Caput VI.

Tribus superioribus perfectae animae processibus strictim repetitis de quarto fusius disputat. In hoc anima dormiens a sponso excitatur. Sed dum moras trahit in surgendo, transit Verbum. Ipsa vero exiens, per vulnera charitatis requisitum vix tandem invenit, atque ita tenet, ut jam amplius non amittat.

0519C

50. Audiens haec anima hausit mysteriorum ebrietatem coelestium, et velut soporata a vino, et quasi in excessu vel stupore posita dicit: Ego dormio, et cor meum vigilat (Cant. V, 2) . Tum verbi praesentis lumine percussa, cum oculis requievisset inflexis, excitatur a Verbo. Quartus autem hic processus est animae. Primo etenim charitatis impatiens, et Verbi moras non ferens rogabat, ut oscula mereretur, et meruit desideratum videre. Secundo introducta quoque 0519D in cubiculum regis, cum mutua misceret alloquia, in umbra ejus requievit, et subito Verbum ei de medio sermone discessit; quaerenti tamen non diu abfuit, sed saliens supra montes et transiliens super colles advenit. Nec multo post quasi capreolus, aut cervorum hinnulus dum affatur dilectam, exsilivit et 0520A reliquit. Terito cum in cubili, et noctibus, in civitate, in foro, et in plateis quaesitum non reperisset, aliquando orationibus suis gratiaque revocavit, adeo ut etiam propius vocaretur a sponso. Quarto ipsa jam ab eo dormiens excitatur, quamvis corde vigilaret, ut continuo vocem pulsantis audiret. Sed moram passa dum surgit, quia velocitatem Verbi non poterat comprehendere, dum aperit ostium, transivit Verbum, et ipsa exivit in verbo ejus, et per vulnera requisitum, sed vulnera charitatis, vix tandem invenit, et tenuit, ut postea non amitteret. Ad summam haec compendioso sermone perstriuxi (Sup. cap. 3, 4 et 5) . Nunc discutiamus singula.

51. Et si dormias, si modo devotionem animae tuae noverit Christus, venit, et pulsat ejus januam, et 0520B dicit: Aperi mihi, soror mea (Cant. V, 2) . Bene soror, quia nuptiae spiritales sunt Verbi atque animae. Neque enim animae norunt conjugiorum foedera, et usus copulae corporalis, sed sunt sicut angeli in coelo. Aperi, inquit, mihi, sed extraneis claude: claude saeculo, claude mundo, neque ipsa foras ad illa materialia prodeas, neque tuum relinquens lumen, alienum requiras; quia materiale 372 lumen tenebrosam infundit caliginem, ut non videatur lumen verae gloriae. Aperi ergo mihi, noli aperire adversario, neque locum des diabolo. Aperi ipsam te mihi, noli coarctari, sed dilatare, et adimplebo te. Et quia decurso orbe terrarum, plus molestiarum et offensionis reperi, nec facile habui ubi requiescerem: ideo tu aperi, ut in te Filius hominis reclinet caput, cui non est requies 0520C nisi supra humilem et mansuetum.

52. Audiens anima: Aperi mihi . . . . et caput roris plenum (Ibid.) , hoc est, tentationibus saecularibus, subito turbata, et quasi surrectura quae surgere jubebatur, ait, cum aloem redoleret et myrrham insignia sepulturae: Exui tunicam meam, quomodo induam eam? Lavi pedes meos, quomodo inquinabo eos (Ibid., 3) ? Veretur enim ne iterum in tentationes resurgat, ne iterum in culpam redeat atque peccatum, et egressus suos virtutumque processus terrenis incipiat vestigiis inquinare. Certe etiam hoc modo perfectionem virtutis suae indicat, quae tantam Christi meruerit charitatem; ut ad eam veniat, et pulset januam ejus, et veniat cum Patre, et coenet cum eadem anima, et ipsa cum eo, sicut in Apocalypsi 0520D dixit Johannes (Apoc. III, 20) . Etenim cum in superioribus audisset: Ades huc a Libano sponsa, ades huc a Libano (Cant. IV, 8) ; et cum adverteret in carne se Christo adesse non posse, sed tunc adesse, si adesset in spiritu; conformans se ad ejus voluntatem, ut esset et ipsa conformis imagini Christi, jam non 0521A sentit carnis exuvias; jam quasi spiritus exuit se corporis conjuactionem; jam quasi oblita, et quae si velit, copulae illius meminisse non possit, ait: Exui tunicam meam, quomodo induam eam? Exuit enim tunicam illam pelliceam, quam acceperunt Adam et Eva post culpam, tunicam corruptelae, tunicam passionum. Quomodo induam eam? Non requirit ut induat: sed ita significat abjectam, ut jam indumento sibi esse non posset. Lavi pedes meos, quomodo inquinabo illos? Hoc est, vestigia mea lavi, dum egrederer, ac me elevarem de corporis contubernio, de illa connexione et familiaritate carnalis amplexus, quomodo inquinabo ea; ut in corporis claustrum, et illum tenebrosum passionum ejus carcerem revertantur?

