Cap. VII.—Plurima quae de sole dicuntur, lunae etiam convenire; eam tamen proprios quoque habere effectus, quorum aliqui hic recensentur. 202

Cap. VIII.—Lunae mutatio rerum instabilitatem docet: at ipsa turpiter in moribus nostris exprimitur. Christi mysterium atque Ecclesiam eadem repraesentat; quam qui magicis cantibus de coelo detrahi credunt irridendi. 203

Cap. IX.—Conclusio quarti diei; quam vanum sit eum cavere, et unde in eumdem daemonum ac gentilium offensio derivata. 205

Liber V.—De Opere Quinti Diei. Ibid.

Caput Primum.—Ornatis superioribus duobus elementis, mari propria praerogativa conceditur. Describitur aquarum obedientia ac fecunditas. Reptilia quid sint. Ibid.

Cap. II.—Virtute hujus vocis, Producant aquae reptilia, multo plura in mari quam in terra esse producta; eamque gratiam aquis additam ut quae in terris noxia in mari innoxia generentur. 207

Cap. III.—Multiplicem piscibus rationem esse generandi, ac singularem in prolem pietatis sensum. Quanta sit eorum puritas. 208

Cap. IV.—Mutuam aquae ac piscium necessitudinem docere qualis parentum et filiorum necessitudo esse debeat. Quomodo respirationis usum aqua suppleat in piscibus. 210

Cap. V.—Pisces cur tam bene dentati. Avari quomodo piscibus comparentur. Ibid.

Cap. VI.—Hominem esse piscem; sed piscem alium bonum, alium malum inveniri; bonum vero Petri hamum ac sinum timere non debere. 212

Cap. VII.—Per mare Evangelium et Ecclesiam designari. Conjuges ad mutuam charitatem impelluntur. Ibid.

Cap. VIII.—De astutia polypi et caucri, quibus fraudulenti homines adumbrantur. 215

Cap. IX.—De praescientia echini. 216

Cap. X.—Exemplo piscium humana levitas et incontinentia reprehenditur. 217

Cap. XI.—De piscibus Atlantici maris: item de sale, corallio et aliis quibusdam. Ob ea, sed maxime ob navigationem mare terris praestare. De Jona et Petro. 220

Cap. XII.—De variarum avium suavitate disserit. 222

Cap. XIII.—De alcyone, et quod a Deo opem exspectare 1183 debeamus. De avibus imbrium aut ventorum praesagis, deque fida anserum custodia. 224

Cap. XIV.—Aves cum piscibus multiplici cognatione conjungi. De variis avium generibus et differentiis. 225

Cap. XV.—De gruibus; et, hac occasione, de priscae reipublicae statu, humanaeque incuriae causis. 227

Cap. XVI.—Quomodo ciconiae proficiscantur atque a cornicibus deducantur ac defendantur. Laudatur earumdem cornicum hospitalitas, ciconiarumque pietas filialis. 228

Cap. XVII.—De hirundinis sedulitate, industria, pietate in filios, et ipsius paupertate. 230

Cap. XVIII.—Amorem in filios a cornicibus homines edoceri, eorumque damnari impietatem. Accipitres et aquilas inclementiae neutiquam accusandos; sed fulicam, quae abdicatum aquilae pullum nutrit, commendandam. 232

Cap. XIX.—Laudatur ob viduitatem turtur, et hoc nomine mulieribus anteponitur etiam christianis. 232

Cap. XX.—Vultures, quae sine maris copula gignere dicuntur, virginei partus possibilitatem astruere. 233

Cap. XXI.—De avibus sub quadam reipublicae forma constitutis. Ibid.

Cap. XXII.—Volatilia cur dicantur volantia super terram secus firmamentum coeli; atque ibidem de corporis diversitate quae observatur in avibus. 236

Cap. XXIII.—De verme Indico, chamaeleonte, lepore ac phoenice, quibus ad fidem resurrectionis ac mortis praeparationem informamur. De vulture et locusta. 237

Cap. XXIV.—De nocturnis avibus; in primis de lusciniae incubantis cantu; de noctua, vespertilione et gallo; unde nonnulla ad nostros mores accommodantur. 239

Cap. XXV.—Pia Auctoris precatio; lacrymarum commendatio; ad mysteria Dominici corporis invitatio. 241

Liber VI.—De Opere Sexti Diei. Ibid.

Caput Primum.—Exordio eleganti conciliatur attentio. Ibid.

Cap. II.—De bestiarum natura. Scripturam simpliciter accipiendam, et curiosas quaestiones fugiendas monet. 243

Cap. III.—Animantibus inditam Dei verbo generationis legem in specierum successionibus perseverare. 245

Cap. IV.—De mira indole nonnullorum animalium et de naturalibus virtutibus quos nos in illis imitari oporteat. 247

Cap. V.—Qua ratione Dominus aliis bestiis colla breviora, aliis longiora creaverit; de elephanto. 253

Cap. VI.—Belluas ferocissimas homini subditas: eisdem minutissima animalia terrori esse. De serpentum utilitate. Homo ad sui cognitionem excitatur. 255

Cap. VII.—Hominis creationem a consideratione Creatoris auspicatur, Filium Patris imaginem esse, inter eos unitatem distinctionemque inveniri demonstrat. 257

Cap. VIII.—Corporis et animae dotes examinantur. Ostenditur totum hominem animae vocabulo designari. Exhortatio ad vigilantiam contra vitia. 259

Cap. IX.—De corporis humani praestantia. 260

Cap. X.—Quomodo Deus requievisse dicatur, aperit, et Creatoris laudibus sermonem coronat. 272

In librum de Paradiso admonitio. 273