0521B 53. Dum haec illa dicit, misit operationem suam Verbum tamquam per cavernam, non adhuc facie ad faciem, misit tamquam manum: Et venter, inquit, meus conturbatus est super eum. Et surrexi ego aperire fratri meo. Manus meae distillaverunt myrrham, digiti mei myrrha pleni sunt super manus clausurae (Cant. V, 4 et 5) . Quid hoc significet consideremus. Primum operibus suis videtur, ut dixi, Deus Verbum tamquam per cavernam, non plene atque perfecte: deinde angetur amor, et conceptus adolescit, atque ex seminibus ejus quae quodam utero intelligibili susceperit anima, totam plenitudinem divinitatis ejus habitantem in eo corporaliter, ut legimus, videre desiderat. Surrexit, ut propius illud Dei Verbum videret. Et in hoc ipso processus ejus significatur, 0521C quod surrexit per vigorem atque virtutem. Praesentia enim Verbi hausit 373 anima virtutem, sicut praesentia Mariae, cum utero gravis esset, erudivit Joannem in utero constitutum, adeo ut exsiliret in utero, et exsultaret Domini praesentiam recognoscens. Surrexit aperire, et opera ejus et facta mortificata sunt mundo. Talis enim debet esse anima quae Verbum est receptura, ut moriatur mundo, et consepehatur Christo. Sic enim Christus invenitur, et tale sibi quaerit hospitium. Deinde ipsa ministeria operationum, id est, manus et digiti quibus comprehenditur Christus, mortificantur, quos digitos velut eminentia factorum nostrorum opera possumus aestimare. Itaque velut e complexu suo cum jam extenderet intelligibiles manus suas et digitos, ut comprehenderet 0521D Verbum transisse sibi illud, non tamen adhuc pertransisse anima pia dicit. Et hoc processum habet, quando transit et pertransit animam Verbum Dei; quia scriptum est: Et tuam ipsius animam pertransibit gladius, ut revelentur multorum cordium cogitationes (Luc. II, 35) . Hic adhuc transitur, non pertransitur: ut Maria in posterioribus forte pertransitur, ubi tamquam signaculum ponitur in medio ejus Dominus Jesus.

54. Denique statim alius profectus Verbi transeunts; quia exivit anima in verbo ejus, hoc est, verbum ejus secuta exivit de corpore, elevans se de 0522A ejus habitaculo, et peregrinam se faciens ei, ut adesset Deo, et esset civis sanctorum. Simul enim et carnis domestici, et Dei esse non possumus. Ergo in hoc loco exire significatur, ut dixi, anima, quando abducit se a corporis voluptatibus. Denique scriptum est: Exi de Babylone, fugiens a Chaldaeis (Esai. XLVIII, 20) . Non utique ut regionem Babylonis Hebraeus fugiat, sed ut mores, prophetico admonetur alloquio; siquidem sint qui in Babylone sint Hebraei, et de Babylone exisse moribus doceant. Nam et illi de quibus dicit Propheta quod sedebant super flumina Babylonis, sedebant quidem in regione Babylonis, sed in ejus non erant vitiis et confusione (Psal. CXXXVI, 1) . Nam quomodo erant in illa confusione vitiorum, qui flebant gerentes poenitentiam 0522B quod de arca devotionis, ac fidei, et virtutis paternae meritis excidissent? Quae autem in Verbo exit anima, Verbum requirit.

55. Unde et ista cum quaereret, incidit in custodes qui circumeunt civitatem: Percusserunt, inquit, me, et vulneraverunt me, tulerunt pallium a me custodes murorum (Cant. V, 7) . Bene quidem quasi sponsa veniebat cum pallio quo obnuberet caput suum cum sponsus occurreret. Sicut Rebecca quae cognito quod Isaac sibi veniret obvius, descendit de camelo, et pallio se operuit (Gen. XXIV, 65) : ita et haec anima nuptialis vestis praeveniebat insignia; ne forte rejiceretur, quasi vestem non habens nuptialem; vel ut caput velaret propter angelos. Sed illi percusserunt eam, ut amplius probaretur. Exercentur enim 0522C animae tentationibus. Tulerunt ei pallium, quaerentes si verum decorem nudae virtutis afferret: vel quia sine integumento quis in illam coelestem civitatem debeat introire, nulla deferens secum operimenta fucorum. Sunt etiam qui requirant, ne qua anima exuvias secum vehat carnalis illecebrae, et concupiscentiam corporalem. Nudatur pallio, cum ejus conscientia manifestatur. Sed est et quae bene nudatur, 374 cui licet imitari dicentem: Venit enim princeps hujus mundi, et in me inveniet nihil (Joan. XIV, 30) ; quia certe in illo solo nihil invenit, qui peccatum non fecit. Beata et illa est in qua non gravia aut multa invenit: sed invenit in ea amictum fidei, et sapientiae disciplinam.

56. Itaque sine dispendio sui (quia etsi volet quis, 0522D non potest veram auferre sapientiam: etsi adversarius obstrepat, ibi tamen vera innoxiae conversationis elucet integritas), sine dispendio ergo transivit custodes, et filiabus illius coelestis civitatis admixta Verbum requirit, et quaerendo ejus in se excitat charitatem, et ubi Verbum quaerat agnoscit. Quod inter orationes sanctorum moretur, et quod ipsis inhaereat, novit, et quod Ecclesiam suam, vel animas justorum suorum inter lilia pascat, intelligit. Hoc mysterium tibi in Evangelio Dominus demonstravit (Luc. VI, 1) , cum in sabbato duceret per seminata discipulos. Moyses per desertum duxit populum 0523A Judaeorum (Deut. XXIX, 5) : Christus per seminata ducit, Christus per lilia ducit; quia et per passionem ejus desertum floret ut lilium. Sequamur ergo, ut in die sabbati, illius magni sabbati, in quo requies magna est, fructus colligamus. Nec verearis ne Pharisaei accusent seminata colligentem. Etsi illi accusent, sed Christus excusat, et similes facit quas vult animas se sequentes David illius, qui supra legem panes propositionis manducabat, novae gratiae sacramenta prophetica jam tunc mente prospiciens (I Reg. XXI, 6) .